Forced Entertainment, Real Magic σε σκηνοθεσία του Tim Etchells
Για μια ακόμα φορά, οι Forced Entertainment, αυτό το διεθνώς αναγνωρισμένο ανσάμπλ από το Σέφιλντ της Αγγλίας, μας αναγκάζει να κοιτάξουμε κατάματα τους καιρούς στους οποίους ζούμε. Πιο σημαντικό, μας υποχρεώνει να κοιτάξουμε κατάματα την κουλτούρα που αυτοί οι καιροί παράγουν και που η πλειοψηφία από εμάς αφομοιώνει. Το Real Magic δεν είναι μια εύκολη παράσταση. Όπως άλλωστε δεν είναι όλες οι παραστάσεις μιας ομάδας που, όπως λέει, στοχεύει «στη σύγχυση, τη σιωπή, τις απορίες και το γέλιο», που «απαιτεί πολλά από τους θεατές και σε αντάλλαγμα δίνει πολλά». (2) Έτσι και τώρα το Real Magic τέσταρε την υπομονή μας, τις αντοχές μας, την ανθεκτικότητα, τη δύναμή μας, αφού για περίπου δύο ώρες βομβαρδιστήκαμε με ένα μπαράζ ασύνδετων λεκτικών κλισέ και παράλογων σκηνικών συμπεριφορών. Ήμασταν καθένας μόνος του σ’ αυτή τη δοκιμασία, που ήθελε να αποκαλύψει την ανοχή μας, ακόμα και την επικύρωση από μέρους μας μιας ρηχής δυτικής κουλτούρας και ενός θλιβερού life style. Ή ήθελε να μας προκαλέσει να το αποκηρύξουμε και να αντιδράσουμε.
You are currently viewing a placeholder content from YouTube. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.
Είναι σαν οι Forced Entertainment να μετατρέπουν το θέατρο σε μια μηχανή δοκιμής κόπωσης που έχει ρυθμιστεί να ελέγξει τη συμπεριφορά μας υπό κυμαινόμενα φορτία γλώσσας και δράσεων. Ένα είδος κυκλικής πίεσης ασκείται, που το βράδυ που πήγα εγώ στο θέατρο, προκάλεσε ρωγμές και την τελική διακοπή λειτουργίας σε μερικούς από τους θεατές, που αποχώρησαν στα μέσα της παράστασης. Αλλά ευτυχώς δεν ήταν πολλοί. Οι περισσότεροι αντέξαμε το τεστ του χρόνου για να δούμε την απαιτητική αισθητική «απόλαυση» να γίνεται κοινωνική συνειδητοποίηση. Όπως στη μηχανική των υλικών και των παραμορφώσιμων σωμάτων έτσι κι εδώ, είναι σημαντική η διαδικασία μεταβολών πίεσης ‒με τις εσωτερικές δυνάμεις και παραμορφώσεις που αναπτύσσονται στο σώμα‒ γιατί δίνει την ευκαιρία για σχεδιαστική βελτίωση, τη δική μας βελτίωση. Εν ολίγοις, το θέατρο των Forced Entertainment είναι ένα είδος θεάτρου με κοινωνικό πρόσημο, που με τον δικό του ιδιότυπο και ακραίο τρόπο μετατρέπει την αισθητική εμπειρία σε κοινωνικό αναστοχασμό. Ιδωμένο έτσι, το Real Magic είναι μια εσκεμμένα «νοσούσα κωμωδία» (για να χρησιμοποιήσω την έκφραση του Howard Barker “diseased comedy”), μια «κωμωδία» που αποκαλύπτει μια κοινωνία ψυχαναγκαστικά κολλημένη με την πληροφόρηση και τα facts, μια κουλτούρα αλλοτριωμένη που τα μέλη της δεν μπορούν να συσχετιστούν, να χαρούν και να γελάσουν αληθινά όσο κι αν το θέλουν, όσες δεύτερες ευκαιρίες κι αν δίνουν στον εαυτό τους. Τα γέλια-κονσέρβα ενός φασματικού κοινού, που τόσο συχνά ακούγαμε από τα μεγάφωνα να «απολαμβάνει» το σόου, μας έκαναν να νιώθουμε ακόμα πιο αποκομμένοι μια και σπάνια μπορούσαμε να ανταποκριθούμε με παρόμοια ευθυμία σ’ αυτό που βλέπαμε στη σκηνή. Αυτή είναι μια ιλαρή κοινωνία (και πάλι ο Howard Barker έρχεται στο μυαλό), αλλά το γέλιο της είναι φτιαχτό και ψεύτικο. Δεδομένα, πληροφορίες, άσκοπα τεστ γνώσεων μας κατέκλυζαν στην παράσταση για να καταλήξουμε πωρωμένοι και αναίσθητοι μετά από αυτή την πλύση εγκεφάλου. Η πραγματική μαγεία που ο τίτλος ειρωνικά μας υποσχόταν δεν υπήρχε πουθενά, μόνο μια προσχεδιασμένη, σταδιακή διανοητική εξάντληση. Κι όμως, όση πίεση, πρόκληση, ανία ή θυμό κι αν νιώσαμε, πρέπει να παραδεχτούμε ότι το Real Magic μας προσκάλεσε ευθέως και ευθύβολα να εισέλθουμε στη σφαίρα μιας αλλαγμένης κοινωνικής αντίληψης.
(1) Απόδοση στα ελληνικά της υπό έκδοση κριτικής στο Critical Stages/Scènes Critiques, The IACT Journal/ Revue de l’IACT, http://www.critical-stages.org (Κείμενο-μετάφραση: Πηνελόπη Χατζηδημητρίου)
(2) Forced Entertainment, “About Us”, https://www.forcedentertainment.com/about/, μετάφραση Πηνελόπης Χατζηδημητρίου.
(3) Howard Barker, Arguments for a Theatre (Manchester and New York: Manchester University
Press,1998), 36, μετάφραση Πηνελόπης Χατζηδημητρίου.