To κύκνειο άσμα του Κονδυλάκη για τρεις (3) παραστάσεις στην Αθήνα, στο Θέατρο Άλμα
H αριστουργηματική νουβέλα του κρητικού διηγηματογράφου Ιωάννη Κονδυλάκη για το πρόωρο ξύπνημα του έρωτα με ένα «αταίριαστο» –ηλικιακά- ζευγάρι σε ένα ορεινό χωριό της Κρήτης στα τέλη του 19ου αιώνα, για πρώτη φορά επί σκηνής από την «Ομάδα Παραστατικών Τεχνών προΤΑΣΗ», σε μια μινιμαλιστική ανάγνωση καθαρής χειροτεχνίας με κεντρικό σκηνοθετικό άξονα: τη διεκδίκηση ενός ανήλικου αγοριού από τη μητρική εξουσία και το γυναικείο φύλο.
ΤΟ ΕΡΓΟ
Η εκτενής νουβέλα «Πρώτη αγάπη» (1919) του Ιωάννη Κονδυλάκη (Βιάννος 1862 – Ηράκλειο 1920) αποτελεί το κύκνειο άσμα του σπουδαίου, πλην παραγκωνισμένου λογοτέχνη. Σε αυτό το αμιγώς νατουραλιστικό έργο τρία πρόσωπα αναμετρούνται με αφορμή το παρθενικό σκίρτημα του ωραιότερου συναισθήματος. Ο έφηβος Γιώργης ερωτεύεται σφόδρα την κατά δεκαπέντε περίπου χρόνια μεγαλύτερή του Βαγγελιώ. Η μητέρα του αντιδρά εντόνως. Τη στιγμή που διαφαίνεται πως καταφέρνει να απομακρύνει τον μονάκριβο γιο της από την αγαπημένη του, η ανύμφευτη κόρη αρρωσταίνει. Το πάθος του αγοριού αναζωπυρώνεται, οδηγώντας στα άκρα τη σύγκρουση των δύο γυναικών. Ο Κονδυλάκης συνθέτει μια πρωτότυπη αφήγηση με θέμα την αφύπνιση του ερωτικού ενστίκτου, καταγράφοντας τον αγώνα του κεντρικού ήρωα να ισορροπήσει ανάμεσα στην αγάπη για τη μάνα και στον έρωτα για τη Βαγγελιώ. Το κείμενο διατηρεί ατόφιες τις ηθογραφικές συνήθειες της εποχής και αποδίδει ανάγλυφα την κρητική νοοτροπία με τις απόλυτες αντιλήψεις, τις καθημερινές συνήθειες, το λαογραφικό πλαίσιο της νησιωτικής Ελλάδας. Ακόμη και η γλώσσα (σ.σ.: του παντογνώστη αφηγητή και, πρωτίστως, των ηρώων) μάς μεταφέρει στη μεγαλόνησο, εισάγοντας μας στο κλίμα μιας παραδοσιακής κλειστής κοινωνίας. Ένα έργο βαθύτατα ρομαντικό, φροϋδικό και ευαίσθητο. Μια ιδιότυπη αγάπη που με μαθηματική ακρίβεια θα προκαλέσει την κοινωνική κατακραυγή με το νεανικό δίδυμο να συνθλίβεται από τη μοίρα και να βρίσκεται εξ αρχής φυλακισμένο στις αυστηρές επιταγές ενός συντηρητικού περιβάλλοντος, το οποίο κατακρίνει και δαιμονοποιεί οποιαδήποτε αυθόρμητη έλξη τολμά να παραβεί τα ασφυκτικά πλαίσια που επιμόνως επιβάλλει.
