Freddie Mercury: Το ευφυές και αγαπημένο παιδί της ροκ

Όταν στη δεκαετία του ‘80s οι περισσότεροι rock stars μεσουρανούσαν έχοντας μακριά μαλλιά και φορώντας blue jeans, εκείνος προτίμησε να έχει κοντό κουρεμένο μαλλί και μουστάκι ντυμένος με στενά κορμάκια . Όταν στις αρχές του ‘80, ο Mick Jagger «έκλεβε» την Jerry Hall από τον Bryan Ferry και ο Sting μετρούσε στη λίστα του αμέτρητες ερωμένες, όπως και άλλα μεγάλα ονόματα, εκείνος υπήρξε από τους πρώτους rock stars που δήλωσε ότι είναι bisexual. Όταν τα περισσότερα κομμάτια της εποχής, είχαν μέση διάρκεια τα 3 λεπτά, εκείνος επαναστάτησε γράφοντας το 7λεπτο Bohemian Rhapsody. Aνατρεπτικός, πειραματιστής, showman, ευφυέστατος, με πολύ χιούμορ και αστείρευτο ταλέντο, κατάφερε να προσδώσει άλλο ύφος στη ροκ και να παντρέψει αταίριαστα μέχρι τότε είδη. Και φυσικά, δεν μιλάμε για άλλον από τον Farrockh Bulsara, ή για όλους εμάς, Freddie Mercury!

Τα πρώτα χρόνια

Γεννημένος το 1946 στο αφρικανικό νησί Ζανζιβάρη της Τανζανίας, το οποίο αποτελούσε τότε βρετανικό προκτετοράτο και μεγαλωμένος σε μία μικρή ινδική πόλη κοντά στο Μουμπάι, ο ακόμα ονομαζόμενος Farrockh ασπάστηκε γρήγορα τη «θρησκεία της μουσικής». Φοίτησε στο βρετανικό οικοτροφείο αρρένων St Peter’s και εκεί άρχισε να ξετυλίγει το άπλετο ταλέντο του όχι μονο στη μουσική αλλά και στα αθλήματα, όπως το hokey και το box! Τότε είναι που απέκτησε και το παρατσούκλι Freddie. Η έφεσή του στη μουσική οδήγησε τους γονείς του να τον στείλουν στο τοπικό ωδείο να μάθει πιάνο. Παράλληλα, σχημάτισε τη δική του σχολική μπάντα με όνομα The Hestics και με τα υπόλοιπα μέλη έδινε μικρές συναυλίες σε σχολεία της περιοχής.

Η γένεση των Queen

Αργότερα, το 1963 τελειώνοντας το σχολείο επέστρεψε στη Ζανζιβάρη, απ’ όπου και ξαναέφυγε έναν χρόνο μετά με την οικογένειά του εξαιτίας της επανάστασης, για το Λονδίνο. Στο Feltham του Δυτικού Λονδίνου σπούδασε τέχνες στο Πολυτεχνείο Isleworth και πήρε το δίπλωμά του στις τέχνες και στη γραφιστική από το Kολλέγιο Ealing Art. Την περίοδο εκείνη, τα ακούσματά του περιλαμβάνουν τους The Who, The Beatles, Aretha Franklin, Elvis Presley, The Rolling Stones, Jimi Hendrix, και πολλούς ακόμη, ενώ τότε γνωρίζει και τα μελλοντικά μέλη των Queen, τον ντράμερ Roger Taylor και τον κιθαρίστα Brian May. Μαζί και με τον Tim Staffell συγκρότησαν αρχικά το συγκρότημα Smile ενώ παράλληλα ο Freddie συνεργαζόταν και με άλλα μουσικά σχήματα (Ibex, Wreckage, Sour Milk Sea).

Το 1970 με την αποχώρηση του Tim Staffell οι Smile διαλύθηκαν και δημιουργήθηκαν οι Queen με επιπλέον μέλος τον μπασίστα John Deacon. Τότε είναι που ο Freddie αποκτά το επώνυμο Mercury, επηρεασμένος από το Ρωμαίο αγγελιοφόρο. Το 1971, η νεοσύστατη τότε μπάντα πραγματοποίησε την πρώτη live εμφάνισή της ενώ δύο χρόνια αργότερα έκανε το ντεμπούτο της και στο δισκογραφικό κόσμο με την κυκλοφορία του ομώνυμου studio δίσκου, χωρίς ωστόσο μεγάλη επιτυχία. Χρειάστηκαν άλλοι δύο δίσκοι και μόλις έναν χρόνο μέχρι η μπάντα να πειραματιστεί και τελικά να βρει τον ιδιαίτερο ήχο της. Τελικά, το 1974 κυκλοφορεί το album Sheer Heart Attack, με το κομμάτι Killer Queen να γίνεται επιτυχία, σκαρφαλώνοντας στο Νο 2 των βρετανικών charts!

