Η Δίκη του Κ
Φραντς Κάφκα,
Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος
Θέατρο Πόρτα
Η «Δίκη του Κ.» στο θέατρο Πόρτα. Μια παράσταση βασισμένη στη «Δίκη» του Φραντς Κάφκα, σε σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου.
Μια εντελώς απρόσμενη δικαστική υπόθεση ταράσσει την κανονικότητα της ζωής του Γιόζεφ Κ. , του πειθήνιου τραπεζικού υπάλληλου. Ο ανυποψίαστος αστός συνελήφθη από μία απροσδιόριστη εξουσία και του απαγγέλθηκε μια ακαθόριστη κατηγορία. Η ρουτίνα της αστικής ζωής του εφησυχασμένου πολίτη βυθίζεται στην άβυσσο του αυταρχικού κράτους, όπως η Αλίκη στη λαγότρυπα του Λιούις Κάρολ. Ο Κ. αδυνατεί να κατανοήσει, ορθολογικά, τα αίτια αυτής αδυσώπητης εξέλιξης, η οποία τον οδηγεί στην συντριβή. Άραγε ποια εγκλήματα έχουμε χρεωθεί και είμαστε δυνάμει υπόλογοι;
Η «Δίκη του Κ» στο θέατρο Πόρτα
Στη θεατρική διασκευή της δαιδαλώδους «Δίκης», ο Θωμάς Μοσχόπουλος απέφυγε τους εκτενείς μονολόγους, οι οποίοι συχνά στοιχειώνουν τη δραματοποιημένη λογοτεχνία. Χωρίς υπεραπλουστεύσεις, προς όφελος της θεατρικής «ευρυθμίας», μεταγράφει διαλεκτικές σκηνές, οι οποίες συνθέτουν ένα σαφές σύνολο.
Ο σκηνοθέτης συνέλαβε τη «Δίκη» του Κάφκα, όχι ως μια ζοφερή προφητεία των αρχών του 20ου αι. προβεβλημένη ως μια πολιτικοκοινωνική δυστοπία. Δεν υποτίμησε της αναλογίες του καφκικού κόσμου με τον σύγχρονο κόσμο , φαίνεται όμως να τον γοήτευσαν τα πλεονάζοντα κωμικά στοιχεία. Κατέθεσε μία άχρονη, μαύρη –ή καλύτερα ασπρόμαυρη- κωμωδία, όπου τα εφέ ειρωνείας συνθέτουν ένα σαρκαστικό κατηγορητήριο εναντίον του κλειστοφοβικού παρόντος. Η πέρα από τη λογική άσκηση εξουσίας, ή άλογη επιβολή παραμορφώνει την πραγματικότητα και το παράλογο ρέπει προς το κωμικό. (π.χ. πόσο γελοίες είναι οι προληπτικές συλλήψεις και προσαγωγές στο δυτικό κόσμο, οι οποίες βεβαίως και είναι αντισυνταγματικές αλλά… γίνονται;). Ο εξουσιαζόμενος αποτελεί σημείο του μηχανισμού εξουσίας, θρέφεται και την θρέφει. Όταν «προσελκύει την προσοχή της εξουσίας» αυτομάτως αποβάλλεται από το σύστημα και το επαναστατικό μανιφέστο του «απόβλητου» ακούγεται σαν ύστατη κραυγή.
Οι έμψυχες υπερ-μαριονέτες, οι απόκοσμες μάσκες, η βιο-μηχανική υπόκριση, ο αόρατος μετρονόμος, η χορωδιακή εκφορά, οι ωραιότερες ταχυλαλίες που άκουσα ποτέ, η εμφατική εκφορά με έμφαση στον εκπνεόμενο αέρα και όχι στην υπογράμμιση των συλλαβών, η ψαλτική χορωδιακή παρτιτούρα της παραβολής (μια αποκάλυψη…), οι μεταβάσεις και οι παγωμένες στιγμές που παραπέμπουν σε εικαστικές εγκαταστάσεις, τα χάρτινα αντικείμενα κ.α. συνθέτουν ένα άριστο θεατρικό αρχιτεκτόνημα ενδεικτικό της συνεπούς πορείας του Μοσχόπουλου. Στο αποτέλεσμα συνέβαλε η «εφιαλτική» αισθητική της παραμόρφωσης, τα ασύμμετρα έπιπλα της σκηνογράφου Ευαγγελίας Θεριανού, ο απόκοσμος φωτιστικός σχεδιασμός της Σοφίας Αλεξιάδου και υποδειγματική κινησιολογική ρύθμιση της Σοφίας Πάσχου, με τις σημαίνουσες μεταβάσεις, παύσεις και εικόνες.
Ο Μιχάλης Συριόπουλος, (μετά από την αξιοσημείωτη πορεία του στη Θεσσαλονίκη), πρωταγωνιστεί ως ο Γιόζεφ Κ. και καταφέρνει να κλιμακώσει ομαλά την αναπόφευκτη πτώση: αρχικά σαστισμένος, στη συνέχεια με παρατεταμένο άγχος και στο τέλος υπαρξιακά εξαρθρωμένος. Οι ηθοποιοί της παράστασης (Σωκράτης Πατσίκας, Κίττυ Παϊταζόγλου, Θάνος Λέκκας, Μάνος Γαλάνης, Ειρήνη Μπούνταλη, Παντελής Βασιλόπουλος, Μιχάλης Μιχαλακίδης, Ελένη Βλάχου, Φοίβος Συμεωνίδης) ερμηνεύουν ένα ιδιαίτερο τετράδιο σκηνοθεσίας, με απαιτητικές υποδείξεις, φωνητικές και κινητικές, όπου στο τέλος όμως απαιτείται και η συμβολή της υποκριτικής ιδιοσυγκρασίας του καθενός ξεχωριστά. Η «Δίκη του Κ» πέτυχε χάρη σε αυτήν την άριστα εξασκημένη ομάδα ηθοποιών.
