Ο Oscar Wilde λέει πως «ζούμε όλοι μέσα στον ίδιο λάκκο, αλλά κάποιοι από εμάς κοιτάζουμε τ’ αστέρια». Δεν χρειάζεται να είσαι αστροφυσικός ή αστρονόμος ή να έχεις πάρει κάποια άλλη παρεμφερή θετική – επιστημονική κατεύθυνση στη ζωή σου, για να σε συγκινήσει ο κόσμος των άστρων.
Από τους προϊστορικούς ακόμη χρόνους οι άνθρωποι έστρεφαν το βλέμμα τους στον ουρανό, όπου μικρές φωτιές έλαμπαν σε μαύρο φόντο. Έτσι άρχισαν σιγά σιγά οι πρώτοι λαοί να καλλιεργούν τον κλάδο της αστρονομίας, να κατασκευάζουν πρωτόγονα τηλεσκόπια και να παρατηρούν τα άστρα και τους σχηματισμούς τους. Πόσο αλληλένδετος είναι ο κόσμος των άστρων με τον εν εξελίξει ανθρώπινο πολιτισμό είναι ποικιλλοτρόπως εμφανές∙ στην μυθολογία των αρχαίων Ελλήνων πολλοί ήρωες μεταφέρονταν στον ουρανό όπου γίνονταν άστρα, τα ζώδια είναι επίσης μια άλλη τέτοια περίπτωση επίδρασης του αστρικού κόσμου στην κουλτούρα μας, ακόμη κι οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας με γνωστότερη ίσως το Star Wars, εκμεταλλεύονται αυτήν την δίψα του ανθρώπου για επικοινωνία με την οικογένειά του, τα άστρα.
Πώς τα άστρα αποτελούν οικογένεια για τον άνθρωπο; Σ’ αυτό ακριβώς το ερώτημα δίνει απάντηση στο τέλος του βιβλίου «Είμαστε αστρόσκονη: Σύμπαν, μια ιστορία χωρίς τέλος» ο επίτιμος διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου και συγγραφέας του βιβλίου, Διονύσης Π. Σιμόπουλος. Μέσα από μια αναλυτική και όσο πιο απλοποιημένη γραφή γίνεται, ωστόσο όχι υπεραπλουστευμένη, ο συγγραφέας προσπαθεί να εξιστορήσει την γένεση και την εξέλιξη του σύμπαντος. Εξηγώντας όρους όπως σουπερνόβα, μαύρες τρύπες, βαρύτητα και χωροχρόνος , καταφέρνει να εικονοποιήσει εύγλωττα έναν τόπο που δεν μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους. Μέσα από το βιβλίο αυτό, ο πλέον αδαής στις λειτουργίες του σύμπαντος καταφέρνει να συνδέσει σκόρπιες σχολικές γνώσεις που είχε πιθανόν αποκτήσει και να τις εντάξει σ’ ένα καινούριο πλαίσιο, και μάλιστα σ’ ένα πλαίσιο ιδιαίτερα σύγχρονο, καθώς πρόκειται για ένα βιβλίο που εκδόθηκε το Νοέμβριου του 2017 και περιλαμβάνει εξελίξεις στην έρευνα ακόμη και του τρέχοντος έτους.
Όπως σαφώς δηλώνει ο τίτλος του βιβλίου, οι άνθρωποι είμαστε μέρος αυτού του αστρικού κόσμου. Μπορούμε να έρθουμε καθημερινά σ’ επαφή με τα άστρα, αγγίζοντας ο ένας τον άλλον ή τον κόσμο που μας περιβάλλει. Ο Ήλιος, η Γη και ό,τι υπάρχει πάνω σε αυτήν, δημιουργήθηκαν από αστροϋλικά που εκτοξεύτηκαν πριν από δισεκατομμύρια χρόνια από κάποια έκρηξη σουπερνόβα. Οι νέες εκρήξεις άλλων σουπερνόβα θα δημιουργήσουν νέα άστρα, νέους πλανήτες και νέες μορφές ζωής. Κάτι τέτοιο θα συμβεί κάποια μέρα κι από τις στάχτες του άστρου που εμείς αποκαλούμε Ήλιο.
Διαβάζοντας το βιβλίο αυτό, πέρα από την καθαρά επιστημονική γνώση που μπορεί κάποιος να αποκομίσει ή πέρα από την ικανοποίηση της εγγενούς περιέργειάς του σχετικά με το- σχετικά ανεξερεύνητο ακόμη- σύμπαν, μπορεί να αναγνωρίσει στο έργο του Σιμόπουλου και μια ποιητική διάθεση, έναν ποιητικό στοχασμό. Θα μπορούσε κανείς να δει το σύμπαν ως μια παραβολή της ανθρώπινης φύσης. Αντιστρέφοντας τους όρους στην διατύπωση του Carl Sagan “το σύμπαν είναι το μέσο για να γνωρίσει ο άνθρωπος τον εαυτό του”.
Κλείνοντας το βιβλίο του Διονύση Π. Σιμόπουλου ήρθα αντιμέτωπη με τον ίλιγγο του απείρου. Το σύμπαν δεν έχει τέλος, έτσι κι ένα βιβλίο σχετικό με αυτό, ποτέ δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί γιατί θα διαταράσσοταν η μεταξύ τους επικοινωνία. Ο άνθρωπος χρειάζεται ένα βιβλίο χωρίς τέλος, όπως το σύμπαν.
Κείμενο: Ιωάννα Λιούτσια (Lavart)
