Ένας άνθρωπος που κρατάει την πένα μεγάλων επιτυχιών της ελληνικής μικρής οθόνης, που συνεχώς δοκιμάζει και δοκιμάζεται. Ένας σημαντικός ηθοποιός, θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος μα και πλέον, καθηγητής υποκριτικής αναλύει με τη δικιά του μάτια γεγονότα της εποχής μας, πάντα με την ευγένεια που τον διακατέχει. Ας ακούσουμε λοιπόν, τον ταλαντούχο Βασίλη Ρίσβα.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Ηθοποιός, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Πώς επιτυγχάνεται η ισορροπία ανάμεσα σε ιδιότητες ενός ευρύτερου κοινού χώρου μεν αλλά και τόσο διαφορετικών; Ξεχωρίζετε κάποια από αυτές;
Βασίλης Ρίσβας – Εγώ τουλάχιστον δεν μπορώ να τις ξεχωρίσω. Εννοώ στο στάδιο της δημιουργικής διαδικασίας. Διαφορετικός τρόπος δουλειάς φυσικά αλλά η ικανοποίηση τεράστια και στις τρεις. Μάλιστα λειτούργησαν σε μένα συμπληρωματικά στην όλη διαδικασία της προσωπικής μου καλλιτεχνικής διαμόρφωσης. Και στις τρεις περιπτώσεις ο στόχος μου είναι ένας. Όσο το δυνατόν αρτιότερο (αισθητικά και ιδεολογικά) καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Φυσικά… πάντα κατά την δική μου υποκειμενική άποψη.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Θεωρείτε πως η συγγραφή σειρών και θεατρικών έργων λειτουργεί επικουρικά στην υποκριτική σας ικανότητα;
Βασίλης Ρίσβας – Αν και έγραφα πριν σπουδάσω στην δραματική σχολή, (ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ του Γ. ΘΕΟΔΟΣΙΑΔΗ που σήμερα έχω την τιμή να διδάσκω υποκριτική στο Β’ ΕΤΟΣ ) πιστεύω ότι οι σπουδές μου λειτούργησαν επικουρικά στην συγγραφή, μου σύστησαν και μου άνοιξαν άλλους δρόμους έκφρασης που μέχρι τότε δεν είχα τολμήσει να περπατήσω.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Ποιός από τους ρόλους που έχετε ενσαρκώσει σας έκανε να νιώσετε πιο οικεία, είτε διότι σας θύμισε εσάς είτε διότι πέτυχε κάτι που εσείς δεν καταφέρατε; Είναι καθήκον του ηθοποιού να δίνει περισσότερο βάση στον «άλλον», και όχι στον ίδιο του τον εαυτό;
Βασίλης Ρίσβας – Συνήθως οι ρόλοι που είναι κοντά σε μένα δεν με ενθουσιάζουν. Δεν με προκαλούν να ασχοληθώ μαζί τους. Το να υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά ρόλου και ηθοποιού, μερικές φορές (ειδικά στο σινεμά και στην τηλεόραση) βοηθούν στο να βγει πιο αποτελεσματικά η λήψη αλλά στο θέατρο η διαδικασία είναι διαφορετική. Από την σχολή τουλάχιστον προσπαθούσα να επιλέγω πράγματα κόντρα στην δική μου ιδιοσυγκρασία ακόμα και στον σωματότυπο για να δουλέψω αυτόν τον κάποιον «άλλον». Αυτός ο τρόπος δουλειάς με γοητεύει και με συναρπάζει. Όχι ότι δεν έχω υπηρετήσει και ρόλους που ήταν αυτό που λέμε… πιο κοντά σε μένα. Φυσικά. Κανείς ηθοποιός δεν το έχει αποφύγει αυτό. Και δεν υπάρχει λόγος να το αποφεύγει! Την δική μου «λόξα» καταθέτω. Όταν καλούμε να ερμηνεύσω ρόλο που μου «ταιριάζει» προσπαθώ πάντα να πετύχω έστω μια μικρή μετατόπιση, προσδίδοντάς στον ρόλο ξένα σε μένα στοιχεία.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Πηγή έμπνευσης για έναν συγγραφέα μπορεί να αποτελέσει το οτιδήποτε. Στη δική σας περίπτωση, η παρουσία ενός συνεργάτη που παράλληλα αποτελεί και σύζυγό σας στο ίδιο σπίτι λειτουργεί θετικά στην ανταλλαλαγή ιδεών;
