Η πολυπόθητη απάντηση στο αιώνιο ερώτημα για το εάν τα λεφτά φέρνουν την ευτυχία.
Ολόκληρη η ανθρώπινη ύπαρξη αποτελεί ένα ερώτημα. Και υποδιαιρείται σε μικρότερα. Κάποια από αυτά τα ερωτήματα κατορθώνουν να απαντηθούν (έστω και προσωρινά), ενώ κάποια άλλα επιβιώνουν στους αιώνες και παραμένουν αναπάντητα μέχρι και σήμερα. Αυτό που θα αναλύσουμε σήμερα ανήκει στην δεύτερη κατηγορία και είναι το εξής: «Φέρνουν τα λεφτά την ευτυχία;».
Πολλά έχουμε ακούσει ανά καιρούς και ποικίλες είναι οι πεποιθήσεις που κυκλοφορούν στην σημερινή κοινωνία σχετικά με αυτό το αιώνιο ερώτημα. Διαφορετική η κοσμοθεωρία όσων σκέφτονται με βάση την λογική, διαφορετική των «ρομαντικών», διαφορετική των πλουσίων, διαφορετική των φτωχών και πάει λέγοντας. Ωστόσο, ένας Ισραηλινός ψυχολόγος και οικονομολόγος, στον οποίο το 2002 απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών για την συμβολή του στην ψυχολογία και ένας συνάδελφός του οικονομολόγος αποφάσισαν να δώσουν μία οριστική και επιστημονική απάντηση. Ήταν ο Daniel Kahneman και ο Angus Deaton.
Οι δυο τους πραγματοποίησαν μία έρευνα, η οποία χωρίστηκε σε δύο σκέλη: την αξιολόγηση της ζωής των συμμετεχόντων και την συναισθηματική τους ευημερία. Ως «συναισθηματική ευημερία» ορίζεται η ποιότητα των καθημερινών εμπειριών όπως η χαρά, ο ενθουσιασμός, το άγχος, η θλίψη, ο θυμός και η στοργή. Ως «αξιολόγηση της ζωής» ορίζονται οι σκέψεις ενός ατόμου σχετικά με την ζωή του (σε μία πιο μακροχρόνια προοπτική).
Η αξιολόγηση της ζωής κρίθηκε χρησιμοποιώντας την «σκάλα του Cantril», η οποία χρησιμοποιεί τις εξής φράσεις: «Φανταστείτε μία σκάλα με σκαλοπάτια αριθμημένα, από το 0 στον πάτο, μέχρι το 10 στην κορυφή. Η κορυφή της σκάλας αντιπροσωπεύει την κατά το δυνατόν καλύτερη ζωή για εσάς, ενώ το κατώτατο μέρος της σκάλας αντιπροσωπεύει την όσο το δυνατόν χειρότερη ζωή για εσάς. Σε ποιο σκαλοπάτι της σκάλας θα λέγατε ότι αισθάνεστε πως βρίσκεστε αυτό τον καιρό;». Οι ερωτήσεις σχετικά με την συναισθηματική ευημερία είχαν ως απαντήσεις το «ναι» και το «όχι» και τέθηκαν ως εξής: «Βιώσατε τα ακόλουθα συναισθήματα στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας χθες; (άγχος, χαρά, λύπη, θυμός, στοργή κ.λπ.)».
Αποτέλεσμα;
Το υψηλό εισόδημα βελτιώνει την αξιολόγηση της ζωής, αλλά όχι την συναισθηματική ευημερία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τα περισσότερα χρήματα δεν αγοράζουν απαραίτητα περισσότερη ευτυχία, ωστόσο, τα λιγότερα χρήματα συνδέονται με συναισθηματικό πόνο. Ενδεχομένως, τα $75,000 ετησίως αποτελούν ένα όριο πέραν του οποίου οι περαιτέρω αυξήσεις στο εισόδημα δεν βελτιώνουν την ικανότητα κάποιου να κάνει αυτό που έχει μεγαλύτερη επίδραση στην ψυχολογική του ευημερία. Είναι, επίσης, πιθανόν ότι: όταν το ετήσιο εισόδημα ξεπερνάει αυτή την αξία, η αυξημένη ικανότητα κάποιου να αγοράσει θετικές εμπειρίες εξισορροπείται από ορισμένα αρνητικά παρελκόμενα.
Επομένως, με πιο απλά λόγια, τα χρήματα έχουν την δυνατότητα να μας κάνουν να αισθανθούμε καλύτερα για την ζωή μας, όμως αυτή τους η δυνατότητα συναντά ένα «ταβάνι». Έπειτα από ένα ορισμένο ποσό, το οποίο μπορεί να εξασφαλίσει στο μέγιστο τις ανάγκες και τις εφικτές καθημερινές επιθυμίες μας, τα περισσότερα χρήματα, όχι μόνο δεν μας κάνουν πιο ευτυχισμένους, αλλά ενδέχεται να φέρουν μαζί τους και ένα αρνητικό συναισθηματικό φορτίο. Η αξιολόγηση της ζωής είναι σε κάποια επίπεδα εμφανώς καλύτερη, μολαταύτα, η συναισθηματική ευημερία εμφανίζεται ως πιο πολύπλοκη. Για μία ισορροπημένη ύπαρξη με προοπτικές για το μέλλον, οι δύο αυτές έννοιες είναι καλό να συμβαδίζουν.
Τα λεφτά δεν σου φέρνουν την ευτυχία, ωστόσο, σου φέρνουν μία ζωή που θεωρείς ότι είναι καλύτερη.
*Extra tip*
Έχοντας ως στόχο την δημιουργία οικονομικών στρατηγικών που θα μπορεί να εφαρμόσει ο καθένας στην καθημερινή του ζωή, η εκπομπή/ντοκιμαντέρ «Εμείς και τα λεφτά (Mind over Money)» παρουσιάζει ιστορίες λάθους διαχείρισης οικονομικών της διπλανής πόρτας. Ο Νάιτζελ Λάττα, παρουσιαστής της εκπομπής, αναλύει τις διαφορετικές οικονομικές προσωπικότητες και τον ρόλο που παίζει η ψυχολογία στην διαχείριση των οικονομικών μας, προτείνοντάς μας, παράλληλα, τις καλύτερες στρατηγικές βελτίωσης.
Η εκπομπή/ντοκιμαντέρ, εκτός από διαδικτυακά, προβάλλεται, επίσης, καθημερινά στο κανάλι της κρατικής τηλεόρασης, ΕΡΤ3.
Κείμενο: Εύη Καλαϊτζή (Lavart)
Πηγές φωτογραφιών: 1, 2, 3, 4, 5.
Για περισσότερα άρθρα στη Lavart σχετικά με την Κοινωνία και την Πολιτική πατήστε εδώ.