Το κεφάλαιο Bohemian Rhapsody

Έτσι, οι Queen αρχίζουν να αποκτούν κοινό και θαυμαστές της μουσικής τους. Η κομβική, όμως, στιγμή της καριέρας τους που τους εδραίωσε στο ροκ στερέωμα ήταν την επόμενη χρονιά με το δίσκο A Night at the Opera και το 7λεπτο αξεπέραστο κομμάτι οπερετικού rock Bohemian Rhapsody που περιλαμβανόταν σ’ αυτόν! Γραμμένο εξ ολοκλήρου από τον Mercury, πρόκεται για ένα κομμάτι αντισυμβατικό, ξένο προς τα πρότυπα των τραγουδιών εκείνης της περιόδου. Η αφηγηματική του γραμμή είναι ένας εφιαλτικός εσωτερικός μονόλογος, ενώ η δομή του είναι ασυνήθιστη για τραγούδι. Τόσο οι στίχοι όσο και η μουσική του τραγουδιού έχουν προκαλέσει πολλές συζητήσεις. Οι New York Times σχολίασαν ότι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του τραγουδιού είναι οι μοιρολατρικοί του στίχοι. Για το νόημα των στίχων έχουν ειπωθεί πολλές θεωρίες και ερμηνείες. Μερικοί υποστηρίζουν ότι οι στίχοι μιλούν για τη μάχη του τραγουδιστή με το AIDS, κάποιοι άλλοι ότι αποτελούν δημόσια παραδοχή της ομοφυλοφιλίας του, μετά το χωρισμό του από την Mary Austin και τη συνακόλουθη αλλαγή του τρόπου ζωής του, και άλλοι το βλέπουν ως ένα είδος απολογίας στη μητέρα του. Εντούτοις, αυτές οι θεωρίες δεν φαίνεται να έχουν σχέση με την πραγματικότητα και ιδιαίτερα αυτή που αφορά το AIDS. Το 1975 η γνώση και ενημέρωση γύρω από το AIDS ήταν σχεδόν ανύπαρκτες ενώ ο Mercury προσεβλήθη από τον ιό 11 χρόνια μετά την κυκλοφορία του κομματιού. Μάλιστα, ο ίδιος είχε πει ότι το τραγούδι δεν είναι παρά μία «φλυαρία ομοιοκαταληξίας» με πιο εύλογη θεωρία αυτή της αναφοράς στον θάνατο και τη μετάνοια.

Σε άλλη ανάγνωση, έχει παρατηρηθεί ότι το κομμάτι εμφανίζει αρκετές ομοιότητες με το βιβλίο του Albert Camus, Ο ξένος. Και τα δύο μιλάνε για έναν νεαρό που σκοτώνει ενστικτωδώς έναν άνθρωπο και δεν μπορεί να εξηγήσει για ποιο λόγο το έκανε. Στο βιβλίο του Camus, ο άντρας καταδικάζεται σε θάνατο και όταν το συνειδητοποιεί αρχίζει να συλλογίζεται αν πιστεύει στη θρησκεία ή όχι. Προς το τέλος του βιβλίου, ο άντρας καταλαβαίνει ότι έτσι κι αλλιώς θα πεθάνει και ότι τελικά δεν έχει σημασία αν πιστεύει στη θρησκεία ή όχι. Παρομοίως, το τραγούδι τελειώνει με τους στίχους «nothing really matters to me» και «Any way the wind blows». Από την άλλη, ο Brian May εκτιμά ότι το Bohemian Rhapsody περιέχει κάποιες συγκαλυμμένες αναφορές στα προσωπικά τραύματα του Freddie Mercury, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ο Freddie ήταν ένα πολύ σύνθετο πρόσωπο. Επιφανειακά ήταν επιπόλαιος και διασκεδαστικός, αλλά έκρυβε ανασφάλειες και προβλήματα στο να εναρμονίσει τη ζωή του με την παιδική του ηλικία. Δεν εξήγησε ποτέ τους στίχους αλλά νομίζω ότι έβαλε αρκετά στοιχεία του εαυτού του σ’ αυτό το τραγούδι».
Παρά τις όλες ερμηνείες, αυτό που είναι σημαντικό και συμβαίνει με κάθε είδος τέχνης είναι το γεγονός ότι το αντικείμενό της μπορεί να λάβει μορφή και διάσταση ανάλογα με τον αποδέκτη του και αυτό μας το επιβεβαιώνει και ο μεγάλος Mercury: «Είναι ένα από αυτά τα τραγούδια που έχουν μία αίσθηση φαντασίας. Πιστεύω ότι ο κόσμος πρέπει απλά να το ακούσει, να το σκεφτεί, και τότε ο καθένας τους να αποφασίσει τι θέλει να του πει».

