Το «σοκαριστικό» πινέλο του Μανέ
Ο Εντουάρ Μανέ, ένας μεγάλος ιμπρεσιονιστής, βλέπει το φως του ήλιου στις 23 Ιανουαρίου του 1832 στο Παρίσι. Γόνος μεγαλοαστικής οικογενείας θα έρθει σε επαφή με τις τέχνες σε μικρή ηλικία έπειτα από παρότρυνση του θείου του, ο οποίος μάλιστα θα φέρει την ευθύνη για την επιλογή του Μανέ να γίνει ζωγράφος. Στα 12 του χρόνια θα εγγραφεί σε ένα κολλέγιο, αλλά οι απογοητευτικές του επιδόσεις θα τον ωθήσουν να δώσει εξετάσεις στη ναυτική ακαδημία. Παρόλο που αποτυγχάνει τις εξετάσεις του, το 1848 θα μπαρκάρει για το Ρίο ντε Τζανέιρο και οι εμπειρίες του εκεί θα αποτυπωθούν ύστερα σε έργα του. Το 1849 επιστρέφει και μετά από μια δεύτερη αποτυχία εισαγωγής στην ακαδημία, αποφασίζει να γίνει ζωγράφος και μαθητεύει δίπλα στον Τομά Κουτούρ για έξι χρόνια, έως το 1856. Ακολουθούν εκθέσεις στο Σαλόν του Παρισίου, όπου το 1859 και το 1863 (με τον πίνακα Πρόγευμα στη χλόη) τα έργα του απορρίπτονται από τους διοργανωτές για λόγους ηθικής. Το ίδιο και δυο χρόνια αργότερα με την Ολυμπία που προκαλεί μεγάλο σκάνδαλο λόγω του γυμνού. Ο Μανέ συνεχίζει να εκθέτει πίνακες και η φήμη του μεγαλώνει, ιδιαίτερα στους νέους. Τον πλησιάζουν εκπρόσωποι του ιμπρεσιονισμού, όπως ο Ρενουάρ, ο Ντεγκά και ο Μονέ που τον επηρέασε σε μεγάλο βαθμό. Ο ίδιος, βέβαια, δεν επιθυμεί ανάμειξη με το κίνημα και δεν συμμετέχει στις κοινές εκθέσεις. Ταυτόχρονα, υπήρξε ενδιαφέρον προς το πρόσωπό του και από τον χώρο της λογοτεχνίας από ονόματα όπως του Μπωντλαίρ, του Ζολά και του Μαλαρμέ (για του δυο τελευταίους φιλοτέχνησε και πορτρέτα). Το 1970 συμμετέχει στον Γαλλο-Πρωσικό πόλεμο και το 1881 παίρνει το Μετάλλιο της Τιμής.
Το έργο, του πέρα από τη γνωστή Ολυμπία ή το Πρόγευμα στη χλόη, εκτείνεται σε πλήθος δικών του πινάκων, αλλά και αντιγράφων κλασσικών έργων που έκανε για το μουσείο του Λούβρου. Οι πίνακές του χαρακτηρίζονται από τους ανοιχτόχρωμους τόνους και την παράξενη διάθεση του φωτός να επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα στοιχεία του πίνακα. Χαρακτηριστικά είναι, επίσης, και τα πορτρέτα του όπως και οι πίνακες με περιεχόμενο τη Λατινική Αμερική. Σίγουρα όμως η αποκάλυψη του γυμνού σώματος είναι και το επίμαχο ζήτημα στους πίνακές του, ιδωμένο βέβαια από μια «πρώτη εντύπωση», ίσως παρθενική.
Ο Εντουάρ Μανέ θα πεθάνει το 1883 στο Παρίσι από μια ασθένεια που θέριζε εκείνη την περίοδο, τη σύφιλη. Πολλοί θα κάνουν λόγο για το ναυτικό ταμπεραμέντο του και τη λατρεία του για το γυναικείο σώμα. Ο Έντουρντ Μανέ επηρέασε σημαντικά τον ιμπρεσιονισμό και την ιστορία της τέχνης.
Πηγές φωτογραφιών: 1 – 2 – 3 – 4
Κείμενο: Χρήστος Φώτης (Lavart)