Βασίλης Ρίσβας – Η ανταλλαγή ιδεών μόνο θετικά λειτουργεί. Παράλληλα πυροδοτεί και κόντρες, εκρηκτικές αντιπαραθέσεις, πείσμα και «αμετακίνητες» απόψεις που φυσικά μετακινούνται γρήγορα και καταλήγουν συχνά σε πολύ γέλιο. Γενικά η διαδικασία της συνεργασίας τα εμπεριέχει όλα κι αυτό την κάνει συναρπαστική. Ότι και να γίνει, στο φινάλε όλα λειτουργούν προς όφελος της δουλειάς.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Πώς ξεκίνησε η συνεργασία σας με την Δήμητρα Σακαλή; Προηγήθηκε της συμβίωσής σας είτε αποφασίστηκε μετά;
Βασίλης Ρίσβας – Με την Δήμητρα γνωριστήκαμε στο Α΄ έτος της Δραματικής Σχολής και πολύ γρήγορα αποφασίσαμε να συγκατοικήσουμε. Με τον ενθουσιασμό αλλά και με την ανασφάλεια της «δοκιμής». Ευτυχώς η συγκατοίκηση εξελίχτηκε σε ουσιαστική συμβίωση και σε μια κοινή πορεία ζωής που κρατάει μέχρι σήμερα και μόνο τυχερός νιώθω γι’ αυτό!
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Εν έτει 2020 πια, μετά από μία μακρά κρίση για τη χώρα παρατηρήσαμε «εκπτώσεις», εάν μπορώ να χρησιμοποιήσω την έννοια, σε αρκετές ελληνικές παραγωγές, για εύλογους λόγους. Πιστεύετε πως συνέβη κάτι ανάλογο και σε εσάς;
Βασίλης Ρίσβας – Εκπτώσεις έγιναν παντού και σε όλα τα επίπεδα. Διανύσαμε και συνεχίζουμε να διανύουμε περίοδο σοκ και σταδιακής προσαρμογής. Το θέμα ήταν και ΕΙΝΑΙ να προσαρμοστούμε στην νέα συνθήκη, δημιουργώντας πάντα κάτι που να αφορά πραγματικά, χωρίς να προσβάλλει τον τηλεθεατή. Πιστεύω ότι ήμασταν από τους τυχερούς που μέσα στην κρίση δουλέψαμε με σκηνοθέτες, παραγωγούς και κανάλια που εμπιστεύτηκαν και στήριξαν την επιμονή μας για όσο το δυνατόν αρτιότερο αποτέλεσμα. Ξέρετε… η φτήνια φαίνεται. Όσο και να θες να την κρύψεις φωνάζει. Και σε επίπεδο κειμένου, παραγωγής σκηνοθεσίας κλπ. Στον βωμό της οικονομίας για ένα πιο φτηνό προϊόν, θυσιάζεις όχι μόνο την όποια επαγγελματική σου αξία αλλά και την νοημοσύνη του τηλεθεατή. Που έχει τη δύναμη να σε τιμωρήσει. Και καλά θα κάνει! Προσοχή λοιπόν στις εκπτώσεις. Το πιο φτηνό προϊόν είναι δελεαστικό στις προθήκες των καταστημάτων και στα ράφια των super markets. Όχι στην οθόνη. Ειδικά με τις επιλογές του τηλεθεατή να παρακολουθήσει στις πλατφόρμες όποια ξένη παραγωγή θελήσει ανά πάσα στιγμή.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Ένας σεναριογράφος αρκετά κωμικών σειρών όπως το 50-50 και παράλληλα πολύ επιτυχημένων αστυνομικών παραγωγών, όπως η 10η εντολή και ο 3Ος νόμος, έχει βρει την χρυσή τομή είτε εξειδικεύτηκε σε κάποιο είδος με τα χρόνια;
Βασίλης Ρίσβας – Όχι καμία εξειδίκευση. Δεν την επιδιώξαμε ποτέ. Συμπτωματικά ξεκινήσαμε να γράφουμε κωμωδία και συμπτωματικά ήρθαν τα αστυνομικά. Βέβαια και τα δύο είδη τα αγαπούσαμε και ως θεατές. Και ακολούθησε η μαύρη κωμωδία (Μαύρα Μεσάνυχτα) που αν θέλετε αυτό ίσως είναι ένα πεδίο που μας ιντριγκάρει πολύ και μας προκαλεί να εντρυφήσουμε. Μακάρι να έχουμε παρόμοιες ευκαιρίες και στο μέλλον.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Τέταρτη χρονιά στο “Δείπνο Ηλιθίων” του Φρανσίς Βεμπέρ. Μία anti-bullying κωμωδία ενηλίκων που μέσω του γέλιου αγγίζει πολλά κοινωνικά ζητήματα. Είναι τελικά η κωμωδία ο μόνος τρόπος να αναφερθεί κανείς σε τραγικές καταστάσεις; Άλλωστε, πολλές φορές παρατηρούμε το γέλιο να γεννάται από τον πόνο των ηθοποιών.