Η σκηνική του παρουσία

Τελικά, οι Queen θα βρεθούν για εβδομάδες στην κορυφή των βρετανικών και αμερικανικών charts και το Bohemian Rhapsody θα μείνει στην ιστορία. Πέρα, όμως, από τις μουσικές ικανότητες όλων των μελών του συγκροτήματος, αυτό που εντυπωσίαζε το κοινό σε σημείο παράλυσης ήταν τα shows που παρουσίαζε η μεγάλη αυτή περσόνα που ακούει στο όνομα Freddie Mercury (πράγματι, μόνο σ’ αυτό το όνομα άκουγε, ενώ αν κάποιος τον αποκαλούσε διαφορετικά δεν τον έβλεπε με καλό μάτι!). Η εκρηκτικότητά του πάνω στη σκηνή μαγνήτιζε και τον τελευταίο θεατή, σαν να έδινε πραγματικά θεατρική παράσταση! Έτρεχε πέρα – δώθε, χοροπηδούσε, έπαιζε πιάνο όρθιος, ζούσε τα κομμάτια του, στράγγιζε κάθε νότα πάνω στη σκηνή, αγκαλιάζοντας το μικρόφωνο κι εκτοξεύοντας παντού την ενέργειά του. Έδειχνε να νιώθει τη σκηνή ως το μόνο «κρυσφήγετο» για να εκφράσει τα συναισθήματά του και πράγματι, εξέθετε χωρίς καμία αναστολή την ψυχή του εκεί. Λέγεται, μάλιστα, ότι στις συναυλίες του απέδιδε καλύτερα όταν είχαν προηγηθεί συναισθηματικές (και σωματικές) συγκρούσεις. Πριν από μια συναυλία στο Milton Keynes Bowl, ο Mercury καυγάδισε άσχημα με τον τότε σύντροφό του, Bill Reid. Η ένταση του καυγά ήταν τόσο μεγάλη που ο Reid δάγκωσε το χέρι του frontman των Queen, αφήνοντας πάνω για ώρες, τα σημάδια των δοντιών του. Σε έναν άλλο καυγά μεταξύ τους, άφησαν το δωμάτιο του ξενοδοχείου τους με ένα στρώμα από σπασμένα γυαλιά και γύψο. Σε ένα άλλο περιστατικό με τον Reid, οι δυο τους φώναζαν τόσο πολύ ο ένας στον άλλον και για τόσες ώρες που ο Freddie Mercury ξύπνησε με εντελώς βραχνή φωνή, την ημέρα μάλιστα που οι Queen θα τραγουδούσαν ζωντανά στο Saturday Night Live, ένα εξαιρετικά δημοφιλές show στις ΗΠΑ. Ολόκληρη τη μέρα προσπαθούσε με τους γιατρούς να ξαναβρεί τη φωνή του, κάτι που μετά βίας τελικά κατάφερε.Από την άλλη, οι στυλιστικές επιλογές του showman των Queen πάνω στο stage έχουν μείνει αξέχαστες στη μνήμη κάθε ροκά (αλλά και μη). Επηρεασμένος αρκετά από το look του μέντορα της glam rock, David Bowie, ο Mercury επιχειρούσε να φορέσει μεγάλα εντυπωσιακά prints, δερμάτινα παντελόνια, perfectos, satin κολλητές φόρμες, bespoke κοστούμια αρλεκίνου με μπαλαρίνες, γούνες και λεπτές αλυσίδες. Κανείς δε θα ξεχάσει το κίτρινο δερμάτινο σακάκι του με τις πολλαπλές αγκράφες, με το οποίο είχε εμφανιστεί σε πολλές συναυλίες, άλλοτε με λευκά t-shirts και παντελόνια με ρίγες στο πλάι, άλλοτε με κίτρινα αθλητικά t-shirts μάρκας Champion!

