Αφιέρωμα στον θρύλο του Bob Dylan

Αφιέρωμα στον θρύλο του Bob Dylan.

[dropcap size=big]Θ[/dropcap]υμάμαι χαρακτηριστικά, όταν ήμουν ακόμη πολύ μικρός, τον μουσικόφιλο παππού μου να μου βάζει για πρώτη φορά να ακούσω έναν δίσκο του Bob Dylan. Δεν θυμάμαι να μου έκανε κάποια σύσταση, κάποιον πρόλογο, απλώς με κάθισε δίπλα του και μου είπε «Έλα να ακούσουμε αυτό» και έτσι έκανα. Η μελωδική και ιδιαίτερη φωνή του ενέπνευσε τότε μια πρωτόγνωρη νηνεμία στον νεαρό μου νου και έκτοτε σε στιγμές που χρειάζομαι ηρεμία την αναζητώ πάντα στα τραγούδια του. Οι στίχοι του, που τότε δεν καταλάβαινα, τώρα μου φαντάζουν σαν ένας παλιός γνώριμος που μου ψιθυρίζει… ότι άργησα. Άργησα πολύ. Άργησα πολύ να γεννηθώ, ώστε να δω από πρώτο χέρι τον κόσμο να αλλάζει καθώς ανακαλύπτει τις δημιουργίες του. Άργησα πολύ, ώστε να γίνω μάρτυρας της ασυμβίβαστης δημιουργικότητάς του, όταν δεν δίσταζε να εξερευνά καινούργιες πτυχές του εαυτού του και να τις εκφράζει αυτούσιες άσχετα με τι είχε συνηθίσει ή τι ήθελε το κοινό του.

[dropcap size=big]Η[/dropcap] ιστορία που έγραψε είναι τόσο μεγάλη και οι επιρροές του στον καλλιτεχνικό κόσμο τόσο ισχυρές που όσες σελίδες και αν γέμιζα δεν θα μπορούσα να περιγράψω δίκαια το έργο του Bob Dylan. Έτσι, λοιπόν, θα αρκεστώ μονάχα σε μια περιεκτική αναφορά στη σταδιοδρομία του που εκτείνεται μέσα σε πέντε δεκαετίες και συνεχίζει ακόμη και σήμερα. Γεννημένος το 1941 στο Duluth, Minnesota, o Robert Allen Zimmerman συνειδητοποίησε το πάθος του για τη μουσική από πολύ νωρίς. Το ταλέντο του στην σύνθεση αυθεντικών κομματιών τον οδήγησε στην απόφαση στα 20 του να παρατήσει το πανεπιστήμιο και να μετακομίσει στην Νέα Υόρκη όπου μέσα στο Village κυνήγησε όσες περισσότερες εμφανίσεις σε folk και blues καφέ – μπαρ μπορούσε. Έκλεβε τις εντυπώσεις και όπως ήταν αναπόφευκτο κίνησε την περιέργεια της μουσικής βιομηχανίας και έπειτα από μια διθυραμβική κριτική από τους New York Times για ένα από τα show του, η Columbia Records δεν έχασε άλλο χρόνο και υπέγραψε μαζί του το πρώτο του συμβόλαιο με το όνομα που τον γνωρίζουμε όλοι: Bob Dylan. Τα επόμενα τρία χρόνια και μέσα από τα πρώτα του άλμπουμ του ο κόσμος πλέον καταλαβαίνει ότι ο Dylan έχει καρδιά ποιητή και πέραν της μουσικής σύνθεσής τους, τα κομμάτια του χαρακτηρίζονται από στίχους γεμάτους νόημα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα τραγούδια τού άλμπουμ The Times They Are A-Changin το 1963, αποτέλεσαν ύμνους των κινημάτων για την ισότητα και την αντιπολεμική διαμαρτυρία στις Ηνωμένες Πολιτείες.

[dropcap size=big]Ό[/dropcap]μως ο Dylan δεν ήθελε να επαναπαυθεί στην εικόνα του ειδώλου της folk, ούτε να αρκεστεί απλώς στην σύνδεση της μουσικής του με τους κοινωνικούς αγώνες. Χωρίς δισταγμό τα επόμενα τρία χρόνια έδωσε ένα νέο, πιο ενδοσκοπικό χαρακτήρα στα κομμάτια του, τόσο με τη χρήση προσωπικών στίχων όσο και με την ηλεκτρική χροιά στον ήχο του. Αυτό δυσαρέστησε πολλούς φίλους της folk σκηνής με αποκορύφωμα μάλιστα το πλέον διάσημο συμβάν της εντονότατης αποδοκιμασίας και του γιουχαρίσματος που δέχθηκε το 1965 στο live του στο Newport Folk Festival. Παρόλα αυτά όμως και δίχως κάποια αμφιβολία στο μυαλό του ο Dylan κυκλοφόρησε τον ίδιο χρόνο το άλμπουμ Highway 61 Revisited το οποίο σε συνδυασμό με το Blonde on Blonde που ακολούθησε ένα χρόνο αργότερα έκλεισε πολλά στόματα.