Βασίλης Ρίσβας – Η κωμωδία (επειδή βρίσκει αμέσως τον στόχο και στο μυαλό και στο θυμικό του θεατή) όταν είναι σοφά γραμμένη έχει τον τρόπο να σε περάσει από όλη την γκάμα των συναισθημάτων και από το τρανταχτό γέλιο μέσα σε λίγες ατάκες να σου χαρίσει συγκίνηση και χαμόγελο ανακούφισης ή και συμπόνιας για τα παθήματα των ηρώων, που αν είναι αληθινοί και όχι σκίτσα ανθρώπων, σου θυμίζουν τον εαυτό σου ή κάποιον γνωστό σου σίγουρα! Τα πιο σοβαρά πράγματα μπορούν να ειπωθούν με χιούμορ και να λειτουργήσουν πολύ πιο αποτελεσματικά.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Η τηλεόραση ή το θέατρο αγγίζουν πιο πολύ το σημερινό άτομο, κατά τη δική σας γνώμη; Σε ποιό από τα δύο μπορεί να αναζητήσει, και ίσως να βρει τον εαυτό του; Ο ηθοποιός, πού μπορεί να εκφραστεί πιο αποτελεσματικά;
Βασίλης Ρίσβας – Τα τελευταία χρόνια ομολογώ ότι δεν έχω ξεκάθαρη εικόνα αυτού που συμβαίνει στο θέατρο. Γιατί κάποιες συγκλονιστικές παραστάσεις δεν δουλεύουν και κάποιες άλλες μετριότατες γνωρίζουν τεράστια επιτυχία; Αδυνατώ να απαντήσω. Σίγουρα το πεδίο είναι μεγάλο και υπάρχουν παραστάσεις για όλα τα γούστα που λέμε. Αλλά ποιο κοινό συρρέει στα θέατρα, για ποιο λόγο το κάνει, αν παρασύρεται από το έργο ή από κάποια επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά που οι ηθοποιοί της παίζουν στην τάδε παράσταση… όπως και να’ χει καλό είναι ο κόσμος να πηγαίνει στο θέατρο όπως και το να παρακολουθεί τηλεόραση και σινεμά. Η αλληλεπίδραση των μέσων άλλοτε είναι ευεργετική και άλλοτε όχι. Το που θα βρει τον εαυτό του ο καθένας… προσωπική του υπόθεση. Όσο για τους ηθοποιούς, εγώ τουλάχιστον εκφράζομαι αποτελεσματικότερα (θέλω να πιστεύω) στο θέατρο. Αγαπώ και την τηλεόραση και το σινεμά. Στο θέατρο – ειδικά με την διαδικασία των προβών – νιώθω μια ευεργετική πληρότητα.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Θεωρείτε πως είναι σκόπιμο η κάθε παραγωγή να αφορά την εκάστοτε κατάσταση της χώρας στην οποία αναφέρεται; Ποιά η θεση σας σχετικά με την πολιτική στάση του σεναριογράφου η οποία γίνεται αντιληπτή στο έργο του;
Βασίλης Ρίσβας – Σκόπιμο θεωρώ αυτό που ο δημιουργός έχει στο μυαλό του να μπορέσει να το υλοποιήσει στον βαθμό που θα νιώθει ικανοποιημένος αν όχι περήφανος για το αποτέλεσμα. Δεν είναι πάντα χρήσιμο να μιλάμε για τα ημέτερα. Αν θέλουμε ντε και καλά να το κάνουμε, ας βρούμε τρόπο να ξεφύγουμε από το μικρούλι προσωπικό μας σύμπαν. Η διάθεση εξωστρέφειας και επικοινωνίας μέσω της δημιουργίας, μόνο καλό κάνει. Αν ο σεναριογράφος θέλει να περάσει πολιτική θέση στο έργο του, δικαίωμά του. Όπως δικαίωμα είναι και του τηλεθεατή που είναι αντίθετος με αυτή την πολιτική θέση να αλλάξει κανάλι. Κανένας σεναριογράφος ή συγγραφέας δεν ξεφεύγει από την ιδεολογική του θέση όταν γράφει. Πολιτικά όντα είμαστε όλοι. Αυτό περνάει ακούσια στο κείμενο. Το ακούσιο δεν εμπεριέχει πρόθεση. Για αυτό συνήθως δεν ενοχλεί ούτε επηρεάζει, ούτε κουνάει το δάχτυλο στον τηλεθεατή. Όταν όμως θες να αρθρώσεις ξεκάθαρο πολιτικό λόγο έ μη γράφεις σειρά, γράψε πολιτικό μανιφέστο.