Οι μεγάλες επιτυχίες

Η επιτυχημένη πορεία των Queen συνεχίστηκε και μετά το Bohemian Rhapsody, στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές του ’80, με κομμάτια, όπως το We Will Rock You, το οποίο έχει συσχετιστεί όσο κανένα άλλο με τον παγκόσμιο γηπεδικό ύμνο και το We Are The Champions να κυριαρχούν στα charts της Μεγάλης Βρετανίας και των ΗΠΑ. Ακούραστοι αναζητητές της μουσικής γνώσης και σύνθεσης, οι Queen πειραματίστηκαν με διαφορετικούς ήχους και τους συνδύασαν με τις μουσικές μόδες της εποχής δημιουργώντας το σε disco ακούσματα Another Bites the Dust (1980) και το rocabilly Crazy Little Thing Called Love (1980), σε μουσική του ίδιου του Mercury. Γραμμένα τις περισσότερες φορές από εκείνον, τα κομμάτια αποδεικνύουν αδιάσειστα την αφιέρωσή του στον κόσμο της μουσικής. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι βοηθοί του ήταν υποχρεωμένοι να έχουν πάντα μαζί τους στυλό και χαρτί καθώς ανά πάσα στιγμή η έμπνευσή του θα μπορούσε να χτυπήσει την πόρτα. Οι στίχοι για το τραγούδι Life Is Real τού ήρθαν ξαφνικά ενώ πετούσε πάνω από τον Ατλαντικό!Το 1981 οι Queen συνεργάστηκαν με τον David Bowie και το αποτέλεσμα ήταν μοναδικό: το κομμάτι Under Pressure, γραμμένο σε στίχους Bowie και Mercury γνωρίζει μεγάλη απήχηση και ανεβαίνει στο Νο 1 των βρετανικών και αμερικανικών charts! To 1983 o μπασίστας Deacon έγραψε το κορυφαίο I Want To Break Free. Το διάσημο video clip δείχνει όλα τα μέλη της μπάντας ντυμένα γυναίκες. Ο ερμηνευτής Mercury, χωρίς να έχει ξυρίσει το μουστάκι φυσικά, φοράει φουντωντή μαύρη περούκα, μεγάλα φούξια πλαστικά σκουλαρίκια, ροζ top και μίνι σκουπίζοντας ένα σαλόνι. To 1991 απαγορεύτηκε η δημόσια προβολή του στις ΗΠΑ, γεγονός που απομάκρυνε την αμερικανική κοινωνία από τον τίτλο της κατά τ’ άλλα προοδευτικής..

Οι αξέχαστες συναυλίες

Θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο Mercury παρουσίαζε αναμφίβολα μεγαλύτερο εκτόπισμα σε σχέση με την υπόλοιπη μπάντα, παρ’ όλο που δεν ήταν κάτι που αποσκοπούσε. Όσο κι αν ορισμένοι υποστήριζαν ότι οι Queen ήταν ο Freddie Mercury, ο ίδιος έλεγε ότι είναι απλώς ένας τραγουδιστής. Αντίθετα, δεν θεωρούσε τον εαυτό του ιδιαίτερα καλό πιανίστα, παρ’ όλο που είχε διδαχτεί πιάνο από μικρή ηλικία (μέχρι τα 9 του χρόνια). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να φοβάται ιδιαίτερα κατά την εκτέλεση του Bohemian Rhapsody στις συναυλίες αφού ανησυχούσε ότι θα κάνει λάθη την ώρα που έπαιζε. Στα επόμενα χρόνια, άρχισε να χρησιμοποιεί όλο και λιγότερο το πιάνο στα album με αποτέλσεμα να είναι ελεύθερος να χορέψει και να διοχετεύσει όλη την ενέργειά του στο κοινό κατά τη διάρκεια των συναυλιών. Παρ’ όλα αυτά, αξέχαστη θα μείνει η ερμηνεία του στο Bohemian Rhapsody, κατά την οποία παίζει και πιάνο σε συναυλία του στο Newcastle το 1979 και στο Wembley Stadium το 1986. Αξιομημόνευτη είναι και η συναυλία Live Aid το 1985 πάλι στο Wembley Stadium για φιλανθρωπικό σκοπό. Θρυλική στιγμή όταν ο Mercury έκανε χιλιάδες κυριολεκτικά fans να τραγουδήσουν μαζί του το We Will Rock You.

