Η ισορροπία μεταξύ αυταπάρνησης και έρωτα, ματαίωσης και ελπίδας, ρεαλισμού και ρομαντισμού
[dropcap size=big]Η[/dropcap] Τζέιν Όστεν αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μορφές της αγγλικής λογοτεχνίας, αν και κατά τη διάρκεια της ζωής της δε γνώρισε την αναμενόμενη καταξίωση. Πυρήνας της εργογραφίας της είναι μια πλευρά της αγγλικής κοινωνίας του παρελθόντος, με την οποία πολύ λίγοι έχουν ασχοληθεί συγγραφικά, και την οποία η ίδια καυτηριάζει με ιδιαίτερα οξυδερκή τρόπο – η ανάγκη των κοριτσιών να προχωρήσουν σε έναν καλό γάμο για να εξασφαλιστούν οικονομικά, προσπαθώντας να ισορροπήσουν ταυτόχρονα τα συναισθήματά τους.
Το μυθιστόρημα Λογική και ευαισθησία είναι η πρώτη της λογοτεχνική δημιουργία (1811) και μας ταξιδεύει στην αγγλική ύπαιθρο στα τέλη 18ου – αρχές 19ου αιώνα, όπου εκτυλίσσεται η υπόθεση. Ηρωίδες είναι η Έλινορ και η Μαριάν Ντάσγουντ, δυο αδελφές που προσπαθούν να αγγίξουν την ευτυχία, ακολουθώντας όμως διαδρομές πολύ διαφορετικές. Η Έλινορ είναι η ενσάρκωση της λογικής – συγκροτημένη και συγκρατημένη, προστατευτική με όσους αγαπά, δίκαιη και υπεύθυνη, αντιμετωπίζει με ψυχραιμία τις δυσκολίες που προκύπτουν στον έρωτά της με τον Έντουαρντ, έναν νέο κοινωνικά και οικονομικά ανώτερο από εκείνη. Η Μαριάν, αντίθετα, είναι ευαίσθητη με έναν δραματικό τρόπο, παρορμητική και παθιασμένη, παραδίδεται απροκάλυπτα στον ενθουσιασμό της για τον επιπόλαιο Τζον Γουίλομπι και, όταν προδίδεται, ενδίδει στην ήρεμη αγάπη ενός άντρα πολύ μεγαλύτερού της, αναθεωρώντας την κοσμοθεωρία της.
Η Τζέιν Όστεν σκιαγραφεί εξαιρετικά γλαφυρές εικόνες, μεταφέροντας τον αναγνώστη από τις λαμπερές χοροεσπερίδες του Λονδίνου μέχρι τις επιβλητικές αγροτικές κατοικίες της υπαίθρου. Παντού, όμως, η προσωπική καταξίωση μεταφράζεται σε λίρες και τα συναισθήματα αποτελούν μια ενοχλητική λεπτομέρεια, όταν δημιουργούν κίνδυνο να χαλάσει ένα καλό προικοσύμφωνο – αυτό είναι ένα ακράδαντο αξίωμα της εποχής και ο κεντρικός άξονας της υπόθεσης. Η βρετανική κουλτούρα ξεδιπλώνεται με όλη της την αβροφροσύνη, την αριστοκρατική στόφα, τις άκαμπτες επιταγές περί ηθικής και συχνά με έντονη την αίσθηση της κοινωνικής υποκρισίας.
[dropcap size=big]Ο[/dropcap]ι ήρωες του μυθιστορήματος είναι αυτοί που, τελικά, προκαλούν την έκπληξη, καθώς δεν αποτελούν στατικές φιγούρες που απλά στελεχώνουν την υπόθεση. Χαρακτήρες πλασμένοι με τρόπο ρεαλιστικό, με ανθρώπινες αδυναμίες και προτερήματα και, το πιο σημαντικό, με μεταστροφές και απροσδόκητες αντιδράσεις που διαταράσσουν τις ισορροπίες και διατηρούν το ενδιαφέρον του αναγνώστη στο ακέραιο.
Η συγγραφέας ακροβατεί μεταξύ των δύο εννοιών του τίτλου σε όλη την έκταση του έργου και, παρόλο που το τέλος του είναι ευτυχές, δεν είναι ξεκάθαρο αν έχει επικρατήσει ο ψυχρός ρεαλισμός ή ο ρομαντισμός. Η δύναμη του χρήματος φαίνεται να κινεί τα νήματα, ωστόσο, τελικά, η δικαίωση έρχεται από την αξιοπρέπεια και την αγνότητα των συναισθημάτων.
Το Λογική και ευαισθησία θεωρείται, πλέον, ένα έργο κλασικό και αποτελεί μια ασφαλή επιλογή για τον αναγνώστη που ενδιαφέρεται για την ηθογραφία της αριστοκρατικής Αγγλίας του παρελθόντος.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας, μεταφρασμένο από την Αργυρώ Μαντόγλου.