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Ποιό από τα έργα που έχετε γράψει θεωρείτε πως θα άξιζε να αναγνωριστεί περισσότερο από τον κόσμο; Πώς βλέπετε το κοινό σήμερα;
Βασίλης Ρίσβας – Όλα πιστεύω ότι είχαν την αναγνώριση και το κοινό που τους άξιζε. Γκρινιάξαμε πολλές φορές για τις αλλαγές ωρών προβολής, ημερών, μπήκαμε στην διαδικασία (δυστυχώς) να παρακολουθούμε τα νούμερα τηλεθέασης αλλά σε μια τόσο μικρή αγορά, με τόσα προβλήματα, τελικά αυτό που μετράει είναι να μπορείς ακόμα να δουλεύεις, να δημιουργείς, έχοντας δίπλα σου συνεργάτες με κοινή αισθητική, και πίστη για το καλύτερο αποτέλεσμα. Με στόχο την ικανοποίηση του τηλεθεατή. Η μεγαλύτερη επιβράβευση είναι όταν εισπράττουμε συγχαρητήρια από πολύ νέους ανθρώπους που βλέπουν σε επανάληψη τις πρώτες μας σειρές! Μιλάω για το «ΜΙΚΡΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΠΑΓΚΡΑΤΙ» και το και «ΠΑΛΙ ΦΙΛΟΙ»… 22χρόνια πριν… Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Έχετε ασχοληθεί πρόσφατα και με τη συγγραφή σεναρίου κινηματογραφικών ταινιών. Είναι ρευστά τα όρια της συγγραφής όταν υπάρχει η ανάλογη έμπνευση και ευκαιρία;
Βασίλης Ρίσβας – Τα όρια είναι πάντα ρευστά. Μπορεί να σου προκύψει η ευκαιρία και η έμπνευση να σε αποφεύγει πεισματικά. Τότε επιστρατεύεις την τεχνική σου, όση έχεις καταφέρει να διαμορφώσεις μέσα από τα χρόνια που γράφεις και ξεκινάς το γράψιμο, κάνοντας δεήσεις στην θεά έμπνευση να σε συνδράμει στην πορεία. Συμβαίνει και το αντίθετο. Να έχεις έμπνευση για κάτι που θεωρείς συγκλονιστικό και να μην υπάρχει η ευκαιρία υλοποίησης. Αρκετές φορές έχει συμβεί. Τίποτα όμως δεν πάει χαμένο αν πραγματικά αφορά. Έρχεται μαγικά η στιγμή που παίρνει τον δρόμο του.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Ως συγγραφέας του θεατρικού έργου το «Φινιστρίνι», και παράλληλα ως σεναριογράφος της σειράς 50-50, είχατε την ευκαιρία να συνεργαστείτε με τον Πέτρο Φιλιππίδη από διαφορετική σκοπιά. Τι εμπειρείες αποκομίσατε;
Βασίλης Ρίσβας – Ο Πέτρος Φιλιππίδης με έχει εμπιστευτεί και με έχει τιμήσει πολλές φορές, σκηνοθετώντας με (και στο ελεύθερο και στο Εθνικό θέατρο) παίζοντας στην σειρά μας, σκηνοθετώντας το ΦΙΝΙΣΤΡΙΝΙ (με την υπέροχη ερμηνεία του Αντίνοου Αλμπάνη) και εύχομαι να μου δοθεί η ευκαιρία νέας συνεργασίας. Γενναιόδωρος και δοτικός στην σκηνή. Υπηρέτης και ταυτόχρονα απόλυτα κύριος της θεατρικής πράξης. Θαυμάζω το ταλέντο, την απίστευτη ενέργεια και το δόσιμο σε ότι κάνει. Σε προκαλεί να τον ακολουθήσεις και αν δεν τον προλαβαίνεις… κοίτα τον μόνο πως το κάνει και θα μάθεις πολλά!
