Το θέατρο άλλαξε, μέσα σε μερικούς μήνες, η συνάντηση έγινε διαδικτυακή, η παράσταση online live streaming, η σκηνή κάποια οθόνη και το κοινό… χρήστης ενός site
Το θέατρο σε μια σύγχρονη κρίση βρίσκεται αντιμέτωπο με την πανδημία. Κλείνει τον Μάρτιο μέσα σε ένα απόγευμα και παραμένει έτσι, σχεδόν δέκα μήνες μετά. Πολλοί περίμεναν με ανυπομονησία τι θα «πει το θέατρο», ποια θα είναι η απάντηση του σε αυτή την κρίση, τι έχει να προτείνει. Περίμεναν να ακούσουν τους ανθρώπους του να κοστολογούν τα λάθη τους, να κάνουν τον χρόνο σύμμαχο και να βρουν λύσεις. Αναρωτιόντουσαν αν ο κόσμος θα το αναζητήσει, αν θα πληγώσει η απουσία του, αν θα το απαιτήσει. Και μετά ήρθε αυτό. Μέσα σε μερικούς μήνες η συνάντηση έγινε διαδικτυακή, η παράσταση live streaming, η σκηνή κάποια οθόνη και το κοινό, χρήστης ενός site. Αυτή είναι η απάντηση; Όταν όμως σταματά η συνάντηση τι μένει για το θέατρο;
Η παράσταση σταματά να υπάρχει όταν δεν υπάρχει κοινό. Και ένας άνθρωπος που κάθεται μόνος του πίσω από μια οθόνη δεν μπορεί να γίνει κοινό, να γίνει μέρος ενός ενιαίου σώματος που μοιράζεται, συνυπάρχει, αναδημιουργεί και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παράστασης. Τώρα είναι θεατής, καταναλωτής ή χρήστης. Η παράσταση δεν γίνεται να επαναληφθεί, ξεκινάει στις εννιά και πεθαίνει λίγες ώρες μετά. Δεν αποτυπώνεται, δεν καταγράφεται, δεν πάει μπρος ή πίσω δεν επαναφέρεται ποτέ ξανά. Το επόμενο βράδυ θα γεννηθεί η επόμενη που με την σειρά της θα ακολουθήσει την ίδια ακριβώς πορεία.
Η παράσταση τελείται όταν ένας ηθοποιός απευθύνει τον κόσμο του. Πού; Στα άδεια καθίσματα; Στον φακό κάποιας κάμερας; Η παράσταση καταλαμβάνει δημόσιο χώρο και χρόνο. Μοιράζεται στον χώρο, έχει επίδραση στην πόλη. Η πορεία προς το θέατρο, η αναμονή για την έναρξη, η ένταξή μας σε έναν άγνωστο χώρο ακόμη και η ενδυμασία μας, δεν υπάρχουν σε αυτό το live streaming που προβάλλεται απόψε.
Όλα αυτά τα γνωρίζουμε γι’ αυτό και η online παράσταση δεν πάει να αντικαταστήσει την παράσταση, αλλά να την υποκαταστήσει όπως συνηθίζουν να λένε σκηνοθέτες, ηθοποιοί και θεατρικοί παραγωγοί τον τελευταίο καιρό. Σίγουρα έχουν προβληθεί και θα προβληθούν πολύ ωραίες δουλειές και πολλοί άνθρωποι θα καταφέρουν να τις παρακολουθήσουν, όσο μακριά και αν είναι το σπίτι τους από τον χώρο του θεάτρου. Είναι όμως ο χώρος του διαδικτύου ταιριαστός για κάτι τέτοιο; Θα έπρεπε να είναι ξεκάθαρη η απάντηση. Αυτό δεν είναι παράσταση. Το θέατρο πάντα καταφέρνει να εξελιχθεί, να προσαρμοστεί, να χρησιμοποιεί όλες εκείνες τις δυνατότητες που του χαρίζει η τεχνολογία, δεν μπορεί όμως να γίνει ψηφιακό. Γιατί το θέατρο δεν αφορά έναν, το θέατρο είναι διάλογος και μάλιστα δημόσιος.
Ναι, τα θέατρα είναι χώροι εργασίας για πολλούς ανθρώπους και ίσως αυτός είναι και ο λόγος που παραμένουν σε λειτουργία. Ο κόσμος γνωρίζει την κατάσταση που επικρατεί και δείχνει μεγάλη διάθεση να στηρίξει τους εργαζόμενους των θεάτρων, να πληρώσει ένα ηλεκτρονικό εισιτήριο για να βοηθήσει. Θέλει όμως να δει θέατρο; Θα το επισκεφτεί όταν αυτό ανοίξει; Τι είδε από αυτό που μόλις παρακολούθησε; Η ψηφιακή παράσταση λοιπόν, ως μέσο στήριξης των καλλιτεχνών και των εργαζόμενων, παρά ως τόπο συνάντησης, στοχασμού, διαμόρφωσης αισθητικής, δημιουργίας μνήμης και απόλαυσης .
Ίσως να ήταν καλύτερη η σιωπή. Η σιωπή εκείνη που θα δώσει απαντήσεις. Που θα γεμίσει τον χώρο ιδέες. Ίσως να ήταν πιο δυνατή και άμεση από τα likes στις σελίδες των θεάτρων και από τα views. Ίσως τελικά το θέατρο να πρέπει να απαρνηθεί την ταχύτητα που του χαρίζει η τηλεμεταφορά και να απλωθεί στον χρόνο της δημιουργίας και της αλλαγής. Η σιωπή ως καλλιτεχνική πράξη, ως αναμονή που οφείλει να ακουστεί και να πληρωθεί. Η απαραίτητη οικονομική στήριξη που θα επιτρέψει στους ανθρώπους του πολιτισμού να κάνουν την δουλειά τους θα έπρεπε να είναι αυτονόητη. Η σιωπή αυτή που ακούμε από την Berliner Philharmoniker το τελευταίο βράδυ της στην σκηνή.
You are currently viewing a placeholder content from YouTube. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.
Η παράσταση όμως σήμερα είναι μια συνάθροιση άνω τον εννιά ατόμων, σε έναν εσωτερικό χώρο, που δεν έχει κωδικό για να στείλεις, που δεν μπορείς να την πάρεις με click away, που δεν βοηθά το εμπόριο, που είναι μακριά από το σπίτι σου, που είναι άσκοπη μετακίνηση, που είναι παράνομη. Που δεν υπάρχει.
Το κείμενο συντάχθηκε από την: Νεφέλη Μανιάτη (Lavart)
