Χριστούγεννα υπό περιορισμό, μία πρόκληση για όλους
Εύλογα αναρωτιούνται πολλοί, πως άραγε θα υποδεχτούμε φέτος το πνεύμα των Χριστουγέννων; Δίχως να παρακολουθήσουμε τη φωταγώγηση του δέντρου της πόλης, δίχως να γευτούμε τις λιχουδιές των πραματευτάδων στους υπαίθριους πάγκους των εποχικών παζαριών, δίχως να ξεχυθούμε στους δρόμους για τις αγορές των δώρων μας χαζεύοντας τις στολισμένες βιτρίνες, δίχως να παραβρεθούμε συνωστισμένοι σε ένα ξέφρενο πάρτι, δίχως να καλπάσουμε στα καρουζέλ, δίχως να περιμένουμε στην ουρά για να φωτογραφηθούμε αγκαλιά με τον Άι Βασίλη; Πως θα πασπαλιστούμε με την αστερόσκονη των Χριστουγέννων του δυτικού κόσμου χωρίς όλες αυτές τις εικόνες συγχρωτισμού; Λέξη τόσο οικεία πια, ως προς την αποφυγή πιθανών εστιών μόλυνσης του νεοεισαχθέντος υιού. Και αφού η επιστήμη προειδοποιεί εντόνως και διαρκώς «ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΩΤΙΣΜΟ», τι νόημα έχει ο εορτασμός τους τον Δεκέμβρη του 2020; Μάλλον είναι η απέλπιδα προσπάθεια των οικονομιών να σώσουν την παρτίδα στην εκπνοή του δύσκολου αυτού έτους. Και δικαίως μετά από το τεράστιο πλήγμα που υπέστησαν, ανεξαιρέτως. Αλλά, πως θα καλωσορίσουμε φέτος την αγαπημένη φιέστα της ανθρωπότητας που κατέληξε να ναι περισσότερο εμπορική και λιγότερο ουσιαστική; Γιατί, παγκοσμίως, αυτό που διακατέχει όλους τους ανθρώπους κάθε χρόνο τέτοια εποχή, είναι, κυρίως, μία καταναλωτική μανία σε υλικά αγαθά νομίζοντας έτσι ότι θα προσεγγίσουν περισσότερο το αίσθημα της ευτυχίας. Και όλες οι μαζικές χαρές και τα πανηγύρια λειτουργούν αβανταδόρικα προς αυτή την κατεύθυνση. Και είναι αυτό άραγε ευτυχία πραγματική; Ρητορικό το ερώτημα σε μία περίοδο από τις πιο απροσδόκητα δύσκολες για όλες τις κοινωνικές ομάδες της υφηλίου.
Η αλήθεια είναι πως, ούτε η θετική ψυχολογία, ούτε η αγοραστική μας ικανότητα είναι ευρέως διαθέσιμες πια στην καθημερινότητα μας. Αυτό που είναι άπλετα διαθέσιμο, είναι ο χρόνος με τον εαυτό μας. Διαπίστωση οξύμωρη πως τούτη τη διαθεσιμότητα την οφείλουμε σε μία πανδημία. Άραγε, αυτό το ιλουστρασιόν lifestyle της προηγούμενης κανονικότητας μας ήταν αρκετό για να μας κάνει χαρούμενους, κάθε χρόνο, τέτοια εποχή; Πόσα λαμπιόνια και στολίδια για το δέντρο μας, πόσα δώρα για τα παιδιά μας, πόσα ρούχα και καλλυντικά για κάθε μας εμφάνιση, πόσα smartphones και tamplets σε κάθε σπίτι, πόσα γλυκά, ποτά και φαγητά να γευτούμε για να νιώσουμε πραγματικά κορεσμένοι και ευγνώμονες για τα αυτονόητα; Δυστυχώς εδώ το όριο ως απάντηση, είναι το άπειρο, όπως το ορίζουν οι σύγχρονες ανεπτυγμένες, κοινωνίες. Και έρχεται ξαφνικά μία περιοριστική κατάσταση για λόγους υγειονομικής προστασίας του μαζικού πληθυσμού, κόντρα στη φορά της υπερβολής. Και υπό αυτές τις συνθήκες, βρίσκεσαι αναπάντεχα αντιμέτωπος με μία, επιβεβλημένη από το κάθε κράτος, μοναχικότητα. Κανονικά, αυτή τη μοναχικότητα πρέπει να την επιβάλουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας, συχνά πυκνά, προκειμένου να ανακαλύψουμε την καλύτερη σχέση μαζί του. Αλλά που καιρός; Τα touch screen, οι selfies, τα stories και τα hashtags δεν μας αφήνουν πολλά περιθώρια αυθεντικού μοναχικού χρόνου. Το αντίθετο μάλιστα. Μας δίνουν την ψευδαίσθηση ότι δεν θα είμαστε ποτέ μόνοι και την επιβεβαίωση αυτής γυρεύουμε σε αυτά, ανά δέκα λεπτά από τον χρόνο μας. Και αφού στερούμαστε της αυτογνωσίας για την δυναμική της μοναχικότητας, η καθολική καραντίνα μας δίνει αυτή την ευκαιρία. Να συνειδητοποιήσουμε πως τα απλά… είναι τα γεμάτα νόημα αλήθειας και συναισθημάτων. Πως τα άλλα, αυτά της πλουραλιστικής, φιλτραρισμένης πραγματικότητας μόνο σύγχυση, σπατάλη μέχρι και μοναξιά επί της ουσίας, μπορούν να σου αποφέρουν.
