Σαν σήμερα, ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα και αρχίζει τη δεύτερη και σκληρότερη φάση της γενοκτονίας των Ποντίων.
Συγκεκριμένα:
1. Η πρώτη είχε αρχίσει με την άλωση της Τραπεζούντας το 1461.
2. Η δεύτερη έλαβε χώρα στα μέσα του 17ου αιώνα και έληξε με το τέλος του πρώτου ρωσοτουρκικού πολέμου.
3. Η τελευταία περίοδος τελειώνει το 1922.
«Οι εκτοπιζόμενοι από τα χωριά τους δεν είχαν δικαίωμα να πάρουν μαζί τους ούτε τα απολύτως αναγκαία. Γυμνοί και ξυπόλητοι, χωρίς τροφή και νερό, δερόμενοι και υβριζόμενοι, όσοι δεν εφονεύθησαν, οδηγήθηκαν στα όρη από τους δήμιους τους. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς πέθαιναν κατά την πορεία από τα βασανιστήρια. Το τέρμα του ταξιδιού δεν σήμαινε και τέρμα των δεινών τους, γιατί οι βάρβαροι κάτοικοι των χωριών, τους παρελάμβαναν, ώστε να τους καταφέρουν το τελειωτικό πλήγμα …»(Έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας, 1915)
Ο σκοπός των Τούρκων ήταν, με τους εκτοπισμούς, τις λεηλασίες, να επιτύχουν την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών και να καταφέρουν ευκολότερα των εκτουρκισμό εκείνων που θα απέμεναν. Η πλειονότητα των Ποντίων προσφύγων που ήρθαν τότε στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στις περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης, ενώ πολλοί κατέφυγαν στην ΕΣΣΔ. Οι κακουχίες δε σταμάτησαν ούτε στην Ελλάδα, η φτώχεια, η αδυναμία παροχής ουσιαστικής βοήθειας, από το ελληνικό κράτος και η ρετσινιά του «Τουρκόσπορου» χρειάστηκαν δεκαετίες για να αποβληθούν από τα στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας. Παρόλα αυτά, οι Πόντιοι που είχαν αλλαξοπιστήσει προς το Ισλάμ παρέμειναν στην Τουρκία.
Η γενοκτονία πραγματοποιήθηκε παράλληλα με γενοκτονίες εις βάρος και άλλων πληθυσμών, δηλαδή των Αρμενίων και των Ασσυρίων, ενώ η αρωγή της τότε κομμουνιστικής Ρωσίας στον Κεμάλ υποστήριξε πλήρως τα σχέδιά του για τη γενοκτονία των Ελλήνων. Η Ρωσία του Λένιν υπέγραψε δύο συνθήκες φιλίας με την Κεμαλική Τουρκία. Η πρώτη ήταν στις 19 Νοεμβρίου του 1920 με τη Συνθήκη του Alexandropol, οι δυο πλευρές μοίραζαν την Αρμενία και αποκτούσαν κοινά σύνορα. Η δεύτερη ήταν στις 16 Μαρτίου 1921, στη Μόσχα, η λεγόμενη Συνθήκη της Μόσχας (Treaty of Moscow) ή Συνθήκη Αδελφοσύνης (Treaty of Brotherhood). Η σοβιετική βοήθεια που παρασχέθηκε επί Λένιν, σε διάστημα λιγότερο από δύο χρόνια στην Τουρκία, αντιπροσωπεύει ποσόν μεγαλύτερο από το σύνολο του ετησίου προϋπολογισμού της (κεμαλικής) Τουρκίας και το σύνολο των πολεμικών δαπανών δύο χρόνων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με έγγραφα του υπουργείου Εξωτερικών (παρατίθενται στο Φωτιάδης Κ. (2004), «Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου», Αθήνα, Ιδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, σελ. 455.), στις 27 Απρίλη του 1920, οι μπολσεβίκοι επιχείρησαν να έρθουν σε συνεννόηση με τους Ποντίους, με σκοπό τη στήριξη του αγώνα τους, προσφέροντας υλικο-στρατιωτική βοήθεια. Η απάντηση που έλαβαν ήταν αρνητική.
Ο Ηλίας Βενέζης έγραψε το βιβλίο «Το Νούμερο 31328», ώστε να περιγράψει τα φρικτά γεγονότα που βίωσε ο ίδιος, καθώς σύρθηκε βιαίως στα τάγματα εργασίας και ήταν ένας από τους ελάχιστους που κατόρθωσαν να επιζήσουν.
Ακολουθεί απόσπασμα από το προαναφερθέν βιβλίο
-Ηλία, Ηλία, θα με σκοτώσουν.Του σφίγγω το χέρι πιο πολύ.-Γκιαουρ, φώναξε ο στρατιώτης.-Κάτσετε χάμοΚαθίσαμεΤότε ένας άντρας βαρύς και ψηλός μας πλησιάζει.Έκρυβε τα χέρια του πίσω από τις πλάτες του.Στυλώνει μια ματιά στον Αργύρη…Αυτός αργά λύνει τα χέρια του και απότομα σα ζαρκάδι του κατεβάζει μια μ’ ένα σφυρί που κρατούσε στο κεφάλι.Η κραυγή του παιδιού σκίζει τον αγέρα σα λεπίδι. Τα ψιλά δάχτυλα που με σφίγγαν χαλάρωσαν.Ξαναρχίσαμε τον δρόμο, μας σπρώχνανε.Μόλις ακούγαμε ένα δύο τελευταίες κραυγές πιο αδύνατες που διαλύονταν, τις ρουφούσε η σκόνη.
Τα θύματα της γενοκτονίας ανάγονται στον αριθμό των 353.000, όμως υπάρχουν ιστορικοί που υποστηρίζουν μικρότερο αριθμό. Αρκετοί κακοπροαίρετοι θεωρούν πως η αναγνώριση της γενοκτονίας, σε διεθνές επίπεδο είναι μία έκρηξη εθνικισμού, από την ελληνική πλευρά, όμως, ξεχνούν ότι ο εθνικισμός δε βρίσκεται στην ανάγκη ενός λαού για δικαίωση των θυμάτων του. Ο ακραίος εθνικισμός βρίσκεται στο άσβεστο μίσος που οδηγεί στρατιώτες, αλλά και απλό άμαχο πληθυσμό, σε μαζικές δολοφονίες, βιασμούς, λεηλασίες, σφαγές βρεφών, κάψιμο και μαχαίρωμα 353.000 Ελλήνων του Πόντου, εξαναγκάζοντας τους επιζήσαντες να υποστούν τα στρατόπεδα εργασίας και τον ξεριζωμό, για πολλοστή φορά, από τη γη των προγόνων τους.
Αβίαστα λοιπόν, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το σύνθημα «Δεν ξεχνώ» είναι πάντα επίκαιρο και πορφυρό από το αίμα των μη δικαιωμένων και δολοφονημένων Ποντίων.
Διαβάστε επίσης:
Κείμενο: Αγγέλικα Αγόρα
