Αναζήτηση: Μέλλον. [Error 404] – Μετά το πτυχίο τι;

Σκιαγραφώντας το μέλλον μετά το πτυχίο

Τέλος πανεπιστημίου. Τέλος πτυχίου. Τέλος εποχής. Και τώρα, τι;

Κανένας δεν μας είχε προετοιμάσει γι’ αυτή τη συνθήκη. Σε αντίθεση με το σχολείο που όλα ήταν προσχεδιασμένα από τρίτους, τώρα φαίνεται σαν οι οδηγίες χρήσης να έχουν πια τελειώσει και το επόμενο βήμα της κατασκευής καλείσαι ξαφνικά να το διαλέξεις και να το εκτελέσεις μόνος σου. Ούτε η οικογένεια, ούτε το σύστημα, ούτε ο κοινωνικός περίγυρος καλούνται να αποφασίζουν πια για ‘σένα.  Μόλις συνειδητοποιήσεις την ανεξαρτησία που φέρει μαζί της η λήξη της πανεπιστημιακής ζωής, φυσικές αντιδράσεις του σώματος σου συνηθίζεται να είναι εκείνο το κλασικό σφίξιμο στο στέρνο, που θυμίζει κάτι μεταξύ ασφυξίας και δύσπνοιας, πάντοτε σε συνδυασμό με το γνωστό κι ανεπανάληπτο κρύο ιδρώτα που σε λούζει σιγά σιγά πατόκορφα (πάντοτε πρέπει να υπάρχει μία δόση υπερβολής άλλωστε!). Παρά την έμφαση που προσπαθεί να δοθεί, αντιδράσεις σαν τις τελευταίες δεν απέχουν και τόσο από την πραγματικότητα.  Στο σύνολό τους συνοψίζονται σε μία έννοια: άγχος – με μία κοφτή κουταλιά πανικού φυσικά. Παρόλα αυτά, συνεχίζεις να βγαίνεις έξω και να συναναστρέφεσαι με κόσμο, φίλους, γνωστούς -παρά τον covid που κυκλοφορεί- και παρατηρείς μέσα από συζητήσεις πως ο προβληματισμός σας είναι κοινός και ο φόβος για το μετά πλήρως αισθητός. Εκείνη τη στιγμή, λοιπόν, συνειδητοποιείς πως τελικά ίσως να μην ήσουν και τόσο μόνη σχετικά με όσα ταλάνιζαν το μυαλό σου. Ίσως το επόμενο βήμα στη ζωή να απασχολεί κι άλλους συνομήλικούς σου εκεί έξω.

Στο άγνωστο, λοιπόν, με βάρκα την ελπίδα, αδελφές και αδελφοί μου…

Στιγμή Δράσης

  Έτσι κι εγώ μαζί με την ανησυχία και περιέργεια που με διακατέχουν ανέκαθεν και ακολουθώντας συγχρόνως το γνωμικό «ρωτώντας πας στην Πόλη», σκέφτηκα να ζητήσω από τα υπόλοιπα μέλη της Lavart να μοιραστούν μαζί μου τη δική τους προσωπική  άποψη περί του θέματος, το οποίο ακούει στο όνομα «Μέλλον μετά το πτυχίο» (μήπως βρω κι εγώ η δύσμοιρη μια σανίδα σωτηρίας, μια παρηγοριά!).

Διαβάζοντας τις απαντήσεις τους, λοιπόν, με την ελπίδα να μου δοθούν εμμέσως ορισμένες συμβουλές, συνειδητοποίησα πως οι νέοι με την ανησυχία του μέλλοντος στο νου τους είναι πολλοί παραπάνω από όσοι πίστευα. Είναι πράγματι κάπως ανακουφιστικό να βλέπεις ότι κι άλλοι έχουν τους ίδιους προβληματισμούς με εσένα, δεν θα το κρύψω. Από την άλλη όμως, σκέφτομαι πως το συγκεκριμένο γεγονός ίσως όφειλε κυρίως να μας προβληματίζει, παρά να λειτουργεί ως παρηγοριά. Δεν είναι θλιβερό, για παράδειγμα, πως η πλειοψηφία των ανθρώπων που αποφοιτούν από τα ελληνικά πανεπιστήμια, δεν έχουν καμία ιδέα σχετικά με το τι μπορούν ή τι θέλουν να κάνουν στη συνέχεια;

Όμως καλύτερο θα ήταν να δούμε πρώτα τι μου εκμυστηρεύτηκαν τα ίδια τα κορίτσια για αυτό (είμαστε κατά βάση γυναικοκρατούμενο site):

«Πάντα έκανα πλάνα στο μυαλό μου για να μην αγχωθώ και πάρω “λάθος αποφάσεις” όταν έρθει αυτό το μετά. Εν τέλει τώρα ήρθε και απ’ ό,τι φαίνεται δεν έγινε τίποτα από όλα εκείνα που σκεφτόμουν. Εξακολουθεί να με αγχώνει αυτή η μετάβαση και παράλληλα υπάρχουν και συναισθηματικοί δεσμοί που δυσκολεύουν τις αποφάσεις μου».

