Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ, το 1988, ο Carl Lewis κι ο Ben Johnson, θα έπρεπε να αναμετρηθούν μεταξύ τους για την πρώτη θέση στην απόλυτη κούρσα ταχύτητας – τους τελικούς των 100 μέτρων. Η αναμέτρηση ήταν ξεκάθαρη: ήταν Αμερική vs Καναδάς, ο ευλίγιστος χρυσός Ολυμπιονίκης Lewis εναντίον του ογκώδη Παγκόσμιου πρωταθλητή Johnson. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ο καλύτερος χρόνος του Lewis ήταν 9.93, ενώ του Johnson, 9.83 – το τότε παγκόσμιο ρεκόρ.
Το πρωί της 24ης Σεπτεμβρίου, καθώς φίλαθλοι και δημοσιογράφοι έμπαιναν στο Ολυμπιακό Στάδιο της Σεούλ, για τη μεγαλύτερη στιγμή των Αγώνων, ο φωτογράφος του Sports Illustrated, Ron Modra, είχε αναλάβει μια αρκετά ευκολότερη δουλεια. Επρόκειτο να φωτογραφίσει κάποια ελάσσονος σημασίας αναμέτρηση, μακριά απο το στάδιο όπου θα διεξαγόταν ο τελικός που έμεινε στην ιστορία ως ο πιο “βρώμικος” όλων των εποχών.
O Modra, γνώριζε πως για τη φωτογράφιση του μεγάλου τελικού, είχε επιστρατευτεί η ελίτ του Sports Illustrated, ανάμεσα τους οι Heinz Kluetmeier και Manny Millan. Λίγη ώρα πρίν την έναρξη, ο επιμελητής των φωτογράφων, κάλεσε τον Modra να πάρει θέση στο στάδιο για να φωτογραφίσει τον τελικό των 100 μέτρων. Στην ερώτηση του φωτογράφου για το ποία θα έπρεπε να επιλέξει, ο επιμελητής του απάντησε “βρές απλά μια θέση και βάρα”, κάτι ωστόσο εξαιρετικά δύσκολο – μόνο το Sports Illustrated, είχε στείλει στη Σεούλ ένα μικρό στρατό απο 64 δημοσιογράφους και φωτογράφους για να καλύψουν τα γεγονότα.
O Modra αναρωτιόταν, πώς θα μπορούσε να βγάλει μια πρωτότυπη εικόνα απο τον τελικό, ενώ ανταγωνιζόταν τις εκατοντάδες των φωτογράφων που είχαν ήδη πάρει θέση στο γήπεδο. Αποφάσισε να δοκιμάσει μια πανοραμική κινούμενη λήψη. Αντί να προσπαθεί να «παγώσει» τη δράση, θα χρησιμοποιούσε τη φωτογραφική μηχανή σαν κινηματογραφική κάμερα: εντοπίζοντας τους δρομείς, καθώς θα έτρεχαν προς τη δική του κατεύθυνση, θα τους φωτογράφιζε με χαμηλή ταχύτητα κλείστρου, σε μια προσπάθεια να απαθανατίσει την πραγματική ταχύτητα τους.
Τα προβλήματα με το πλάνο του ήταν δύο: αφενός, δεν είχε αποπειραθεί ποτέ να φωτογραφίσει με αυτή την τεχνική, αφετέρου, θα έπρεπε εξαρχής να ρυθμίσει την εστίαση σε ένα δρομέα, ο οποίος θα έπρεπε να είναι και ο πιο γρήγορος της κούρσας, ώστε να μη καταλήξει με μια “θολή δέσμη απο χνουδόμπαλες”.