[dropcap size=big]Τ[/dropcap]ην ίδια χρονιά, το 1966, ο καλλιτεχνικός κόσμος απέφυγε ένα ισχυρότατο πλήγμα όταν ο Dylan γλίτωσε σαν από θαύμα από ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα που θα μπορούσε να του κοστίσει τη ζωή. Φανερά αναστατωμένος τα επόμενα τρία χρόνια απομακρύνθηκε από τα φώτα της δημοσιότητας και κλείστηκε στον εαυτό του. Αναδύθηκε από την απομόνωσή του κυκλοφορώντας δυο άλμπουμ, τα John Wesley Harding και Nashville Skyline, που καθρέφτιζαν την ανησυχία του στην μελαγχολία του ήχου και το μυστήριο που τύλιγε τους στίχους τους. Μέχρι το 1973 οι κριτικοί υπήρξαν ιδιαίτερα αυστηροί με τις καλλιτεχνικές προσπάθειες του Dylan θάβοντας ακόμη και την πρώτη του συγγραφική απόπειρα με το όνομα Tarantula, όμως τον επόμενο χρόνο, όταν επανήλθε για πρώτη φορά μετά το ατύχημα στις περιοδείες του με τους Band, γνώρισε την μεγαλύτερη μέχρι τότε επιτυχία του που ακούει στο όνομα Planet Waves, και αυτό ήταν μόνο η αρχή. Ακολούθησαν τα Blood On The Tracks (1975) και Desire (1976) και ο Dylan απέδειξε ότι δυνατοί δεν είναι αυτοί που δεν πέφτουν ποτέ αλλά αυτοί που πέφτουν και σηκώνονται ξανά ορθώνοντας το ανάστημά τους ακόμη ψηλότερα.

[dropcap size=big]Ο[/dropcap]ι δεκαετίες του ’80 και του ’90 βρήκαν τον Dylan να περιοδεύει ασταμάτητα και να παράγει μουσικό έργο σε εντυπωσιακούς ρυθμούς: Saved, Shot Of Love, Empire Burlesque, Infidels, Biograph, Knocked Out Loaded, Oh Mercy, World Gone Wrong, Time Out Of My Mind. Μέχρι το 1997 τα άλμπουμ διαδέχονταν το ένα το άλλο με τα δυο τελευταία όχι μόνο να του κερδίζουν συνολικά τέσσερα Grammy αλλά και να τον εντάσσουν στο Rock Hall Of Fame. Όμως η απόλυτη καταξίωση για τον Dylan έφτασε το Δεκέμβριο του ίδιου έτους όταν του απονεμήθηκε το ανώτατο βραβείο της καλλιτεχνικής κοινότητας των Ηνωμένων Πολιτειών, το Kennedy Center Honor, με τον τότε Πρόεδρο Bill Clinton να πλέκει το εγκώμιο του Dylan λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «Ο Bob Dylan ποτέ του δεν προσπάθησε να ευχαριστήσει. Μοιράζει την ειρήνη προκαλώντας δυσανασχέτηση στους ισχυρούς».

Αφού, λοιπόν, κατέκτησε ίσως και το πιο απατηλό όνειρο κάθε καλλιτέχνη, ο Dylan, καθώς φαίνεται, δεν σκέφτηκε ούτε μια στιγμή να αποχωρήσει και συνέχισε γράφοντας το 2000 το soundtrack της ταινίας Wonder Boys κερδίζοντας το Golden Globe for Best Original Song. Οι περιοδείες δεν είχαν λόγο να σταματήσουν και οι καινούργιες κυκλοφορίες άλμπουμ επίσης. Ακροβατώντας στο μεταίχμιο μεταξύ ανθρώπου και θρύλου ενέπνευσε τον Martin Scorsese να σκηνοθετήσει ένα ντοκιμαντέρ που πραγματεύεται την «νεαρή» του καριέρα και εξέδωσε το πρώτο βιβλίο της τριλογίας των απομνημονευμάτων του με τίτλο Chronicles: Volume One.

Αν και άργησα να γεννηθώ για να ζήσω τον τρόπο που ο Bob Dylan άλλαξε τα πάντα στον κόσμο της μουσικής, δεν πτοούμαι. Διότι γνωρίζω ότι οι καλλιτέχνες με ψυχή τον έχουν ως σημείο αναφοράς κι αν ψάξω στα σωστά σημεία, στα σωστά τραγούδια, θα διακρίνω μικρά θραύσματα από την σοφία του και θα χαμογελάσω, γιατί θα ξέρω ποιον να ευχαριστήσω…

https://www.youtube.com/watch?v=3l4nVByCL44

Πηγές φωτογραφιών: 1 – 2 – 3 – 4

Κείμενο: Γεωργιάδης Κωνσταντίνος (Lavart)