10+1 accounts μας γνωρίζουν την “όγδοη τέχνη”
10 χρόνια μετά τις δύο πρώτες αναρτήσεις, και οι δύο από τους δημιουργούς του, Kevin Systrom και Mike Krieger , το Instagram έχει έρθει για να μείνει. Με πάνω από 100 εκατομμύρια posts ημερησίως και 1 δισεκατομμύριο ενεργούς χρήστες μηνιαία, έχει αναδειχθεί σε κάτι πολύ παραπάνω από ένα απλό μέσο κοινωνικής δικτύωσης, αφού χρησιμοποιείται ακόμη και για διαφημίσεις και αγοραπωλησίες.
Όμως, ας μη γελιόμαστε, το βασικό του γνώρισμα ήταν και είναι το ανέβασμα φωτογραφιών. Από τις πιο «basic» εικόνες μέχρι τα διασημότερα κλικ πασίγνωστων φωτογράφων, ο καλός μύλος του Instagram όλα τα αλέθει. Και παρόλο που (κρατηθείτε), ο κόσμος έβγαζε φωτογραφίες και πριν από αυτό, η ελευθερία στην πρόσβαση υλικού επαγγελματιών και μη και η ευκολία του upload, το έχουν καταστήσει πρόσφορο έδαφος για πολλούς «photography enthusiasts» που θέλησαν να ασχοληθούν με την τέχνη της φωτογραφίας λίγο συστηματικότερα ή και να μοιραστούν τη δουλειά τους με ένα ευρύτερο κοινό.
«Άθελά μου μπήκα σε ένα ταξίδι που δεν ήξερα ότι θα γινόταν τόσο σημαντικό για εμένα». «Είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού μου, είναι κάτι που κάνω ενστικτωδώς». «Είναι σαν ένα μικρό ταξίδι κυριολεκτικά και μεταφορικά». Μερικές μόνο από τις απαντήσεις που μου έδωσαν όταν τους ρώτησα τι σημαίνει η φωτογραφία γι’ αυτούς. Αυτοδίδακτοι, λιγότερο ή περισσότερο διαβασμένοι, με πολύ διαφορετική «ματιά», μα με τον ίδιο ενθουσιασμό για την «όγδοη τέχνη», 11 φωτογράφοι, μέσα από την πλατφόρμα του Instagram, μας ξεναγούν στο δικό τους κόσμο.
Η Ναυσικά (@nafsication) εμπνέεται από τα μικρά πράγματα της ζωής, είτε είναι «όμορφα» είτε όχι. Όπως λέει η ίδια, ο λογαριασμός της είναι ένα συνονθύλευμα από ταξιδιωτικές και street φωτογραφίες και πολύ «καθημερινότητα». Βρίσκεται κάπου μεταξύ τραπεζιών με ουζάκια, μουσείων και ενός ελληνικού γαλάζιου, ενώ δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε οτιδήποτε ενέχει το ανθρώπινο στοιχείο ή, αλλιώς, «σε πλάτες που θαυμάζουν τέχνη».
Η Θεώνη (@theoni_gk) από την άλλη βρίσκει τα καρέ της σε εικόνες που φαίνεται να μην έχουν πειραχτεί, όπως ένας αφημένο βιβλίο ή ένας μισοτελειωμένος καφές. Ως εν δυνάμει αρχιτεκτόνισσα, η εικόνα αυτή καθεαυτή αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ζωής της. Βλέπει το Instagram συχνά ως ένα ημερολόγιο, ένα πεδίο στο οποίο κάθε φωτογραφία μπορεί να λειτουργήσει ως ανάμνηση από μια στιγμή του χρόνου. Στο λογαριασμό της πλέκει πολύ περίτεχνα τη street με την αρχιτεκτονική φωτογραφία, ενώ συχνά συνεκτικό στοιχείο των posts της αποτελούν οι αποχρώσεις του μπλε.
Η Αναστασία (@ana_ssa_), επίσης φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής, αντλεί έμπνευση από καταστάσεις πιο απλές, πιο περιορισμένες, ενώ μου ανέφερε χαρακτηριστικά πως κατά τη διάρκεια της καραντίνας έβγαλε μερικές από τις πιο αγαπημένες της φωτογραφίες. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργική διαδικασία• το αποτέλεσμα είναι φωτογραφίες με vintage διάθεση, συχνά με αισθητή την παρουσία του φυσικού ή τεχνητού φωτός, χωρίς να λείπουν και minimal αναρτήσεις.
Η Ειρήνη (@iristhesea) ανήκει στην περίπτωση του φωτογράφου που ξεκίνησε να ασχολείται, επειδή ερωτεύτηκε ένα μέρος, εν προκειμένω τη Μονεμβασιά, γι’αυτό και πολλές από τις φωτογραφίες της έχουν τραβηχτεί εκεί. Τα αυτοπορτραίτα της κινούνται στα πλαίσια της conceptual φωτογραφίας, ενώ όλο το account της αποπνέει νοσταλγία, ρομαντισμό και λίγη μελαγχολία.
Η Μαρία, κατά κόσμον @__khaleesi__, δημιουργεί concepts με τα πιο απλά αντικείμενα, όπως χαρτάκια post-it, ένα ποτήρι γάλα ή τους ξεχασμένους συνδετήρες που βρήκε στο συρτάρι της καθώς διάβαζε. Προτιμά τα πορτραίτα, αλλά επειδή, όπως αναφέρει, οι φίλοι της δεν κάθονται, καταλήγει να αυτοφωτογραφίζεται. Κι εδώ δε λείπουν τα vintage vibes, ενώ το αποτέλεσμα ξεπερνάει κατά πολύ την όποια συμβατική selfie.