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Επικεντρωμένη στο θηλυκό ζεύγος της διεκδίκησης του αγοριού, στο δίπολο ΜΑΝΑ-ΕΡΩΜΕΝΗ, η σκηνοθεσία αναδεικνύει και τα πέντε κεφάλαια του έργου ειδικά διασκευασμένα για τη Σκηνή. Η φωνή του πρωταγωνιστή, σε ώριμη ηλικία πλέον, παραθέτει την αλληλουχία των γεγονότων που σημάδεψαν τη ζωή του και καταγράφει το νεανικό βίωμα υπό το καθοριστικό φίλτρο της μνήμης. Η voice over αφήγηση ενεργοποιεί μηχανικά τα σώματα των γυναικών, καταδεικνύοντας συνάμα τη θέση της γυναίκας στην ορεινή Κρήτη του Κονδυλάκη, μέσω μιας σειράς εργασιών αυστηρά οικιακού χαρακτήρα. Παράλληλα, τα έντονα συναισθήματα διατρέχουν τα σώματα των ηθοποιών αναδημιουργώντας ισχυρά τοπία του τότε ως θολή ανάμνηση. Μια λιτή, μινιμαλιστική ανάγνωση του έργου, μια παράσταση χειροτεχνίας που εξετάζει τον αντίκτυπο της γραφής (ηχητικό πλαίσιο) στην ψυχολογία των γυναικών (οπτικό πλαίσιο), καταγγέλλοντας –σκηνικά- μια απαράδεκτη ηθική που διαιωνίζεται. Η σπανίως παρουσιαζόμενη κρητική μουσική της εποχής εκείνης, a capella, διαχωρίζει τις πράξεις και σχολιάζει τη δράση που προηγήθηκε ή ακολουθεί, ενώ η χορωδιακή εκδοχή της σύνθεσης του Νικολάου Μάντζαρου επάνω στη «Φαρμακωμένη» του εθνικού μας ποιητή απελευθερώνει τα γενετήσια ένστικτα στη σκηνή του ονείρου, προδίδοντας την επικράτηση του Θανάτου στον Έρωτα.
Η παράσταση έκανε πρεμιέρα το περασμένο καλοκαίρι, στην ιδιαίτερη πατρίδα του Ιωάννη Κονδυλάκη, τη Βιάννο και στο Πνευματικό Κέντρο Άνω Βιάννου «Περικλής Βλαχάκης». Αμέσως μετά παίχτηκε στο Μικρό Κηποθέατρο «Μάνος Χατζιδάκις», στο Ηράκλειο. Την τρέχουσα χειμερινή περίοδο παρουσιάστηκε σε καλλιτεχνικούς χώρους της Κρήτης.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία – διασκευή: Δημήτρης Φοινίτσης
Όψη – ανδρείκελο: Κωστής Μακάκης
Μουσική επιμέλεια: Κάτια Ηγουμενάκη
Επιμέλεια κίνησης: Μικαέλα Κεφαλογιάννη
Παίζουν:
Βαγγελιώ: Ανάστα Αργυροπούλου
Μάνα: Ελένη Σφακιανάκη
Αφήγηση: Δημήτρης Φοινίτσης
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Παρασκευή 15, Σάββατο 16, Κυριακή 17 Μαρτίου, ώρα 8μ.μ.
ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΜΑ – Μικρή Σκηνή (Ακομινάτου 15 – 17 & Αγίου Κωνσταντίνου, τηλ. κρατήσεων: 2105220100)
Στο πλαίσιο του The Art Project της 5ης ΕΠΟΧΗΣ
Τιμές εισιτηρίων: 12 ευρώ (κανονικό), 10 ευρώ (μειωμένο)
Προπώληση εισιτηρίων: www.viva.gr/tickets/theatre/alma/prwti-agapi
Διάρκεια παράστασης: 65 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
https://omadaprotasi.wordpress.com
ΟΜΑΔΑ προΤΑΣΗ
Η Ομάδα Παραστατικών Τεχνών προΤΑΣΗ συγκροτήθηκε το φθινόπωρο του 2005 από επαγγελματίες του θεάτρου. Έχει έδρα της την Αθήνα. Όραμα της να «προτείνει» το νέο, το δημιουργικά ουσιώδες, το διαφορετικό, το «άλλο» στην τέχνη του θεάτρου και των λοιπών παραστατικών τεχνών μέσω ενός γόνιμου διαλόγου της τέχνης και του ανθρώπου, σχηματίζοντας συνάμα μια «τάση» στην έκφραση∙ ριζοσπαστική, ελεύθερη, αναγνωρίσιμη στο ευρύ κοινό την οποία και επιθυμεί σταδιακά να διαμορφώσει, κατά τη διάρκεια της πορείας της στην καλλιτεχνική σκηνή της χώρας αλλά και πέρα από αυτήν.