Μου γράφει η Μ.

«Αυτό που με απασχολεί κυρίως είναι ο εξής φόβος: να φτάσω σε ένα σημείο στη ζωή μου όπου δε θα έχω οδηγηθεί με τη δική μου θέληση και τις δικές μου επιλογές».  

Λέει η Μαρ.

«ίσως και κάποιες συνειδητοποιήσεις για την σχολή μου και την σωστή τελικά ή όχι επιλογή της αρχικά να περιτριγυρίζουν στο κεφάλι μου αλλά ίσως και να είναι το άγχος που επικρατεί».

Μου εμπιστεύεται η Ελ.

«Είναι κάτι που πραγματικά δεν έχεις σκεφτεί πριν έρθει η ώρα».

Γράφει η Α.

«Προσωπικά κατάλαβα ότι το δυνατό ταρακούνημα έρχεται επειδή για πρώτη, μα πρώτη φορά είσαι εντελώς υπεύθυνος για τη μορφή της ζωής σου και αρχικά για το που ζεις».

Μου στέλνει η Κ.

«Η πρώτη λέξη που μου έρχεται στο μυαλό τον τελευταίο καιρό, δεδομένου ότι πλησιάζει το τέλος, είναι αβεβαιότητα.. αλλά ταυτόχρονα και ανυπομονησία».

Γράφει η Μ.

«Και μετά τη σχολή τι; Αλήθεια με τρώει αυτή η σκέψη. Συνήθιζα πάντα να σχεδιάζω με ακρίβεια τις επόμενες κινήσεις μου. Πτυχίο, έπειτα μεταπτυχιακό.. Και να που τελειώνει και το μεταπτυχιακό και αυτή η τόσο γνώριμη αίσθηση αβεβαιότητας επανέρχεται».

Μας λέει η Α.

Στροφή στο ύφος – Στιγμή του φιλοσοφείν

Εάν παρατηρήσει κανείς με προσοχή, θα διακρίνει πως ένα βασικό στοιχείο είναι παρόν σε όλα τα παραπάνω μηνύματα που μου στάλθηκαν: η αβεβαιότητα της ορθής ή μη επιλογής.

Άνθρωποι ανά τον κόσμο, ανά τους καιρούς και τους αιώνες πασχίζουν για τα δικαιώματά τους και κυρίως για την ελευθερία τους και ειδικότερα για την ελευθερία της βούλησης τους. Παρόλα αυτά, όταν πράγματι έχουμε το δικαίωμα της επιλογής, την πολυτέλεια αυτή καθώς δεν είναι εξασφαλισμένη σε όλους, φαίνεται να χανόμαστε. Η πληθώρα επιλογών μάς αποπροσανατολίζει και ως αποτέλεσμα φέρει δυσκολίες στη διάκριση του τι «θεωρείται» καλύτερο για το μέλλον μας. Ενώ, η εστίαση στο τι «θεωρούμε» οι ίδιοι καλύτερο για τον εαυτό μας φαντάζει ακόμη πιο ουτοπικό σενάριο.  Ο κοινωνικός μας περίγυρος, η οικογένεια, οι φίλοι, τα κοινωνικά πρότυπα και στερεότυπα αποτελούν μονάχα κάποιους από τους παράγοντες που εν τέλει επηρεάζουν τη βούλησή αλλά και τις πράξεις μας. Σκεφτόμαστε διαρκώς τις γνώμες και τις συμβουλές των κοντινών μας καταλήγοντας να ακούμε περισσότερο εκείνες, παρά τη δική μας. Και τότε είναι που η σκέψη μου φτάνει σε ένα τέλμα και αναρωτιέται εκ νέου:  Πόσο τελικά δέσμιες άλλων είναι οι αποφάσεις που λαμβάνουμε;  Πόσο φιλτραρισμένες από τους γύρω μολονότι εμείς τις ορίζουμε ως δικές μας;

Παράλληλα, βέβαια, με όλες τις παραπάνω σκέψεις, δεν παύουν να είναι παρόντα αντικειμενικά εμπόδια όπως η οικονομική ανασφάλεια και αστάθεια, η δυσκολία εύρεσης εργασίας στον επιθυμητό κλάδο αλλά ακόμη και σε άλλους λόγω κορεσμού, ανταγωνισμού, έλλειψης προϋπηρεσίας και η λίστα μπορεί να συνεχίσει αιώνια. Συνήθως βέβαια, λόγοι σαν κι αυτοί καταλήγουν να αποτελούν και την μέγιστη επιρροή στις αποφάσεις που θα πάρουμε και στο μέλλον που θα αποφασίσουμε να ακολουθήσουμε.

Σιγή. Παύση. Ανάσα. Και ξανά πίσω.

