[dropcap size=big]Τ[/dropcap]ετάρτη 1η Ιουλίου. Το ραντεβού του κοινού της Θεσσαλονίκης με τον Ulay. Στο Βυζαντινό λουτρό της οδού Θεοτοκοπούλου με τον αριθμό 13, στην παλιά γειτονιά «Κουλέ Καφέ».
Το λουτρό, κατασκευασμένο στα τέλη του 12ου με αρχές 13ου αιώνα λειτουργούσε ως το 1940. Η εγκατάλειψη το άφησε για χρόνια στην αφάνεια, με σοβαρές φθορές. Ενταγμένο πλέον στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco και πλήρως συντηρημένο, άνοιξε τις πόρτες του για το κοινό μέσα από την performance του Ulay «Code of Conduct».
Ο Ulay, ίσως έγινε γνωστότερος στο ευρύ κοινό μέσα από τo video της performance «The Artist is Present» της Marina Abramović στο MοMA της Νέας Υόρκης, όπου η καλλιτέχνις καθισμένη για οκτώ ώρες σε μια καρέκλα ερχόταν σε επαφή διαδοχικά με τα βλέμματα των επισκεπτών κάνοντας έναν σιωπηλό διάλογο. Μετά από το δημόσιο χωρισμό τους το 1988 μέσα από την performance «The Lovers: the Great Wall Walk», όπου για να αποχαιρετιστούν περπάτησαν για ενενήντα μέρες το Σινικό Τείχος, o Ulay και η Marina ξαναβρίσκονται το 2010 στο «The Artist is Present». Οι δυο καλλιτέχνες συμπορεύθηκαν για πολλά χρόνια ως ζευγάρι, κάνοντας κάποιες από τις πιο ενδιαφέρουσες performance της δεκαετίας του ’80, ανιχνεύοντας τα όρια μεταξύ θηλυκού και αρσενικού, έρωτα και βίας. Ο χωρισμός τους, όπως και η επανένωσή τους, έγινε μέσα από την κοινή τους τέχνη.
Το έργο του Ulay συνεχώς μεταβαλλόμενο, με ιδιαίτερη προσωπική σφραγίδα, εκτείνεται από την φωτογραφία ως την performance και το body art. Δύσκολο να χαρακτηριστεί συνολικά. Κοινός παρονομαστής μέσα σε όλη την πορεία του παραμένει ο στοχασμός πάνω στην ανθρώπινη συνύπαρξη και τους όρους της, ακόμα κι αν αυτή είναι η συνύπαρξη του εγώ με το εμένα.
[dropcap size=big]Η[/dropcap] performance
Σε καθεστώς απόλυτης σιωπής σε εισάγουν κατά την υποδοχή στο χώρο του μνημείου. Ροζ χαρτάκια με αριθμό προτεραιότητας μοιράζονται και ο καθένας περιμένει.
Το πρόγραμμα της biennale παρακαλεί το κοινό να φέρει ένα αντικείμενο της επιλογής του σε οποιαδήποτε απόχρωση του ροζ.
Και να έρθει έχοντας μια ερώτηση για τον καλλιτέχνη.
Ένα πηγαδάκι έξι ατόμων παφλάζει ψιθυριστά και με ζωηρό ενδιαφέρον όταν φτάνουμε στο χώρο, κάτω από τα τρία καλυμμένα τόξα της τοιχοποιίας. Το λουτρό μυρίζει ακόμα υγρό κονίαμα και παραπέρα στο φράχτη μια γάτα οσμίζεται ένα ζευγάρι γάντια εργατικά. Τα παρτέρια είναι φρεσκοσκαμμένα και πασπαλισμένα με κίτρινα ανθάκια της γειτονιάς.
[dropcap style=”normal or inverse or boxed”]Ο[/dropcap]ι συντονιστές σε οδηγούν στην είσοδο του μνημείου. Η πόρτα ανοίγει, αφού εξήλθε η προηγούμενη – κυρία μεγάλης ηλικίας και παντελώς ασεβής στην ησυχία. Ο Ulay στέκεται στο κατώφλι. Φυσιογνωμία ασκητική, γερασμένη, αλλά με κάποιο τρόπο εφηβική. Βαθύ μπλε ευγενικό βλέμμα. Διόλου ενοχλημένος με προσκαλεί στο χώρο. Η μυρωδιά μοναδική. Σαν ψωμί από πέτρα. Το φώς λιγοστό και θερμό. Ο καλλιτέχνης ορίζει το code of conduct. Τι καλύτερο από το να ακολουθήσεις την τελετουργία; Ο χρόνος είναι κάθετος. Έρχεται η ώρα για την ερώτηση: «Γιατί ροζ;» η απάντηση αποσβολωτική. «Ροζ είναι το χρώμα της καρδιάς μου. Είναι το χρώμα της ψυχής μου. Όταν δεν είμαι καλά και κοιτάζω το ροζ, νιώθω αμέσως καλύτερα. Κι όταν νιώθω εγώ καλύτερα, τότε νιώθεις και συ. Και δεν υπάρχει πολύ ροζ στην κοινωνία μας».
Η διάγνωση του καρκίνου για τον Ulay έγινε το 2011. Η αποτύπωση της μάχης του με τη νόσο – το δυσκολότερο πρότζεκτ της ζωής του – γίνεται μέσα στο φιλμ «Project Cancer» το οποίο προβάλλεται στα πλαίσια του 4ου Φεστιβάλ Περφόρμανς.
Η performance του Ulay «Code of Conduct» 1-4 Ιουλίου 16.00-20.00 στο Βυζαντινό Λουτρό, Θεοτοκοπούλου 13
Το αναλυτικό πρόγραμμα του 4ου Φεστιβάλ Περφόρμανς Θεσσαλονίκης βρίσκεται στο site του ΚΜΣΤ http://www.greekstatemuseum.com/ στα πλαίσια της 5ηςΜπιεννάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης
Κείμενο: Ελίζα Ελεονώρα Φραγγελάκη (Lavart)