Το στάδιο ήταν πλέον κατάμεστο, και οι αθλητές λάμβαναν σιγά-σιγά τις θέσεις τους. Εκτός απο τους Lewis και Johnson, στην κούρσα έτρεχαν ο Βρετανός πρωταθλητής Ευρώπης Linford Christie, κι ο Αμερικανός Calvin Smith, με καλύτερη επίδοση τα 9.93, ίδια με εκείνη του Lewis. Ο ανταγωνισμός βρισκόταν στα ύψη, καθώς τις υπόλοιπες θέσεις πλαισίωναν εξίσου αξιόλογοι και δυνατοί δρομείς, και στο δίλλημα που βασάνιζε το μυαλό του Modra έπρεπε να δοθεί γρήγορα μια απάντηση: ποιός θα κέρδιζε το χρυσό μετάλλιο; ο Carl Lewis ή ο Ben Johnson; Johnson ή Lewis;
O Modra, γέννημα-θρέμα του Milwakee, ξεκίνησε να δουλεύει ως αυτοδίδακτος φωτογράφος, μπαίνοντας με παρατυπίες και ξένες διαπιστεύσεις στους αγώνες των Bucks. Η δουλειά του εκεί, τράβηξε το ενδιαφέρον μιας αντίπαλης ομάδας, η οποία και τον προσέλαβε ως επίσημο φωτογράφο. Απο ‘κει, το Sports Illustrated, δεν ήταν τελικά μακριά, αν και για τους περισσότερους αποτελούσε άπιαστο όνειρο, σε μια εποχή που το ESPN, θεωρούνταν μικρή start-up ενώ το Sports Illustrated ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος στην αθλητική δημοσιογραφία και κάλυψη αθλητικών γεγονότων. Κάπως έτσι, αν και η αναγνώριση ήρθε μετά απο πολύ καιρό, κατέληξε στο Ολυμπιακό στάδιο της Σεούλ.
Πίσω στο μεγάλο δίλημμα, ο Modra σκεφτόταν και τα προγνωστικά του αγώνα, με το Lewis, να θέλει οπωσδήποτε τη νίκη έπειτα απο τις τρείς διαδοχικές του ήττες απο τον άσπονδο εχθρό του, Johnson. Μάλιστα, για το τεύχος με το οποίο το Sports Illustrated έκανε πρεμιέρα για τους Ολυμπιακούς της Σεούλ, υπήρχε ολόκληρη ανάλυση του προφίλ πιο πιθανού νικητή (δηλαδή του Lewis) αλλά και της αύξουσας αντιδημοτικότητας του. Για την ισορροπία του τεύχους, οι αρχισυντάκτες, είχαν ήδη στείλει τον Modra να κάνει το πορτραίτο τον Johnson στο Τορόντο, ποζάροντας στη γραμμή εκκίνησης.
Το δίλλημα παρέμενε. Ενόσω έψαχνε το κατάλληλο σημείο, κι αφού είχε απορρίψει την πιθανότητα να στηθεί κόντά στις θέσεις – “φιλέτα” οι οποίες φυσικά ήταν ήδη κατειλημμένες, εντόπισε το φωτογράφο David Burnett, κατα μήκος της “τάφρου” που ακολουθούσε τη διαδρομή της κούρσας. “Δεν είχα καταλήξει ούτε σε ποιόν να εστιάσω ούτε που να στήσω. Μόλις είδα τον Burnett, σκέφτηκα αφού αυτή η θέση είναι αρκετή για εκείνον, σίγουρα είναι καλή και για μένα” θυμάται ο Modra.
Στήνοντας τον εξοπλισμό του 20 μέτρα απο τη γραμμή της εκκίνησης – μια Nikon F4 με φακό 300 χιλιοστών και pistol grip ώστε να σταθεροποιήσει την εικόνα σε χαμηλή ταχύτητα κλείστρου, άρχισε να αμφιταλαντεύεται στην πράξη. Ο ίδιος μνημονεύει, “αλλαξα φίλμ, έκανα τις ρυθμίσεις και συνέχισα να μεταθέτω την εστίαση απο τον Lewis στον Johnson. Ειλικρινά δεν ήξερα τι να κάνω και είχα τρελάνει τον Burnett”.
Τελικά, ο Modra κατέληξε να “ποντάρει” στον Ben Johnson. Ο Καναδός βρισκόταν στην έκτη γραμμή, πιό κοντά στις θέσεις των φωτογράφων συγκριτικά με τον Lewis. Εξάλλου, ο Modra είχε πρόσφατα δουλέψει μαζί του, φωτογραφίζοντας τον στο Τορόντο. “Σκέφτηκα, τον φωτογράφισα εκεί, θα τον εμπιστευτώ κι εδώ. Ωστόσο λίγο πρίν ακουστεί η πιστολιά της εκκίνησης, είπα στον εαυτό μου, φίλε, μπορεί να είναι πραγματικά ηλίθια ιδέα“, σχολίασε αργότερα ο φωτογράφος.