Ο μινιμαλισμός και η αφαίρεση είναι τα κυριότερα ρεύματα που τροφοδοτούν καλλιτεχνικά το σχήμα. Τα κλασσικά έργα αλλά και η νέα γραφή, τα καινούργια -ιδιαίτερης τεχνοτροπίας- κείμενα αποτελούν τις πρώτες ύλες για έμπνευση και δημιουργία σε χώρους, κυρίως, μη θεατρικούς. Η ανατρεπτική «ιδέα» προσδιορίζει πρώτιστα το σκηνικό ύφος και την γενικότερη αισθητική της. Η Ομάδα δεν χρηματοδοτείται από κανέναν κρατικό ή ιδιωτικό φορέα. «Αυτοχρηματοδοτείται», ωστόσο, από την ανεξάντλητη δεξαμενή της φαντασίας και τη ζωογόνα ανάγκη για πειραματισμό και καλλιτεχνική έκφραση. Το καλλιτεχνικό έργο της Ομάδας -εκτός Αθηνών- έχει, ως τώρα, παρουσιαστεί σε: Άρτα, Γαύδο, Δελφούς, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα, Κω, Λαμία, Λέρο, Νάξο, Ναύπλιο, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδο, Σητεία, Φλώρινα, Χανιά.
Παραστάσεις και Δράσεις της Ομάδας προΤΑΣΗ :
- «Πολυέλαιος δια χειρός Καβάφη» – Θέατρο Τόπος Αλλού, «1ο Φεστιβάλ Νέων Θεατρίνων» (Αθήνα)
- «Στη δίψα σου!» της Δ. Σ. Πόρτογλου – Booze Cooperativa (Αθήνα) / Μικρό Θέατρο (Θεσσαλονίκη) Πρώτη Παρουσίαση
- «Κάσσυ» του Ανδρέα Φλουράκη – Τραπεζαρία Ξενώνα Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, «Συνάντηση Νέων Δημιουργών» της ΧΙΙΙ Διεθνούς Συνάντησης Αρχαίου Δράματος 2007 (Δελφοί) Πρώτη Παρουσίαση
- «Η σιωπή στο στόμα» της Κ. Φ. Ντάγκινη – Χώρος Τέχνης Ασωμάτων (Αθήνα) / Μικρό Θέατρο (Θεσσαλονίκη) Πρώτη Παρουσίαση
- «Balance» της Νάνσυ Σπετσιώτη – Πύργος Μπαζαίου, «9ο Φεστιβάλ Νάξου»
- «Τζούλια» του Γιόχαν Άουγκουστ Στρίντμπεργκ – Nixon, Screening Room (Αθήνα)
- «Φιλοκτήτης» του Γιάννη Ρίτσου – Θέατρο Έναστρον, Φεστιβάλ Μονολόγων από την Τέταρτη Διάσταση (Αθήνα) / Θέατρο Θεμέλιο (Αθήνα, β΄ περίοδος) Πρώτη Παρουσίαση
- «Πραγματικότητα» της Κλαίρης Λιονάκη – Εθνικό Θέατρο, Αναγνώσεις 2010 – Αίθουσα Εκδηλώσεων Κτηρίου Τσίλλερ (Αθήνα) Πρώτη Πανελλήνια Παρουσίαση
- «Οι πληγές του ανέμου» του Χουάν Κάρλος Ρούμπιο – Συνεργείο (Αθήνα) Πρώτη Πανελλήνια Παρουσίαση
- «Dominatrix» της Μ. Ρ. Αναστασάκη – γκαρσονιέρα, Πεδίον του Άρεως / γκαρσονιέρα, Κυψέλη (Αθήνα) Πρώτη Παρουσίαση
- «ταξιθέτρια(SOLO)» βασισμένο σε μέρος του μυθιστορήματος La Maschera της Έλενας Σοπράνο – Αίθουσα Εκδηλώσεων Ροδιακής Έπαυλης (Ρόδος, α΄ και β΄ περίοδος) / Πρώην Εβραϊκή Συναγωγή (Κως) / Μέγαρον Μακέδου (Αθήνα) Πρώτη Παρουσίαση
- «Πασχαλινά Διηγήματα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη – Ναΐσκος Αγίου Ελισσαίου (Αθήνα)
- «Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη – Κατάλυμα της «Γλώσσας» της Ισπανίας (Ρόδος)
- «Οι πιο δυνατοί» του Γιόχαν Άουγκουστ Στρίντμπεργκ – Philipp champagne bar (Αθήνα) / Τεχνουργείο art cafe (Ρόδος)
