2η ημέρα μικρών βιβλιοπωλείων, 2η ημέρα γειτονιάς
Από τη στιγμή που αισθανθήκαμε οικειότητα στη γειτονιά «μας», τοποθετήσαμε με προσοχή κτητικές αντωνυμίες σ’ αυτή, και τους κάθε είδους γείτονές «μας». Στις διαφόρων ειδών αγάπες, υπάρχει συνήθως, περισσότερο ή λιγότερο, μία κάποια κτητικότητα. Λίγο παραπάνω «δικό μας» θα θέλαμε ό,τι αγαπάμε. Έτσι, μάθαμε ας πούμε, τα λεωφορεία «μας» για να φύγουμε από και να γυρίσουμε στη γειτονιά. Η περιπτερού «μας», μάς αποσυντόνισε όταν την είδαμε έξω από το περίπτερο. Δεν αναγνωριζόταν. Το ίδιο συνέβη και με την κυρία-φίλη «μας» από το σούπερ μάρκετ, τον ψαρά «μας» και τον μανάβη «μας». Κάποια στιγμή, ίσως και να τους αποσυνδέσαμε από τα κτίριά «τους» και τους μάθαμε με το μικρό τους όνομα. Ωστόσο η ερώτηση του τελευταίου «πώς βγήκε τελικά το μπριάμ με τα λαχανικά που αγόρασες» έχει αδιαμφισβήτητα και κάτι από φιλία. Θα τις ονόμαζα «κτητικότητες οικειότητας» και υπάρχουν στη γειτονιά μας.
Ίσως να μην αντιστοιχεί ένα βιβλιοπωλείο σε κάθε γειτονιά –ο ίδιος ο διαχωρισμός θα ήταν άδικος, όσο αυτές δεν έχουν σαφή όρια, πλησιάζουν και μπλέκονται. Έτσι, ίσως να «έχουμε» και τον ίδιο βιβλιοπώλη. Και η ερώτηση «πώς σου φάνηκε το βιβλίο» καταλήγει πιο προσωπική και από εκείνη του μπριάμ.
Τα μικρά βιβλιοπωλεία, ή «γειτονιάς» μπορεί να υπάρχουν σαν ενδιάμεσες, σχεδόν κατά λάθος στάσεις μεταξύ προορισμών. Διακόπτουν μικρές και μεγάλες διαδρομές, με τις γεμάτες και πολύχρωμες βιτρίνες τους. Υπερφορτωμένες και με στρώσεις. Περιοδικά, τευχάκια, ημερολόγια, σελιδοδείκτες, πενάκια, μολύβια και άλλα λευκά χαρτιά. Καμιά φορά, στο βάθος της βιτρίνας, κάποιος τετράποδος μπορεί να γουργουρίζει ανάμεσά τους. Όλα τοποθετημένα με μια πρόθεση τρυφερή σαν πρόταση να σου θυμίσουν παλιούς και να σου γνωρίζουν νέους αφηγητές με τις μελανένιες τους αφηγήσεις.
Άλλοτε, υπάρχουν εκεί, σαν γείτονες που μπορείς να ζητήσεις ένα λεμόνι, ή μπαχαρικά όταν τα χρειάζεσαι. Ύστερα, να συζητήσουμε για τις μυρωδιές τους, τις γεύσεις που εκείνοι προτιμούν. Συνδυασμοί και συνταγές, τοπικές, διεθνείς και ορισμένες απόκοσμες. Με μία διάθεση ταξιδιωτικού οδηγού. Έτσι, οι τακτικές συζητήσεις για τα άυλα, γίνονται αναπόφευκτα προσωπικές κι υπάρχει ένα κίνητρο για σκάλισμα λέξεων, κίνητρο για σημειώσεις στιγμής και ένας καλός λόγος για μια βόλτα από τους γείτονες.
Πέρα από τη σχέση, είναι ένα σωρό πράγματα, γύρω-τριγύρω από αυτή, κοινά σ’ όλα τα μικρά βιβλιοπωλεία, που φτιάχνουν αυτή τη πολύ μοναδική οικειότητα του χώρου τους. Σε οσμή και αφή, τα βιβλία είναι από μόνα τους, ακόμα και μεταξύ τους, παρέα. Σαν χάρτινοι φίλοι (μας), έχουν την ολόδική τους μυρωδιά. Διαφορετικά χάρτινοι στο μέσα, και διαφορετικά χάρτινοι ή πάνινοι στο έξω. Σκληρά, που λυγίζουν ή και τα δύο, λεπτά, παχουλά, μικρά, μεγάλα. Όλα αυτά, η κλίμακα των μικρών βιβλιοπωλείων, αφήνει να τα γνωρίσουμε ένα προς ένα. Πλησιάζει το μέγεθος του σπιτιού μας, της βιβλιοθήκης μας, το δικό μας. Όλα αυτά, μας κάνουν να αγαπάμε όλα τα μικρά, με την ίδια συμπάθεια και αίσθηση σπιτιού.
Στην Ελλάδα, τα μικρά βιβλιοπωλεία ενώνονται και δημιούργησαν για δεύτερη φορά την Ημέρα Μικρών Βιβλιοπωλείων, στις 26 Σεπτεμβρίου, με διάχυτες στην πόλη -και σε όλες τις πόλεις- εκδηλώσεις. Φετινή θεματική, οι λέσχες ανάγνωσης. Ίσως τα μικρά βιβλιοπωλεία δεν χρειάζονται συστάσεις, ξέρουν ότι ξέρουμε που είναι, περιμένουν και μία βόλτα στην πόλη μας φέρνει σε αυτά. Παλιά, νέα, γεμάτα παλαιοβιβλιοπωλεία απλωμένα σε πάγκους, υπόγεια και γύρω αποθήκες, όλα αξίζουν την προσοχή μας, σήμερα και τη μέρα μετά. Το φθινόπωρο, ή μάλλον, η αρχή του και κυρίως οι παρυφές της ζεστής εποχής ταιριάζουν γάντι σε αυτή τη μέρα. Τώρα αρχίζουμε να θυμόμαστε το μέσα, το ζεστό τσάι και την γεμάτη πόλη. Με όλες τις σκέψεις των όσων διαβάσαμε, ή θέλαμε να διαβάσουμε το καλοκαίρι και όσα σκοτεινά συμβαίνουν εδώ και παραδίπλα, μία καλή ευκαιρία να πάμε για τσάι, στους χάρτινους μας γείτονες.
Και η αγαπημένη λίστα, του κύριου Κασετόφωνου: Μικρά βιβιοπωλεία
