Ο Carlo M. Cipolla, ένα όνομα που συχνά περνάει κάτω από το ραντάρ των mainstream αναγνωστών, κρύβει μέσα στο πνεύμα και τη σοφία του μια διαχρονική κριτική της ανθρώπινης φύσης.
Γνωστός κυρίως ως ιστορικός της οικονομικής σκέψης, η εξόρμηση του Cipolla στο φαινομενικά παράλογο «Οιβασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας» δεν είναι ασήμαντη άσκηση. Πρόκειται για ένα αριστούργημα στην απόσταξη της κοινωνικής δυσλειτουργίας σε αφορισμούς με ξυράφι. Αυτό το διαμάντι της πνευματικής σάτιρας, που εκδόθηκε το 2012 από τον Κέδρο, είναι λιγότερο μια ακαδημαϊκή πραγματεία και περισσότερο ένας φιλοσοφικός οδηγός επιβίωσης.
Φανταστείτε να διαβάζετε ένα μανιφέστο που μοιάζει με ένα μείγμα της πονηριάς του Μακιαβέλι, του χιούμορ των Μόντι Πάιθον και του σκληρού ρεαλισμού του Όργουελ. Ο Cipolla δεν σας καλεί απλώς να γελάσετε με την ανθρώπινη τρέλα απαιτεί να αναμετρηθείτε με την πανταχού παρούσα, διαβρωτική της δύναμη.
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)
Ποιος μπορεί να μην είδε το ηθικό δίλημμα που κρύβει το βιβλίο του Όργουελ;
«Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας» – Carlo M. Cipolla, 2012, Εκδότης ΚΕΔΡΟΣ
Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε πώς η κοινωνική, πολιτική και θεσμική ισχύς μεγεθύνει το καταστρεπτικό δυναμικό ενός ηλίθιου ανθρώπου.
Αλλά πρέπει και να εξηγήσουμε και να αντιληφθούμε τι ακριβώς είναι αυτό που καθιστά ένα ηλίθιο άτομο τόσο επικίνδυνο για τους άλλους ανθρώπους – ή, με άλλα λόγια, σε τι συνίσταται η δύναμη της ηλιθιότητας.
Στην ουσία, οι ηλίθιοι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι και επιβλαβείς επειδή οι λογικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να συλλάβουν και να κατανοήσουν την παράλογη συμπεριφορά.
Ένα ευφυές άτομο πιθανά να κατανοήσει τη λογική ενός κακοποιού. Οι πράξεις των κακοποιών ακολουθούν ένα σχέδιο με κάποια συλλογιστική – επίβουλη συλλογιστική μεν, αλλά παρ’ όλα αυτά συλλογιστική.
Ο κακοποιός επιθυμεί ενεργητικό στο λογαριασμό του.
Εφόσον δεν είναι αρκετά έξυπνος ώστε να σχεδιάσει πρακτικές που θα του αποφέρουν όφελος και παράλληλα θα ωφελήσουν κι εσάς, θα παραγάγει το ενεργητικό του προκαλώντας παθητικό στο δικό σας λογαριασμό.
Η συμπεριφορά του είναι κατακριτέα, αλλά διέπεται από μία λογική, και ένας λογικός άνθρωπος μπορεί να την προβλέψει.
Μπορείς να μαντέψεις πώς θα ενεργήσει ένας κακοποιός, τους κακόβουλους χειρισμούς του και τις υστερόβουλες φιλοδοξίες του και συχνά είναι εφικτό να θωρακίσεις τις άμυνές σου.
Με ένα ηλίθιο άτομο, αυτό είναι παντελώς αδύνατο, όπως εξηγείται από τον Τρίτο Βασικό Νόμο.
Ένα ηλίθιο πλάσμα σε κατατρέχει χωρίς λόγο, χωρίς να προσβλέπει σε κάποιο πλεονέκτημα, χωρίς σχέδιο ή μεθόδευση και στις πλέον ακατάλληλες στιγμές και μέρη.
Όταν αντιμετωπίζεις ένα ηλίθιο άτομο, βρίσκεσαι ολοκληρωτικά στο έλεός του.
[…]
Αυτό είναι που και ο Ντίκενς και ο Σίλερ είχαν κατά νου, όταν ο πρώτος παρέθετε πως «με ηλιθιότητα και καλή πέψη ο άνθρωπος μπορεί να υπομείνει αρκετά» και ο τελευταίος έγραφε πως «ενάντια στην ηλιθιότητα ακόμη και οι Θεοί αγωνίζονται μάταια».
Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:
- Μαλβίνα: «Λένε πως η δύναμη ενός καινούριου έρωτα είναι ευθέως ανάλογη…»
- Τερζάκης: «Το μεγαλείο του έρωτα βρίσκεται στην…
- 23 σοφές αλήθειες του Ουμπέρτο Έκο: «Τίποτε δεν δίνει σ’ έναν φοβισμένο άνθρωπο περισσότερο κουράγιο από…»
- Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ: «Αν είχα να δώσω μια συμβουλή στους νέους, θα ήταν να έχουν ένα…»
- 13 αποφθέγματα του Επίκτητου: «Δεν είναι η φτώχεια που προξενεί λύπη αλλά …»
- Μαλβίνα: «Είμαστε αλάθητοι στην επιλογή του εραστή μας, ιδιαίτερα όταν…»
- 20 αποφθέγματα που θα μπορούσαν να είναι ο τίτλος της «Μεταμόρφωσης» του Κάφκα
- Μας πήρε χρόνια να καταλάβουμε τη φράση του Ντοστογιέφσκι: «Τι είναι η κόλαση; Υποστηρίζω ότι είναι ο πόνος του να μην …»
- 15 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι που σε ξεβολεύουν: «Αν έχετε την ικανότητα να αγαπάτε, αγαπήστε πρώτα τον εαυτό σας»