Η solo καριέρα

To 1985 οι Queen διαλύθηκαν -αν και όχι οριστικά καθώς ανά τακτά χρονικά διαστήματα ο Mercury ηχογραφούσε albums με την υπόλοιπη μπάντα- με τον τελευταίο να ακολουθεί solo καριέρα. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε τον πρώτο solo δίσκο του, το Mr. Bad Guy. Το 1987 ενώ παρακολουθούσε τη συναυλία του Luciano Pavarotti μαζί με τη σοπράνο Montserrat Caballé έμεινε εκστασιασμένος με τη φωνή της, την οποία χαρακτήρισε ως «την πιο ωραία φωνή που άκουσε ποτέ». Έκτοτε, όνειρό του θα γίνει μία συνεργασία με την Caballé, το οποίο πραγματοποιείται την ίδια χρονιά με το κομμάτι Barcelona. Στο κομμάτι αυτό, ο Mercury αναδεικνύει ολοφάνερα τις ικανότητές του στην όπερα αλλά και την αγάπη του για αυτήν.

Ο πραγματικός Freddie

Αν και για τον πολύ κόσμο εξωστρεφής, ο Mercury στην πραγματικότητα ήταν ένας πολύ κλειστός και μοναχικός χαρακτήρας. Δεν είχε πολλούς φίλους και αγαπούσε πολύ τις γάτες του. Μάλιστα, κάθε φορά που έφευγε για περιοδεία τηλεφωνούσε στο σπίτι για να μιλήσει μαζί τους. Η Mary Austin, πρώην σύντροφός του, κρατούσε τις γάτες κοντά στο ακουστικό, ώστε να μπορούν να τον ακούνε να μιλάει. Στο διαμέρισμά του είχε, επίσης, πορτρέτα από όλες τις γάτες του. H Mary Austin παρέμεινε μία από τους λιγοστούς φίλους του και μετά το χωρισμό τους και δεν αντικαταστάθηκε από κανέναν σύντροφό του. Μάλιστα, κληρονόμησε και το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του. Παράλληλα, ο Mercury μπορεί να εξέφραζε ανοιχτά τις αμφισεξουαλικές του προτιμήσεις, παρ’ όλα αυτά δεν επέλεγε να μιλάει δημόσια για την προσωπική του ζωή. Ακόμα και η επίσημη ανακοίνωση ότι έπασχε από AIDS έγινε πολύ αργά..

When the Show ended..

Με τις φήμες να οργιάζουν καθώς μετά την κυκλοφορία του τελευταίου album των Queen, Innuendo (1991), δεν πραγματοποιήθηκε καμία συναυλία, στις 23 Νοεμβρίου του 1991 ο Mercury αποφασίζει να κάνει δήλωση ενώπιον του συνωστισμένου πλήθους των δημοσιογράφων έξω από το σπίτι του λέγοντας χαρακτηριστικά: «Θέλω να επιβεβαιώσω ότι έχω διαγνωστεί θετικός στον ιό HIV και πάσχω από AIDS. Ένιωσα σωστό να κρατήσω μυστική την πληροφορία μέχρι σήμερα για να προστατεύσω την ιδιωτικότητα όσων είναι γύρω μου. Η ώρα έχει έρθει όμως για τους φίλους και τους οπαδούς μου στον κόσμο να μάθουν την αλήθεια και ελπίζω ότι όλοι θα συνταχθούν με τους γιατρούς μου και όλους αυτούς που παλεύουν παγκοσμίως με την τρομερή αρρώστια». Την αμέσως επόμενη ημέρα, στις 24 Νοεμβρίου 1991, ο μόλις 45 χρόνων Freddie Mercury αφήνει την τελευταία του πνοή στη βίλα του στο Λονδίνο, χτυπημένος από βρογχοπνευμονία και περνάει μια για πάντα στην αιωνιότητα..

Είναι σίγουρο ότι αυτός ο καλλιτέχνης έφυγε πολύ νωρίς και θα μπορούσε να διοχετεύσει ακόμη το μουσικό του ταλέντο σε albums και stages, μιας και θα ‘λεγε κανείς ότι κάποιο τζίνι ή μαγικό ξωτικό τον εφοδίαζε με ατέλειωτη μουσική έμπνευση. Ήξερε τι ήθελε να κάνει πριν ακόμη γίνει ροκ σταρ. Όπως είχε πει, βέβαια, ο ίδιος: «Δε θα γίνω ροκ σταρ. Θα γίνω θρύλος». Και αυτό έγινε. Από εκείνους τους θρύλους που τους ακούς και ανατριχιάζεις, που περνούν στις επόμενες γενιές με την ίδια οικειότητα και διαχρονικότητα, σαν να τον έχουν ζήσει. Ή μάλλον, τον έχουν ζήσει. Μέσα από την πορεία και τα τραγούδια του.

Κείμενο: Δήμητρα Παπαγεωργίου (Lavart)

Πηγή Φωτογραφιών: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12