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Ανατρέχοντας κάποια χρόνια πίσω, ποιά ήταν η δυναμική του Λάζαρου στη σειρά «Μαύρα Μεσάνυχτα»; Είναι εύκολο για ένα σεναριογράφο να παίζει στο ίδιο του το έργο, το οποίο έγινε βέβαια σε συνεργασία με τη Δήμητρα Σακαλή;
Βασίλης Ρίσβας – Δέκα χρόνια πίσω! Τι ωραίες εποχές. Τι ευτυχής συγκυρία να συνεργαστούμε με όλους αυτούς τους ταλαντούχους συναδέλφους και υπέροχους ανθρώπους. Φιλίες που υπήρχαν πριν την σειρά και φιλίες που δημιουργήθηκαν μετά τη σειρά. Μόνο ωραίες αναμνήσεις ακόμα και από τα πολύωρα δύσκολα γυρίσματα σε αντίξοες καιρικές συνθήκες. Και αν υπήρξαν κάποιες εντάσεις (απόλυτα υγιές) ήταν μόνο για το καλύτερο αποτέλεσμα. Τον Λάζαρο τον λάτρεψα σαν ρόλο. Όταν γράφαμε με την Δήμητρα τους χαρακτήρες της σειράς δεν είχα σκεφτεί καν την πιθανότητα να παίξω τον Λάζαρο. Για έναν περίεργο λόγο (μάλλον χρήζει ψυχανάλυσης) όταν γράφουμε κάτι ποτέ δεν σκέφτομαι τον εαυτό μου σ’ αυτό. Πάντα κάποιος άλλος θα το προτείνει. Στην προκειμένη το πρότεινε η Δήμητρα. Και θυμάμαι πως η πρώτη μου αντίδραση ήταν έναν παραξενεμένο βλέμμα… Ευτυχώς που κατάφερα να δώσω στον Λάζαρο αυτό που έγραφε το σενάριο! Να συμπληρώσω ότι στα γυρίσματα ήμουν ο ηθοποιός και όχι ο σεναριογράφος της σειράς. Το προσπαθούσα σκληρά βέβαια να το καταφέρω, το παραδέχομαι. Πάντως έπαιρνα θέση ως σεναριογράφος μόνο αν μου το ζητούσε για κάποιο λόγο ο σκηνοθέτης Πάνος Κοκκινόπουλος.
Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Που σας πετυχαίνω αυτήν την περίοδο;
Βασίλης Ρίσβας – Αυτή την περίοδο στο θέατρο ΚΑΠΠΑ με το ΔΕΙΠΝΟ ΗΛΙΘΙΩΝ για 4η χρονιά όπως σωστά προαναφέρατε, σε φάση προετοιμασίας ενός project μαύρης κωμωδίας και στην επιλογή ηθοποιών και συντελεστών για το θεατρικό μου «ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ» που θα ανέβει τον Οκτώβρη στο ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΑΤΡΟ» σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Μάριζα (έχει σκηνοθετήσει και τον μονόπρακτό μου «ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΠΡΙΝ» με την Ηρώ Μουκίου και τον Θοδωρή Αντωνιάδη που παίχτηκε δύο σαιζόν στην Αθηναίδα). Παράλληλα συζητούμε με ανθρώπους της δουλειάς που συνεχίζουν να μας εμπιστεύονται και επιθυμούν συνεργασία.
Εύχομαι σε όλους μας τα καλύτερα. Με υγεία, αντοχές και δημιουργικό οίστρο. Είθε το 2020 να ικανοποιηθούν τα ανικανοποίητα! (Άρπαξα την ευκαιρία για ευχές μιας και ο Γενάρης ακόμα δεν βγήκε.)
Συνέντευξη: Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart)
