Οι Hippo Theatre Group δεν είναι μια άγνωστη θεατρική ομάδα, ειδικά στον χώρο του θεάτρου για παιδιά. Έχοντας ιδρυθεί το 2009 στη Θεσσαλονίκη από τους Φώτη Δούσο και Αλέξανδρο Ράπτη, η ομάδα έχει μια αδιάλειπτη παρουσία στο χώρο του σωματικού θεάτρου, τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες. Πέρα, όμως, από τις παραστάσεις αυτές, η ομάδα διοργανώνει και εργαστήρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό – καθώς πρόκειται για μια κοσμοπολίτισσα ομάδα – όπου παρουσιάζει τον τρόπο εργασίας της, τη μεθοδολογία της και την αισθητική της προσέγγιση, ο συνδυασμός των οποίων τριών αυτών στοιχείων έχει την ονομασία kinemo.
Φτάσαμε, λοιπόν, στον τίτλο που απασχολεί αυτόν τον μήνα τη στήλη μας. Τι σημαίνει kinemo; Πρόκειται για μια σύνθετη λέξη, έναν νεολογισμό, που προέρχεται από τις λέξεις kinesthetic (κιναισθητικός) και emotional (συναισθηματικός). Όπως οι ίδιοι αναφέρουν μέσα στο βιβλίο, έχουν καταλήξει πως ακριβώς αυτή η σωματικότητα από τη μια και το συναίσθημα από την άλλη, παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στον τρόπο δόμησης της θεατρικής τους δουλειάς. Ίσως θα μπορούσαμε, κάπως απλοϊκά να πούμε, πως πρόκειται για τον τρόπο περιγραφής – εξωτερίκευσης – περάσματος στο σώμα του συναισθήματος. Ενός συναισθήματος, όμως, που δεν αφορά έναν συγκεκριμένο ρόλο, αλλά μια σκηνή, μια εικόνα, ένα σύνολο ατόμων. Υπό αυτήν την άποψη η λέξη συναίσθημα εδώ, μοιάζει να πλησιάζει την έννοια της ατμόσφαιρας της σκηνής, για την οποία μιλά ο Μιχαήλ Τσέχωφ.
Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη.
Το πρώτο μέρος, που είναι και το μεγαλύτερο σε έκταση, περιλαμβάνει το μανιφέστο της ομάδας και την ανάλυση αυτού. Το μανιφέστο αποτελείται από 10 κανόνες στο σύνολό τους, ανάμεσα στους οποίους συναντάμε και τους εξής: το σημαντικότερο στοιχείο του θεάτρου kinemo είναι ο ηθοποιός, το σώμα του ηθοποιού είναι ιερό, ηθοποιός σημαίνει ρυθμός κι ενέργεια, ο ηθοποιός πρέπει να παίζει με διάθεση αυτοθυσίας δίνοντας και τα τελευταία ψυχικά του αποθέματα προς υπεράσπιση του ρόλου και, τα τρία επίπεδα κλιμάκωσης της ενέργειας του ηθοποιού είναι η προσφορά η έκσταση και η λύτρωση. Ανέφερα μόνο τους μισούς από τους κανόνες, αυτοί κι οι άλλοι μισοί που παρέβλεψα για οικονομία του άρθρου, αναπτύσσονται αρκετά διεξοδικά στο α΄ μέρος του βιβλίου. Είναι εμφανείς οι επιρροές της ομάδας από τις τέχνες, τη φιλοσοφία και το θέατρο της Ανατολής, αλλά και από πολλούς σημαντικούς σκηνοθέτες και δασκάλους θεάτρους τους οποίους και αναφέρουν στην εισαγωγή τους.
Στο β’ μέρος του βιβλίου υπάρχει ένα ενδεικτικό ασκησιολόγιο για τον τρόπο εργασίας της ομάδας. Συγκεκριμένα, υπάρχουν τρεις μικροενότητες που αφορούν τις αρχές κίνησης και ακινησίας στο θέατρο kinemo, τις βασικές αρχές που αφορούν την πρόβα αυτού του θεατρικού είδους και τέλος κάποιες ασκήσεις και αυτοσχεδιασμούς τους οποίους χρησιμοποιεί η ομάδα των Hippo για να φτιάξει μια παράσταση. Ομολογώ, πως το βιβλίο είναι άνισο και θα ήταν πιο χρήσιμο, από τη στιγμή που απευθύνεται κυρίως σε ηθοποιούς, σκηνοθέτες και λοιπούς ανθρώπους του χώρου, να υπάρχει περισσότερη έγνοια για το μέρος των ασκήσεων. Oι Hippo ανοίγουν την όρεξη στον αναγνώστη και τον αφήνουν πάνω στο καλύτερο, έχοντας του προσφέρει κάποιες ασκήσεις που λίγο – πολύ όλοι οι του χώρου γνωρίζουν. Μετά μας έκλεισαν την πόρτα σαν να θέλουν να μας κρύψουν την μυστική συνταγή.
Για να καταλήξω, πρόκειται για ένα εγχειρίδιο που αφορά κυρίως τους ανθρώπους που ασχολούνται επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά με το θέατρο, αλλά ακόμη και τους ανθρώπους που απλώς το αγαπούν και το παρακολουθούν. Πιστεύω πως ένα βιβλίο σίγουρα δεν μπορεί να σου δώσει να καταλάβεις τον τρόπο σκηνοθετικής εργασίας κάποιου, ή την μέθοδο προετοιμασίας του αλλά δύναται ίσως να σου ξεκλειδώσει κάποια μυστήρια ή να σε προετοιμάσει για κάτι που πρόκειται να δεις. Το kinemo είναι ένα συνονθύλευμα στοιχείων από διάφορες θεατρικές παραδόσεις και διδασκαλίες και από ποικίλλα είδη, που όμως όλα συγκλίνουν σε μια κοινή επωδό: δίχως το ζωντανό σώμα, το δυνατό σώμα, το σώμα που εκφράζει κι εκφράζεται, δεν υπάρχει θέατρο.
Κείμενο: Ιωάννα Λιούτσια (Lavart)
*Η Ιωάννα Λιούτσια συνεργάζεται με τους Hippo Theatre Group στο κομμάτι της επικοινωνίας.