Αλλά και ο Δημήτρης (@dimitrisgiax), μέσα από την ανάγκη του να παρασκευάζει εικόνες, και επειδή «μου άρεσε η ζωγραφική, αλλά δεν έπιανε ποτέ το χέρι μου», έχει κατορθώσει μέσω τις φωτογραφίας να δημιουργεί κάδρα πιο στυλιζαρισμένα κι ένα «τσικ σουρεαλιστικά», όπως τα χαρακτηρίζει. Αφορμώμενος κυρίως από τον κινηματογράφο και με αντικείμενα όπως ένας μεγεθυντικός φακός ή μια βιντεοκασέτα, παντρεύει πολύ επιτυχημένα την εικαστικότητα με τη φωτογραφία.
Μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση επιδιώκει ο Νίκος (@niktoul), με αρκετά μινιμαλιστικά κλικ καθημερινών πραγμάτων που όλοι βλέπουμε, αλλά δεν τα παρατηρούμε. Θεωρεί το Instagram μια πλατφόρμα «φωτογραφικής κοινωνικοποίησης», που του δίνει τη δυνατότητα να αλληλεπιδρά με ανθρώπους που εκτιμούν τη «ματιά» του και εκείνος αντίστοιχα τη δική τους. 
Για την Ηλιάνα, ή @__ilik, η φωτογραφία ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Δημιουργεί εικόνες που αποπνέουν το αίσθημα μιας άλλης δεκαετίας, με vintage διάθεση, αλλά σε μια πολύ φρέσκια εκδοχή. Από τη συλλογή της ξεχωρίζουμε τα ιδιαίτερα πορτρέτα, καθώς και φωτογραφίες με πολύ όμορφες φωτοσκιάσεις.
Αν και οι περισσότεροι είχαν δεχθεί «φωτογραφικά ερείσματα» ήδη από μικρή ηλικία, η απάντηση του Δημήτρη (@drallis) όταν τον ρώτησα πως ξεκίνησε να ασχολείται ήταν εξαιρετικά πρωτότυπη, καθώς μου είπε ότι ανάμεσα στα παιδικά του παιχνίδια υπήρχε και μια αναλογική Lubitel (η οποία δεν επιβίωσε) και μια Zenit. Οπότε μπορούμε να θεωρήσουμε την τριβή αναπόφευκτη. Προτιμά να απαθανατίζει σκηνικά πιο «λαϊκά», που φέρουν αέρα επαρχίας και Βαλκανίων, δημιουργώντας έτσι cinematic εικόνες.
Οι δύο τελευταίοι φωτογράφοι μας εισάγουν στη γοητεία της αναλογικής φωτογραφίας, η οποία έχει επιστρέψει πολύ δυναμικά τα τελευταία χρόνια για να μας ξαναθυμίσει βασικές αρχές και τεχνικές, μέσω της εξοικείωσης με τη χειροκίνητη λειτουργία της μηχανής ή τη φωτομέτρηση. Ο Αλέξανδρος (@we35mm_) επιλέγει το φιλμ, επειδή θέλησε να ξεπεράσει την «ευκολία» του κλικ της ψηφιακής φωτογραφίας, αλλά και επειδή τον «σταματάει στη στιγμή λίγο περισσότερο». Το τελευταίο διάστημα δουλεύει περισσότερο με το ασπρόμαυρο φιλμ, προσδίδοντας μια πολύ ιδιαίτερη αισθητική στο λογαριασμό του.
Άφησα τελευταία (but not least) τη Δανάη (@danailr), η οποία από το 2016 ασχολείται επαγγελματικά, ενώ τώρα κάνει το μεταπτυχιακό της στη φωτογραφία. Στο Instagram επιλέγει να ανεβάζει κατά κύριο λόγο φωτογραφίες από τα ταξίδια της ή τις experimental που βγάζει, ώστε να τις εμφανίσει μετά στο θάλαμο (σε αυτό το σημείο θα ήθελα να την ευχαριστήσω και πάλι που μου εξήγησε τη διαδικασία εμφάνισης και εκτύπωσης, για την οποία δεν είχα ιδέα), ενώ διατηρεί ξεχωριστό site με το portfolio της. Προτιμά το φιλμ, γιατί είναι πιο raw, πιο αυθεντικό, την ενοχλεί, όμως, η μίμησή του μέσα από τα διάφορα φίλτρα του Instagram. Στο αν είναι δύσκολο να ασχοληθεί κανείς με την αναλογική φωτογραφία, μου απάντησε χαρακτηριστικά: «Ερασιτεχνικά είναι ωραίος πειραματισμός. Επαγγελματικά, όμως, είναι δύσκολο. Όμορφο, αλλά δύσκολο. Θέλει υπομονή κι επιμονή».
Αν και οι παραπάνω περιπτώσεις αποδεικνύουν ότι το Instagram μπορεί να λειτουργήσει ως χώρος έμπνευσης, δημιουργίας και αλληλεπίδρασης με την ευρύτερη φωτογραφική κοινότητα, τα περισσότερα παιδιά συμφώνησαν ότι δεν είναι η ιδανικότερη εφαρμογή για να μοιράζεται κανείς την τέχνη του, καθώς τα trends, οι διάφοροι influencers, αλλά και ο ίδιος ο αλγόριθμος δεν ευνοούν την προώθηση προφίλ με πραγματικά αξιόλογο περιεχόμενο.
Παρόλα αυτά, με λίγο παραπάνω ψάξιμο, μπορούμε εύκολα να ανακαλύψουμε τέτοια«διαμαντάκια», που σίγουρα θα κάνουν την αρχική μας πιο ενδιαφέρουσα κι εμάς πιο δημιουργικούς.
Κείμενο: Μαρίλη Αγάθου (Lavart)
Πηγές φωτογραφιών: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13.
