Η ‘Nora Sand’ της Lone Theils είναι μία από τις πιο λαμπρές ηρωίδες τους σύγχρονου λογοτεχνικού noir.
Ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του βιβλίου «Θανάσιμο Πέρασμα» στην Ελλάδα, η συγγραφέας Lone Theils επιστρέφει παραδίδοντάς μας το Φονικό Μονοπάτι, την καινούργια περιπέτεια της δημοσιογράφου ‘Nora Sand’, και συνεχίζει να προσθέτει στο ενεργητικό αυτής της ακούραστης και ριψοκίνδυνης ρεπόρτερ συγκλονιστικά βιώματα και καταστάσεις, πιάνοντας με μοναδικό τρόπο τον παλμό του σήμερα.
Η παραπάνω εκπρόσωπος της αστυνομικής λογοτεχνίας, όντας και η ίδια για πολλά χρόνια ανταποκρίτρια έγκριτων δανέζικων εφημερίδων στο Λονδίνο, θέλησε να μας συστήσει μία φιγούρα με αρκετά κοινά σημεία με εκείνη, και να δημιουργήσει μία ξεχωριστή ιστορία που θα έκανε τον αναγνώστη όχι μόνο να έρθει κοντά στην ‘Nora Sand’ αλλά να την ακολουθήσει ολοπρόθυμα σε ένα ακόμη συναρπαστικό λογοτεχνικό ταξίδι σε νέες ατραπούς μυστηρίου.
Η σχεδόν κινηματογραφικά δοσμένη γραφή της Theils συνδυάζει αριστοτεχνικά τα στοιχεία του σκανδιναβικού crime noir με εκείνα της βρετανικής σχολής του είδους. Καταφέρνει όμως να αγγίξει και κοινωνικοπολιτικά ζητήματα που απασχολούν πιο πολύ όσο ποτέ την σύγχρονη διεθνή κοινότητα, καλώντας τον κάθε έναν από εμάς να αφουγκραστεί την αγωνία και να συναισθανθεί τον πόνο του προσφυγικού κόσμου που αναζητά προπάντων την σωτηρία και την αναγνώριση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Εδώ λοιπόν, ένας βραβευμένος με Νόμπελ ποιητής, ο Μανάς Ισµαήλ, έγκλειστος σε ένα camp προσφύγων στη Δανία ζητάει ονομαστικά την ‘Nora Sand’ να του πάρει εκείνη αποκλειστική συνέντευξη ανάμεσα σε τόσους άλλους συναδέλφους της από τον Τύπο. Αφότου η ίδια φτάνει εκεί από την Αγγλία, ο άνδρας αυτός της ξεκαθαρίζει ότι προκειμένου να της μιλήσει για το συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει πρώτα να τον βοηθήσει να βρει την σύζυγό του, Αµίνα, με την οποία είχαν αφήσει πίσω τους το Ιράν ώστε ξεφύγουν από τις πολιτικές διώξεις, τα βασανιστήρια και την φυλάκιση. Κατά τη διαδρομή τους προς τη Δανία εντούτοις χωρίστηκαν και ο Μανάς έχασε κάθε ίχνος επικοινωνίας με την αγαπημένη του σύντροφο, με την τύχη της έκτοτε να αγνοείται. Η ‘Nora’ πάντα μάχιμη δέχεται να τον συνδράμει σε αυτή του την προσπάθεια, επιστρατεύοντας κάθε πιθανή πηγή που μπορεί να διευκολύνει την έρευνα αυτή. Δεν αργεί όμως η ώρα που η αναζήτηση της Αµίνα θα οδηγήσει την ηρωίδα σε έναν σκοτεινό λαβύρινθο από ιδιωτικά και κυβερνητικά συμφέροντα στον βωμό των οποίων το αναφαίρετο δικαίωμα στη ζωή καταστρατηγείται και ειδικά όσον αφορά άτομα εκτοπισμένα που συχνά εκλαμβάνονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, και χωρίς επίσημα έγγραφα ή άδεια παραμονής, σαν άνθρωποι φαντάσματα. Και εκεί που ο Νόμος αποστρέφει επιλεκτικά το βλέμμα του, στήνεται ένα αθέμιτο παιχνίδι ισχύος και εκμετάλλευσης. Οι επιζώντες μίας απεγνωσμένης φυγής γίνονται διάφανοι απόκληροι μίας χώρας, εγκλωβισμένοι σε ένα εχθρικό τοπίο όπου ο δρόμος προς ένα καλύτερο αύριο φράζεται από χιλιάδες αδικίες και εγκλήματα. 