- «ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ή Τοπίο Γυναίκας στο Ύψος της Νύχτας» του Άκη Δήμου – Καλλιτεχνικός Σταθμός Ρόδου Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών / Θέατρο Πολυχώρος Σφαγείο (Κως) / Κήπος Πύργου Μπελλένη (Λέρος) / Τεχνοχώρος (Σητεία) / Πρώην Χαμάμ – Θόλος (Ρέθυμνο) / Πύλη Αγίου Γεωργίου – Λαζαρέτο (Ηράκλειο) / Αίθουσα Τέχνης, Δημοτική Πινακοθήκη Κέρκυρας
- «Πασχαλινά Διηγήματα Ελλήνων Συγγραφέων» των Δημήτρη Καμπούρογλου, Ανδρέα Καρκαβίτσα, Κώστα Κρυστάλλη, Στρατή Μυριβήλη – Αναπαυτήριο Πικιώνη Λόφου Μουσών (Αθήνα)
- «Soterrani (Υπόγειο)» του Ζουζέπ Μαρία Μπενέτ ι Ζουρνέτ – Φουαγιέ Altera Pars, «Φεστιβάλ Ισπανόφωνου Θεάτρου» (Αθήνα) Πρώτη Πανελλήνια Παρουσίαση
- «Nora» του Henrik Ibsen – Πολυχώρος CAMP!, «Φεστιβάλ Page_31» (Αθήνα)
- «Χίλιες και μία Νύχτες» αραβικά παραμύθια – Νέα Δημοτικά Λουτρά Yeni Hammam (Ρόδος) Πρώτη Παρουσίαση
- «Η Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου – Τρούλος, Πηγές Καλλιθέας (Ρόδος)
- «Οδύνη του Έρωτα» σε ποίηση Ράινερ Μαρία Ρίλκε (Duineser Elegien) – Αμφιθέατρο, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη (Αθήνα) / Φουαγιέ, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης / Αίθουσα Εκδηλώσεων, Αναγνωστική Εταιρία Κέρκυρας
- «Λαμπριάτικος Ψάλτης» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη – ξωκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης & Αγίων Αναργύρων (Σητεία) / Μουσείο Χριστιανικής Τέχνης «Αγία Αικατερίνη Σιναϊτών» (Ηράκλειο)
- «Πασχαλινά Διηγήματα Ξένων Συγγραφέων» των Ruben Dario, Anatol France, Corando Albaro, Ernest Hemingway – Αγγλικανική Εκκλησία Αγίου Παύλου (Αθήνα)
- «Ράδιο Βαγδάτη» ολονύκτιο ακρόαμα παραμυθιών της Χαλιμάς – Σπίτι του Θεάτρου της Σητείας
- «Λεονώρα» του Γκότφριντ Άουγκουστ Μπύργκερ – Αίθουσα Μελίνα Μερκούρη Πολύκεντρου Δήμου Σητείας, «Κορνάρεια 2013» / Κάστρο Μονολίθου (Ρόδος) / Δημοτικός Ανθόκηπος «Ήχος & Φως», 7ο Μεσαιωνικό Φεστιβάλ Ρόδου / Δημοτικό Κηποθέατρο Μάνος Χατζιδάκις, «Ηράκλειο – Καλοκαίρι 2013» / Θέατρο Altera Pars, «7ο Φεστιβάλ Νύχτες Nova Pars» (Αθήνα) / Ιόνιος Βουλή, 4ο SEVEN FESTIVAL (Κέρκυρα) / Περιστύλιο Αγίου Γεωργίου (Ναύπλιο) Πρώτη Πανελλήνια Παρουσίαση
- «Tro(i)ktika» εμπνευσμένο από το θεατρικό έργο Happy Days του Σάμιουελ Μπέκετ – Δημοτικό Θέατρο Ρόδου
- «Κορφιάτικες Ιστορίες (3)» του Κωνσταντίνου Θεοτόκη – Πολύτεχνο (Κέρκυρα) / Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Φλώρινας / Θεατρικό Εργαστήρι Πρέβεζας, Κάστρο Αγίου Ανδρέα / Αίθουσα Εκδηλώσεων «Εύη Λάσκαρι» Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Κέρκυρας (με παράλληλη διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα)
- «ΕΓΚΑΤΑλελειμμένοι» του Δημήτρη Φοινίτση – Αποθήκη Εκδόσεων Αιγόκερως (Αθήνα) Πρώτη Παρουσίαση
