Στο τραγούδι τους Clementine, οι Pink Martini τραγουδούν «In the lazy days of my mind / You’ve always been my Clementine.» Αν και η Κλέμενταϊν Κρουτσίνσκι της Αιώνιας Λιακάδας Ενός Καθαρού Μυαλού τονίζει ξανά και ξανά ότι δε θέλει να κάνουν αστεία με το όνομά της, οι συγκεκριμένοι στίχοι δεν μπορούν παρά να της ταιριάξουν, όχι τόσο ως χαρακτήρα αλλά ως προς την αντιμετώπιση που χαίρει. Η πολυαγαπημένη ταινία του Μισέλ Γκοντρί ακολουθεί τη διαδρομή του συνεσταλμένου Τζόελ Μπάρις (Τζιμ Κάρεϊ), ο οποίος υποβάλλεται σε μια πρωτότυπη χειρουργική διαδικασία επιδιώκοντας να σβήσει από τη μνήμη του κάθε ανάμνηση της πρώην αγαπημένης του Κλέμενταϊν, αφότου μαθαίνει ότι έχει κάνει κι εκείνη το ίδιο. Ωστόσο, αν και όχι ακριβώς πρωταγωνίστρια, η Κλέμενταϊν καταφέρνει να κλέψει τις εντυπώσεις και την καρδιά των θεατών.
Η πάντοτε υπέροχη Κέιτ Γουίνσλετ, εδώ, στην αγαπημένη ερμηνεία της καριέρας της, υποδύεται με τρυφερότητα, αλλά και δυναμισμό την εξωστρεφή και παρορμητική Κλέμενταϊν, κάτοικο Νέας Υόρκης και πωλήτρια στο Barnes and Noble. Από το πρώτο κιόλας καρέ εμφανίζεται να περπατά χαλαρή, μπλε μαλλιά –έπειτα πράσινα, κόκκινα και μανταρινί- με το χαρακτηριστικό πορτοκαλί φούτερ που δεν περνάει με τίποτα απαρατήρητο. Λίγες σκηνές αργότερα, όταν καλεί τον Τζόελ για ποτό στο σπίτι της, έχουμε την ευκαιρία να δούμε τον προσωπικό της χώρο-προέκταση του ψυχικού της κόσμου. Ζεστός, άνετος και άνω κάτω, με ιδιαίτερα, ασυνήθιστα διακοσμητικά μπιμπελό –δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς.
Έντονη προσωπικότητα και καυστικά ειλικρινής, δε μας εκπλήσσει που δημιουργεί σε όποιον τη γνωρίζει μια αίσθηση οικειότητας και γίνεται το ετερώνυμο που έλκει τον εσωστρεφή και ήσυχο Τζόελ. Δεν αργούμε να διαπιστώσουμε ότι είναι ένας άνθρωπος ευθύς, ένα ανοιχτό βιβλίο που εκφράζει –σχεδόν πάντα αφιλτράριστα- αυτό που σκέφτεται, και ό,τι χρειάζεται να ξέρουμε γι’ αυτήν, μας το λέει λίγο-πολύ η ίδια. Όπως για παράδειγμα, όταν αναφέρει «Προσαρμόζω αστραπιαία την προσωπικότητά μου» ή όταν ο Τζόελ της θυμίζει ότι το όνομά της σημαίνει «συμπονετική» εκείνη δηλώνει κοφτά «Δε μου πάει, είμαι μια εκδικητική σκύλα». Σε πιο ήσυχες στιγμές της, εκφράζει θαρραλέα μύχιους φόβους που μοιραζόμαστε όλοι, όπως την αίσθηση ότι δε ζει τη ζωή στο έπακρο και δεν εκμεταλλεύεται την κάθε ευκαιρία, ή ανασφάλειες για την εμφάνισή της. Και είναι όντως αποκαλυπτικές δηλώσεις για κάποια που κάνει παρορμητικά ταξίδια στη μέση της νύχτας ή αστειεύεται ότι θα παντρευτεί κάποιον που μόλις γνώρισε ή αποφασίζει ξαφνικά ότι θέλει να γίνει μητέρα. Με αφορμή την παρορμητικότητά της, ο Γκοντρί μας χαρίζει κάποιες από τις ωραιότερες σκηνές της ταινίας, όπως αυτή που η Κλέμενταϊν και ο Τζόελ ξαπλώνουν στο παγωμένο ποτάμι και χαζεύουν τους αστερισμούς.
Κι εδώ γυρίζουμε στους στίχους των Pink Martini. Στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας γνωρίζουμε σιγά-σιγά και παρακολουθούμε την Κλέμενταϊν μέσα από τις αναμνήσεις του Τζόελ. Καθότι κοινωνική και ομιλητική, εμφανίζεται ως μια φωτεινή παρουσία στη μουντή καθημερινότητά του, κάνοντάς τον να νιώθει πιο ζωντανός. Κάποια στιγμή μάλιστα της ομολογεί «Νόμιζα ότι θα σώσεις τη ζωή μου». Έπεσε, δηλαδή, στην παγίδα να αντιμετωπίσει υποσυνείδητα την Κλέμενταϊν ως σωτήρα παρά ως έναν απλό άνθρωπο. Πληγωμένος και θυμωμένος με την απόφασή της να τον «ξεγράψει» -απόφαση που υποδηλώνει τον εύθραυστο χαρακτήρα της- υπερβάλλει τις καλές αναμνήσεις που την παρουσιάζουν συναρπαστική αλλά και τις κακές, όταν τη θυμάται ως επιπόλαιη, συναισθηματικά ευμετάβλητη, συχνά ζαλισμένη από το αλκοόλ, εγωίστρια. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν αποφασίζει να σταματήσει τη διαδικασία της διαγραφής, το κουράγιο και τις έξυπνες ιδέες για να ξυπνήσει τις δίνει η Κλέμενταϊν του μυαλού του.
Η ίδια εμφανίζεται, σάρκα και οστά, σε συγκεκριμένα σημεία της ταινίας και μας αρκούν για να διαπιστώσουμε την «αλήθεια» της, η οποία συνοψίζεται εν τέλει στην παραδοχή της, στην πιο ειλικρινή, πιο ευάλωτη στιγμή της: «Δεν είμαι μια ιδέα, είμαι μια μπερδεμένη κοπέλα που χρειάζεται ηρεμία. Δεν είμαι τέλεια. Και θα βαρεθώ μαζί σου και θα νιώσω παγιδευμένη γιατί έτσι γίνεται με εμένα». Η Κλέμενταϊν Κρουτσίνσκι δεν είναι τέλεια. Είναι μπερδεμένη και ειλικρινής και ελεύθερο πνεύμα και βαθιά ανθρώπινη. Και την αγαπάμε ακριβώς για όλα αυτά.
