Ανδρέας Εμπειρίκος, ο πατέρας του υπερρεαλισμού

 Γιατί δεν υπάρχουν έρωτες νόμιμοι ή μη νόμιμοι.
Υπάρχουν μόνον έρωτες χωρίς επίθετο.
 

Σαν σήμερα, 2 ΣεπτεμβρίουΟ Ανδρέας Εμπειρίκος έρχεται στη ζωή στις 2 Σεπτεμβρίου 1901, στη Μπράιλα της Ρουμανίας. Γόνος εφοπλιστικής οικογένειας, λαμβάνει λαμπρή μόρφωση και επιλέγει τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών για να συνεχίσει τις σπουδές του. Ωστόσο, μετά το διαζύγιο των γονιών του, διακόπτει τη φοίτησή του και ακολουθεί τη μητέρα του στη Λωζάνη. Εκεί μελετά μαθήματα οικονομικών και παράλληλα γράφει τους πρώτους του στίχους. Το 1926, ωστόσο, είναι μια χρονιά που αλλάζει τη ζωή του για πάντα, καθώς ταξιδεύει στο Παρίσι και έρχεται για πρώτη φορά σ’ επαφή με τον κόσμο της ψυχανάλυσης.

Πέντε χρόνια αργότερα, επιστρέφει στην Ελλάδα και αφοσιώνεται στις δυο μεγάλες του αγάπες, τη λογοτεχνία και την ψυχολογία. Οι επιρροές της τελευταίας, η γνωριμία του με τον Οδυσσέα Ελύτη, ο ενστερνισμός και η αποκήρυξη του Μαρξισμού σημαδεύουν ανεξίτηλα την ιδιάζουσα ψυχολογία του Εμπειρίκου.

Η εμφάνισή του στο ελληνικό λογοτεχνικό στερέωμα γίνεται το 1935, με την έκδοση της ποιητικής του συλλογής με τίτλο Υψικάμινος. Περιλαμβάνει 63 σύντομα ποιήματα,  με πεζολογικό ύφος και με τη χαρακτηριστική γλώσσα του Εμπειρίκου, που αποτελείται από μια μίξη λόγιων τύπων και ιδιωματικών εκφράσεων. Η Υψικάμινος αποτελεί το πρώτο υπερρεαλιστικό έργο που δημοσιεύεται στην Ελλάδα και προκαλεί ένα κύμα διφορούμενων αντιδράσεων. Θεωρείται συλλογή «αιρετική», ενώ η αυτόματη γραφή παραπέμπει το αναγνωστικό κοινό σ’ ένα έργο «σκανδαλώδες, γραμμένο από έναν παράφρονα».

Άλλα λογοτεχνικά του έργα είναι η Ενδοχώρα (1946), τα Γραπτά ή Προσωπική Μυθολογία (1960), η Αργώ ή Πλους Αεροστάτου (1964-1965), Οκτάνα (1980), Aι γενεαί πάσαι ή Η σήμερον ως αύριον και ως χθες (1984). Ωστόσο, στη συνείδηση των συναδέλφων του και των αναγνωστών, ο Εμπειρίκος έχει χαραχτεί ως ο πατέρας του Υπερρεαλισμού στην Ελλάδα, χάρη στην Υψικάμινο.

Σαν σήμερα, 2 Σεπτεμβρίου«Ο Υπερρεαλισμός αποτελεί την εφαρμογή της ψυχανάλυσης στην τέχνη», δηλώνει ο ίδιος, αδιαφορώντας για τις σκληρές κριτικές. Πρωτοπόρος και στον τομέα αυτό, ξεκινά να εξασκεί την επιστήμη του το 1935 στην Αθήνα, κρατώντας διαρκή επαφή με συναδέλφους του στη Γαλλία. Το 1950 μάλιστα, γίνεται μέλος της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας του Παρισιού.

Δαιμόνιος συγγραφέας, ανήσυχος επιστήμονας και.. ταλαντούχος φωτογράφος, ο Εμπειρίκος αποτελεί πραγματικά μια προσωπικότητα πολυσχιδή και άκρως ενδιαφέρουσα. Από 18 ετών ασχολείται με τη φωτογραφία, απαθανατίζοντας οικογενειακές στιγμές, τοπία, γυμνά σώματα αλλά και υπερρεαλιστικά στιγμιότυπα. Ο Ελύτης σημειώνει χαρακτηριστικά ότι αφοσιώνεται στα πάθη του με «δεξιοτεχνία και την επιμονή μανιακού». Το 1955, πραγματοποιείται τελικά μια ατομική έκθεση, η οποία σημειώνει μεγάλη επιτυχία.

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος νοσεί από καρκίνο του πνεύμονα και παρά τον αγώνα που δίνει η μάχη είναι άνιση. Αφήνει την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στην Κηφισιά, στις 3 Αυγούστου 1975. Η κληρονομιά που αφήνει πίσω του είναι ανεκτίμητη και το 2001, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή του, ορίστηκε ως έτος Εμπειρίκου. Ήταν το λιγότερο που μπορούσε να κάνει η πολιτεία για να τιμήσει τον ιδιαίτερο αυτό λογοτέχνη με το πολυποίκιλο ταλέντο και την παρεξηγημένη προσωπικότητα.

You are currently viewing a placeholder content from YouTube. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.

More Information

You are currently viewing a placeholder content from YouTube. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.

More Information

Για περισσότερα αφιερώματα, πατήστε εδώ.

Πηγές φωτογραφιών: 123

Κείμενο: Μαρία Μερτίκα (Lavart)

Μοιράσου το

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

YelloWizard.gr
YelloWizard.gr
YelloWizard.gr