Η Theils με την κοφτερή της ματιά επιχειρεί να ρίξει φως στις ανατριχιαστικές πτυχές ενός τέτοιου παρασκηνίου και μας αφηγείται με ρυθμό, σασπένς και ζωντάνια έναν ιδιαίτερο, τολμηρό και επίκαιρο μύθο με τον παράγοντα της ανατροπής να μεσολαβεί καθοριστικά όπου πρέπει, σκιαγραφώντας ρεαλιστικά όψεις του μοντέρνου γίγνεσθαι που πολλές φορές αποκρύπτονται ή προσπερνιούνται σκόπιμα.
Το εν λόγω θρίλερ μυστηρίου αποδεικνύει ότι η δημιουργός του χάρη στις πολύτιμες εμπειρίες και τις δικές της περγαμηνές στην ερευνητική δημοσιογραφία, κατορθώνει να αξιοποιήσει την σπουδή της αυτή και να αποδώσει εύστοχα και με απίστευτη διαύγεια την αντανάκλαση της πραγματικότητας που μας περιβάλλει. Η πένα της παρέχει ό,τι χρειάζεται για να εμβαθύνει κανείς στα πρόσωπα που κυριαρχούν εν προκειμένω, και φυσικά στη βασική μορφή της πλοκής αυτής.
Η ‘Nora Sand’ είναι μία ιδιότυπη περίπτωση γυναίκας-μαχήτριας, χαρισματικής ρεπόρτερ και φορέας μίας αδιάφθορης ηθικής που δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις. Δεν παζαρεύει τις αρχές της. Είναι μία ήρεμη δύναμη που στην πλειονότητα των περιπτώσεων ζυγίζει καλά μέσα της τα πράγματα και όταν έρθει μπροστά της μία πρόκληση δεν θα την αποφύγει αλλά θα την αντιμετωπίσει με όσα μέσα διαθέτει. Βολιδοσκοπώντας πότε την παίρνει να κάνει την υπέρβαση, θα δράσει χωρίς παρόλαυτα να αψηφά το κόστος μίας τέτοιας ενέργειας ακόμη και αν είναι προσωπικό. Έχει το θάρρος του λόγου της και των πράξεών της. Δεν συμβιβάζεται με ημίμετρα, με το ψευδές, το ύπουλο, το αθέατο. Και έχει το σθένος να το αποκαλύψει, να το ξεσκεπάσει. Είναι έξυπνη, ευπροσάρμοστη, ετοιμόλογη. Σε κρίσιμες περιστάσεις αν ένα συμβάν ή κάποιος την πιάσει εξ΄απίνης μπορεί να αυτοσχεδιάσει για να ανταπεξέλθει όντως αποτελεσματικά την δεδομένη στιγμή. Διαθέτει οξυμένα όλα εκείνα τα πνευματικά αισθητήρια με τα οποία εκτιμά την εκάστοτε συγκυρία και τις περισσότερες φορές μπορεί να διαβλέψει σωστά την πιο πιθανή έκβαση ενός γεγονότος, κάτι που αποβαίνει σωτήριο ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι την περιτριγυρίζουν και αντίπαλοι που επιδιώκουν να της επιβάλλουν την σιωπή είτε με εκφοβισμό είτε με το σκεπτικό «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Το Φονικό Μονοπάτι προσεγγίζει με αφοπλιστική ειλικρίνεια και με ευαισθησία θέματα που φέρνουν σε πρώτο πλάνο αλήθειες οδυνηρές και άλλες κάπως πιο υποφερτές λόγω της ανθρωπιάς και της ελευθερίας που διακρίνει κανείς σε όσους βρίσκουν το θάρρος να τις δουν κατάματα και να πράξουν τίμια, ό,τι καλύτερο μπορούν για να δυναμώσουν την ελπίδα και κόντρα σε όλα να αγωνιστούν για το δίκαιο. Άλλωστε, “σε μια εποχή παγκόσμιου ψεύδους, το να λες την αλήθεια είναι μια πράξη επαναστατική”.
Κείμενο: Στέλλα Παπασαραφιανού (Lavart)