Και τελικά δικαιώθηκε για την επιλογή του.
Με την εκκίνηση, ήταν πασιφανές ότι ο νικητής του αγώνα θα ήταν ο Johnson. Η εκρηκτική του εκκίνηση – σήμα κατατεθέν – τον έφερε σε μεγάλο προβάδισμα, κάτι που ευνόησε και τις λήψεις του Modra. “Ήταν τόσο μπροστά απο τους υπόλοιπους, που θα μπορούσε να έχει στείλει μια καρτ ποστάλ”, σχολίασε ο προπονητής Charlie Francis, και είχε δίκιο, αφού κατα την κούρσα ο Lewis φάνηκε καθαρά να κοιτάει φευγαλέα τον Johnson, για να δεί αν κουράζεται και μειώνει ταχύτητα. Μάταια. Ο Johnson ήταν ο απόλυτος νικητής, με νέο παγκόσμιο ρεκόρ στα 9.79.
Ο αρχισυντάκτης του Sports Illustrated, τηλεφώνησε αργότερα μέσα στην ημέρα στον Modra, για να του δώσει συγχαρητήρια για τις λήψεις του, και να τον ενημερώσει ότι κατα πάσα πιθανότητα, η καλύτερη, θα είναι εξώφυλλο στο επόμενο τεύχος. Απο το τηλεφώνημα ως το τυπογραφείο, μεσολάβησε η αποκάλυψη του μεγαλύτερου σκανδάλου doping παγκοσμίως, κι έτσι, η φωτογραφία παρέμεινε η επικρατέστερη, ωστόσο με έναν πολύ πιο σοβαρό τίτλο απο εκείνο του προγραμματισμένου πανηγυρικού:
Η επιλογή του Modra, αποδείχθηκε προφητική. Οι δύο φωτογραφίες που επιλέχθηκαν, χρησιμοποιήθηκαν τόσο στο εξώφυλλο όσο και στο “σαλόνι” του τεύχους, κι εξακολουθούν να αποτελούν το μέτρο σύγκρισης των πανοραμικών αθλητικών φωτογραφιών μέχρι και σήμερα, όπως παρατήρησε και ο υπεύθυνος φωτογραφίας του Sports Shooter, Robert Hanashiro. Ωστόσο, η συνέχεια που ακολούθησε τη λαμπερή τελετή βράβευσης των νικητών, μετέβαλε εξ’ολοκλήρου τη χροιά των φωτογραφιών του Modra, αλλά και της υστεροφημίας των δρομέων που συμμετείχαν στην κούρσα.
Σύμφωνα με το ντοκυμαντέρ “9.79” της σειράς “30 for 30” του ESPN, μόνο δύο απο τους επτά δρομείς της κούρσας δεν είχαν κάποια εμπλοκή με αναβολικές ουσίες, ενώ και ο Carl Lewis είχε εμφανιστεί θετικός σε ελέγχους doping. Η βαθιά ιστορική αυτή στιγμή της πιο “βρώμικης νίκης”, καταγράφηκε από τον παράτολμο Modra, ο οποίος τη θυμάται ως “μια στιγμή εξαιρετικά σημαντική για την καριέρα μου, με μια βαρύτητα που τότε δεν είχαμε αντιληφθεί. Κυρίως τη θυμάμαι ως [τη στιγμή] που σκέφτηκα τι ήθελα εγώ να τραβήξω, κι όλα τελικά δούλεψαν.”
Σήμερα, ο Ron Modra μετρά περισσότερα απο 70 εξώφυλλα και θεωρείται ένας απο τους μεγαλύτερους φωτογράφους που πέρασαν απο το Sports Illustrated.
(Με πληροφορίες απο το Deadspin: https://bit.ly/2lXs8Za)