Και αν είναι λίγοι αυτοί που μπορούν να χαρούν τα φετινά Χριστούγεννα με το αστραφτερό τους περιτύλιγμα, όπως προστάζουν οι κανόνες της αγοράς κάθε χρόνο, σίγουρα είναι πολλοί αυτοί που θα στερηθούν αυτή τη χαρά λόγω αντικειμενικών περιορισμών. Προφανώς και δεν είναι αυτή η αδυναμία το τέλος του κόσμου. Άλλωστε, το πνεύμα των Χριστουγέννων στα παραμύθια είναι πλημμυρισμένο από συναισθήματα αγάπης, ευγνωμοσύνης, γενναιοδωρίας και όχι υπερκαταναλωτισμού. Και είναι καλύτερη η πραγματικότητα από τα παραμύθια; Κάτι τέτοιες δύσκολες στιγμές για την ανθρωπότητα, οι μεγάλες αλήθειες κρύβονται σε αυτά. Κι αν το ενδεχόμενο να γιορτάσεις μοναχός το φετινό ρεβεγιόν είναι πολύ πιθανό πια, μην φοβηθείς και βάλεις τα κλάματα. Σκέψου πως είσαι έγκλειστος μεν, υγιής δε και πως ήρθε ο καιρός για το ξεσκαρτάρισμα της χρονιάς. Πόσα από την προηγούμενη κανονικότητα ήταν περιττά, ένα αναίτιο ξόδεμα χρόνου και χρήματος, μία ανάγκη αυτοεπιβεβαίωσης για να νιώσουμε αποδεκτοί από τον περίγυρο μας; Φυσικά και οι περιορισμοί δεν είναι ο ιδανικός τρόπος διαβίωσης και, ναι, ένας μικρός κίνδυνος ηθελημένης κοινωνικής αποστασιοποίησης θα ελλοχεύει από εδώ και πέρα. Κάπου στη μέση όμως, βρίσκεται η ισορροπία. Οι συνθήκες καραντίνας είναι ανάγκη προσωρινή και πιθανόν, αφορμή επαναπροσδιορισμού της μελλοντικής επιθυμητής καθημερινότητας μας. Ποιος όμως μπορεί να την ορίσει αυτήν; Είμαστε τελείως ελεύθεροι να το κάνουμε; Και ναι και όχι. Εξαρτάται από την κοσμοθεωρία του καθενός, τις αλήθειες και τις φοβίες του, τον αυτοσεβασμό και τον αλληλοσεβασμό που τον διακατέχει. Η ζωή είναι πιο ωραία όταν την μοιράζεσαι αλλά φέτος το «μένουμε ασφαλείς, κρατάμε αποστάσεις» δεν θα μας επιτρέψει να νιώσουμε αυτό το συναίσθημα όπως τα παρελθόντα Χριστούγεννα. Και είναι ικανή από μόνη της η πραγματική απόσταση να ανατρέψει κατεστημένες κοινωνικές ανάγκες; Πιθανότατα ναι, οπότε περνάμε στο plan B, για να διαχειριστούμε την κατάσταση προκειμένου να αποφύγουμε τα χειρότερα. Γκρίνια, κακομοιριά, μελαγχολία όχι ευχαριστώ δεν θα πάρω άλλο. Ακόμη κι έτσι, αποστασιοποιημένα, θα τα γιορτάσουμε τα φετινά Χριστούγεννα, είτε μόνοι μας εντελώς, είτε αποκλειστικά με την «ασφαλή» συναναστροφή μας. Αποδομώντας το «φαίνεσθαι», θα εκτιμήσουμε περισσότερο την αξία του προσωπικού χρόνου και χώρου μας, αναζητώντας έτσι στιγμές «ευ ζην». Το μαζί είναι πρωτίστως ιδέα και η αδυναμία να συμβεί δεν μεταφράζεται σε στέρηση αλλά, σε αναζήτηση νέων τρόπων επίτευξης του. Παραμένοντας γενναιόδωροι, προσιτοί και αισιόδοξοι θα ξαναρθεί πιο εύκολα. Όσο για την υλιστική μας εξάρτηση, ας περιοριστούμε στα απολύτως απαραίτητα πατώντας το click away των e-shops, ξεκινώντας από τα δώρα των παιδιών. Και τι καλύτερο σαν ιδέα από τα παραμύθια, τώρα που ο χρόνος των οικογενειών εντός σπιτιού θα είναι ασυνήθιστα περισσότερος; Φαντασιακές ιστορίες που μικροί και μεγάλοι έχουμε ανάγκη να αφουγκραστούμε για να καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση μας. Βασικό συστατικό του πνεύματος των Χριστουγέννων. Και του χρόνου καλύτερα.
Το παρόν συντάχθηκε από την Γεωργία Σταυρίδου (Lavart).
Πηγές φωτογραφιών: Health Line, Yahoo Finance, Huffigton Post UK.