Κανείς ποτέ δεν είπε πως η απόφαση για το μέλλον σου είναι κάτι εύκολο, γρήγορο ή απλό. Αντιθέτως, πολλοί το παρομοιάζουν με ένα δύσβατο βουνό που δύσκολα αποφασίζεις να το ανέβεις. Παρόλα αυτά, πάντα καταλήγεις να παίρνεις αποφάσεις και να προχωράς. Δεν γνωρίζεις ποτέ εξ ολοκλήρου εάν είναι ορθές ή μη, όμως προχωράς σε κάθε περίπτωση. Οφείλεις να προχωρήσεις. Οπότε, αν ένα πράγμα αξίζει να κάνεις καθώς σχεδιάζεις αυτή σου την πορεία είναι ν’ ακούσεις τι σου λέει ο εαυτός σου. Κι όπου «εαυτός», βάλε την σιγανή φωνή που, όταν λόγια οικογενειών, φίλων, γνωστών κι αγνώστων, περαστικών και λοιπών σωπάσουν, εκείνη αναθαρρεύει και σου φωνάζει τη σκέψη που είχες από πάντα στο νου αλλά ποτέ δεν ξεστόμιζες. Μιλώ για εκείνη τη φωνή η οποία σε γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα και τώρα σε καλεί να διαλέξεις εκείνη την ιδέα που εξ αρχής μέσα σου υποστήριζες αλλά παράλληλα προσπαθούσες να θάψεις βαθιά διότι ήταν μάλλον αντίθετη στα «πρέπει» των άλλων. Κάποιοι αυτό το ονομάζουν ένστικτο, άλλοι διαίσθηση. Ίσως, τελικά, να μην έχει και τόση σημασία η ονομασία που θα δοθεί όσο το αίσθημα που δημιουργείται καθ’ αυτό. Τέλος, μην ξεχνάς πως όσα μπορεί να φαντάζουν εντελώς λανθασμένα τη δεδομένη στιγμή, δύνανται να βγάλουν απόλυτο νόημα σε βάθος χρόνου.

Αναπάντητα ερωτήματα ή αλλιώς Τροφή για Σκέψη

Ποιο το νόημα να αποφασίσουμε κάτι επειδή μονάχα το επιθυμούν οι γονείς μας; Ή ποιο το όφελος να ακολουθήσουμε την πεπατημένη, διαλέγοντας το επάγγελμα ή συνολικά το δρόμο που ακολουθεί η πλειοψηφία των συνομηλίκων μας; Γιατί να αποφασίσουμε κάτι βάσει του τι θεωρεί αποδεκτό ο κύκλος ή η παρέα μας;

Νομίζω πως κανένα νόημα δεν υπάρχει. Κι αυτό επειδή εμείς σε όλη αυτή τη συνθήκη θα καταλήξουμε – κατά πάσα πιθανότατα – δυστυχείς έχοντας πάρει αποφάσεις άλλων, δίχως να ακούσουμε εκείνη τη σιγανή αλλά ολότελα δική μας φωνή.

Επομένως, κάνω μια στροφή και συλλογίζομαι εκ νέου καταλήγοντας: Η λήψη αποφάσεων για το μέλλον μας με βεβαιότητα δεν είναι το ευκολότερο εγχείρημα. Εξίσου όμως, αντιδράσεις συνεχούς άγχους, απόγνωσης και αμφισβήτησης του εαυτού μας αλλά και όσων έχουμε πετύχει μέχρι εδώ δεν ενέχουν τη λύση. Καταστάσεις σαν κι αυτές περισσότερο μας αποθαρρύνουν και υπονομεύουν τα όνειρα και τις βλέψεις μας, παρά βοηθούν πρακτικά στην προσωπική μας εξέλιξη.

Αντιθέτως, το να σκεφτώ, να ψάξω και να αποφανθώ με τρόπο ρεαλιστικό αλλά συνάμα μη καταπιεστικό το επόμενό μου βήμα, αποτελεί μία έμπρακτη λύση.

Κι όπως άλλωστε είπε σοφά κι ένας φίλος: «Και τι δεν θα έδινα να γυρίσω το χρόνο πίσω και να είχα το πρόβλημα σου. Ξέρω πως σε εσένα φαίνεται βουνό και φαντάζει το πιο σοβαρό ζήτημα πάνω στον πλανήτη γη, όμως σκέψου ότι μετά από χρόνια θα το θυμάσαι  και μονάχα θα αποζητάς να επιστρέψεις στα τωρινά σου διλήμματα και άγχη».

*Ευχαριστώ πολύ κάθε κορίτσι της Lavart που μοιράστηκε τις σκέψεις και τους προβληματισμούς της μαζί μου και κατ’ επέκταση, μαζί σας.

Κείμενο: Κορίνα Χαραβιτσίδου (Lavart) 

Πηγές Φωτογραφιών: 1, 2, 3, 4 ,5