Το ταξίδι της γυναίκας από την αρχαία Ελλάδα μέχρι τη σύγχρονη
[dropcap size=big]Σ[/dropcap]τις 8 Μαρτίου έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Μια γιορτή εμπορική, κατά πολλούς. Μια γιορτή που στον πυρήνα της, όμως, δικαιώνει τη γυναίκα που στο πέρασμα των αιώνων έχει αντιμετωπιστεί ως αντικείμενο, ως ιδιοκτησία, ως σκεύος ηδονής, ως έπαθλο, ως μηχανή τεκνοποίησης.
Εν έτει 2017, οι γυναίκες στις χώρες του δυτικού κόσμου θα φορέσουν τις ψηλοτάκουνες γόβες τους και θα βγουν με τις φίλες τους για να γυρίσουν τα μπαράκια της πόλης διασκεδάζοντας, μιας και «η μέρα τους ανήκει». Επιπόλαιη αντιμετώπιση, αν σκεφτεί κανείς ότι το επόμενο πρωί θα φορέσουν τα πιο άνετα flat παπούτσια τους και θα επιδοθούν σ’ έναν ανελέητο αγώνα δρόμου για να προλάβουν δραστηριότητες που είναι αδύνατο να χωρέσουν σε 24 ώρες. Η σημερινή γυναίκα έχει πολεμήσει σκληρά για να κερδίσει θεμελιώδη δικαιώματα, όμως αυτά δεν ισχύουν απόλυτα, καθώς στην πραγματικότητα έρχεται κάθε μέρα αντιμέτωπη με την παράλογη προσδοκία ότι οφείλει να ενσαρκώσει παράλληλα το ρόλο της θερμής ερωμένης, της υποδειγματικής συζύγου, της άξιας μητέρας, της ικανής νοικοκυράς και της κατηρτισμένης εργαζόμενης.
[dropcap size=big]Ε[/dropcap]νδιαφέρον θα είχε βέβαια να ξεφυλλίσει κανείς το βιβλίο της Ιστορίας και να μελετήσει τη θέση της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα. Σε μια κοινωνία που υμνείται ως μητέρα της φιλοσοφίας, των επιστημών, της ελεύθερης σκέψης, της ευγενούς άμιλλας, της καλλιέργειας του πνεύματος, η γυναίκα μένει κρυμμένη στις σκιές του γυναικωνίτη.
Λυχνίας σβησθείσης, πάσα γυνή ομοία (Διογένης)
Στην αρχαία Αθήνα, την κοιτίδα του πολιτισμού, η γυναίκα βρίσκεται στο περιθώριο. Από την κηδεμονία του πατέρα της περνά στην κηδεμονία του συζύγου, τον οποίο σχεδόν ποτέ δεν επιλέγει η ίδια. Ως νοικοκυρά επιβλέπει τους δούλους και φροντίζει για την εύρυθμη λειτουργία του σπιτιού ενώ παράλληλα ασχολείται με την υφαντική και την ανατροφή των παιδιών. Τιμημένη θεωρείται η σεμνή γυναίκα, αφοσιωμένη στην ευημερία της οικογένειάς της, που στηρίζει αθόρυβα το σύζυγό της. Η παρουσία της στην πολιτική ζωή της πόλης είναι ανύπαρκτη, ωστόσο έχει δικαίωμα να συμμετάσχει στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές. Σε διαφορετική μοίρα βρίσκονται μόνον οι εταίρες, που γνωρίζουν λογοτεχνία, καλές τέχνες και συμμετέχουν στα συμπόσια.
[dropcap size=big]Τ[/dropcap]α δεδομένα ωστόσο αλλάζουν στην άλλη μεγάλη δύναμη της εποχής, τη Σπάρτη. Τα κορίτσια παρακολουθούν μαθήματα και συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, ανταγωνιζόμενες τα συνομήλικά τους αγόρια. Αργότερα, αφού παντρευτούν, μένουν υπεύθυνες του οίκου όσο οι άντρες τους λείπουν σε εκστρατείες. Δεν διστάζουν να εκφράσουν τη γνώμη τους δημόσια, ενώ έχουν το δικαίωμα να κληρονομούν και να διαχειρίζονται την περιουσία της οικογένειας. Το πλέον αξιοσημείωτο ωστόσο είναι το φαινόμενο της πολυανδρίας, σύμφωνα με το οποίο μια Σπαρτιάτισσα έχει δικαίωμα να έρχεται σε σεξουαλική επαφή και με άλλους άνδρες, εκτός του συζύγου της.
Ερωτηθείσα υπό τινος Αττικής,
«διά τι υμείς άρχετε μόναι των ανδρών αι Λάκαιναι;»
«ότι», έφη, «και τίκτομεν μόναι άνδρας»(απόδοση:
– Γιατί μόνο εσείς οι Σπαρτιάτισσες κυβερνάτε τους άντρες;
-Επειδή εμείς μόνο γεννάμε άντρες) – απάντηση από τη Γοργώ, κόρη του βασιλιά Κλεομένη και σύζυγο του Λεωνίδα.
Η Σπάρτη είναι, δυστυχώς, η φωτεινή εξαίρεση σ’ έναν κόσμο που τοποθετεί τις γυναίκες στην ίδια μοίρα με ένα αντικείμενο.
[dropcap size=big]Α[/dropcap]πό τότε μέχρι σήμερα η γυναίκα έχει διανύσει πολύ μεγάλη διαδρομή, ούσα πάντοτε υπό το έλεος του αρσενικού – είτε πρόκειται για τον αδερφό, το σύζυγο ή τον πατέρα της. Χρειάστηκε να περάσουν χιλιάδες χρόνια για να κερδίσει το δικαίωμα στη μόρφωση, στην συμμετοχή στα κοινά, στην αυτοδιάθεση του σώματός της. Διεκδικεί μια θέση στο πλάι του άντρα, αποκαμωμένη να βαδίζει πάντα ξοπίσω του.
Άλλωστε, όπως δήλωσε και η Κοκό Σανέλ, «Οι γυναίκες ήταν ανέκαθεν οι ισχυροί του κόσμου. Οι άνδρες αναζητούν πάντα από τις γυναίκες λίγο μαξιλάρι να ακουμπήσουν το κεφάλι τους. Πάντα λαχταρούν τη μητέρα που τους κρατούσε ως βρέφη».