- «opus IV – Ο ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ» του Γιόχαν Άουγκουστ Στρίντμπεργκ – Στούντιο Όξω Νου (Χανιά) / Θέατρο Κρήτης (Ηράκλειο) / The Garage (Ρέθυμνο) / Τεχνοχώρος (Σητεία)
- «Στη θέα των λέξεων: Ηράκλειο» των Γαλάτειας Καζαντζάκη, Ηλία Βενέζη, Λιλής Ζωγράφου, Γιώργη Γιατρομανωλάκη / Φεστιβάλ «Αθέατη Πόλη» 2015 – Προμαχώνας Μαρτινέγκο, Τάφος Καζαντζάκη (Ηράκλειο Κρήτης)
- «Στην τάξη της κυρίας Μαργαρίτας» εμπνευσμένο από το θεατρικό έργο Apareceu a Margarida του Ρομπέρτο Ατάυντε – 14ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών «Δημήτρης Πικιώνης» / Παλαιά Τάξη, Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης (Αθήνα) / εικαστική εγκατάσταση «Λοξή Τάξη», πρώην θερινό Θέατρο Αλίκη (Αθήνα)
- «Η Ωραία Αθοκουτάλα» κρητικό λαϊκό παραμύθι σε καταγραφή Γιώργη Γρ. Σταματάκη – Θέατρο Κρήτης α΄ και β΄ περίοδος (Ηράκλειο), Το Πλουμί (Αρχάνες), Σπίτι του Θεάτρου της Σητείας, The Garage (Ρέθυμνο), Χαρουπόμυλος Πανόρμου (ν. Ρεθύμνης), Παραδοσιακό Ρακοκάζανο «Η Χαρουπιά» (Πρινιάς Μαλεβιζίου – ν. Ηρακλείου), Δημοτικό Θέατρο Ρόδου, Αμφιθέατρο 3ου Γενικού Λυκείου Ηρακλείου, Θεατρικός Σταθμός Ηρακλείου, Χώρος Τέχνης Ασωμάτων (Αθήνα), Πέτρινο Θέατρο Σαρακήνικου (Γαύδος), Βόρεια Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα Βηθλεέμ (Ηράκλειο), YOU.C.A. (Χανιά) Πρώτη Παρουσίαση
- «Εις το φως της ημέρας» του Κ. Π. Καβάφη – Χαμηλή Πλατεία Πύλης Βιτούρι (Ηράκλειο), Κάστρο Άρτας, Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων (Αθήνα)
- «Η Φτέρενη Κόρη» λαϊκό δωδεκανησιακό παραμύθι – Θέατρο Κρήτης (Ηράκλειο), Πολύκεντρο / Αίθουσα «Μελίνα Μερκούρη» (Σητεία), Τhe Garage (Ρέθυμνο), Πολύτεχνο (Κέρκυρα), Χώρα – Τόπος Τεχνών (Λαμία), Χώρος Τέχνης Ασωμάτων (Αθήνα), Θεατρικός Σταθμός Ηρακλείου, Θερινό Κινηματοθέατρο Ρόδον (Ρόδος), Βόρεια Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα Βηθλεέμ (Ηράκλειο), Πολυχώρος ΜΕΓΑΛο Ο (Χανιά), Θέατρο Olvio (Αθήνα), Δημοτικό Θέατρο Απόλλων (Σύρος) Πρώτη Παρουσίαση
- «3 ΑΔΕΛΦΕΣ / ένα χρόνο μετά» του Άντον Παύλοβιτς Τσέχοφ – Μικρό Θέατρο Πολιτιστικού & Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου, The Garage (Ρέθυμνο)
- «Πάρις Ποθοκρατούμενος» του Δημήτρη Φοινίτση – ResidenceSEA (Ηράκλειο), The Garage (Ρέθυμνο).
- «Πρώτη Αγάπη» του Ιωάννη Κονδυλάκη – Πνευματικό Κέντρο Άνω Βιάννου Περικλής Βλαχάκης, Μικρό Κηποθέατρο Μάνος Χατζιδάκις (Ηράκλειο), artspace Materia Prima (Ηράκλειο), The Garage (Ρέθυμνο), Σπίτι του Θεάτρου της Σητείας.
- «Το γιασεμί, η ροδιά και η χαρουπιά» μικρασιατικό λαϊκό παραμύθι – Πειραματικό Θέατρο Πολιτιστικού & Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου, artspace Materia Prima (Ηράκλειο). Τεκές – Σύλλογος Αλατσατιανών ν. Ηρακλείου
