Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – «Είναι ο χρόνος που ξόδεψες για το τριαντάφυλλό σου που το κάνει τόσο σημαντικό». Ποιο είναι το δικό σου τριαντάφυλλο; Το πρώτο που σου ‘ρχεται στο μυαλό;
Λένα Παπαληγούρα – Σίγουρα, είναι ο άνθρωπός μου, ο φίλος μου, με τον οποίο μοιράζομαι τα πάντα. Αυτό είναι το πρώτο που μου ‘ρχεται στο μυαλό. Από την άλλη, με την ευρύτερη έννοια είναι όλοι οι κοντινοί σου άνθρωποι τα «τριαντάφυλλά» σου, δηλαδή οι φίλοι μου, η οικογένειά μου, οι άνθρωποι αυτοί που μαζί τους νιώθω καλά.
«αισθάνομαι ευθύνη ως προς το κοινό»
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Το ‘χεις διαβάσει πολλές φορές το κείμενο πριν προκύψει το θεατρικό, σωστά;
Λένα Παπαληγούρα – Ναι.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Θυμάσαι πότε ήταν η πρώτη φορά;
Λένα Παπαληγούρα – Νομίζω πολύ μικρή. Πρέπει να μου το διάβαζε η μάνα μου στα όταν ήμουν πέντε χρονών. Ξέρεις, αυτό που ένα μικρό παιδί συλλαμβάνει μόνο το ταξίδι στο σύμπαν. Αυτό.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αργότερα συνειδητοποιείς και άλλα πράγματα… όμως τότε τι είχες πάρει απ’ αυτό;
Λένα Παπαληγούρα – Τότε θυμάμαι πως ήταν ένα πολύ ακατανόητο αλλά για κάποιο λόγο πολύ συγκινητικό παραμύθι. Βλέπω ακόμη και τώρα ανθρώπους που έρχονται με τα παιδιά τους και συγκινούνται κι αυτά με κάποιο τρόπο και λες «είναι περίεργο», διότι όντως είναι ένα παραμύθι πολύ υπαρξιακό. Είναι περίεργο τι δέχεται το παιδί απ’ αυτό το μεταφυσικό παραμύθι, αλλά μάλλον υπάρχουν στοιχεία που επικοινωνούν σχεδόν ερρήμην, ασυνείδητα. Ο Εξυπερύ επίτηδες επέλεξε τη μορφή του παραμυθιού, θέλοντας κυρίως να θυμίσει στους ενήλικες να βλέπουν με αυτή την ανήλικη ματιά, το πώς μπορούν δηλαδή να δουν, να θυμηθούν κομμάτια της αθωότητάς τους. Είναι σαν να χρησιμοποιεί το παραμύθι για να τους «ανοίξει». Ξέρεις, σε ανοίγω πρώτα και μετά σου στέλνω όλα τα δεδομένα.
«είμαι ευλογημένη και κάνω αυτή τη δουλειά»
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Σίγουρα, η επιτυχία αυτή δεν ήταν τυχαία. Ο Εξυπερύ χρησιμοποίησε συγκεκριμένες τεχνικές. Εσύ; Θα ‘λεγες πως έχεις χάσει τελείως την παιδική σου αθωότητα;
Λένα Παπαληγούρα – Όχι, γιατί είμαι ευλογημένη και κάνω αυτή τη δουλειά, η οποία προϋποθέτει ότι κρατάω την αθωότητα και την φαντασία μου ανοιχτή. Δε μπορείς να υπάρχεις σε αυτή τη δουλειά, εάν δεν τροφοδοτείς την φαντασία και την αθωότητά σου. Κάθε φορά που ξεκινάς κάτι, είναι σαν να το ξεκινάς από την αρχή. Οπότε, αναγκάζομαι με έναν τρόπο να τα κρατάω ζωντανά. Γι’ αυτό και την ευγνωμονώ. Νομίζω ότι είναι δύσκολο γενικά, ότι η αμείλικτη καθημερινότητά μας τα καταπιέζει πολύ αυτά. Απλώς, υπάρχουν στιγμές στη ζωή που τα ξαναβρίσκεις. Ξέρεις, όταν είσαι ερωτευμένος, τώρα στη συγκεκριμένη περίπτωση εγώ κάνοντας μία παράσταση ή φαντάζομαι όταν αποκτήσεις παιδιά, που μέσα από τα μάτια τους ξαναβλέπεις τον κόσμο.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αισθάνεσαι κάποια ευθύνη ως προς αυτά τα παιδιά και μέσω του Μικρού Πρίγκιπα και γενικότερα ως καλλιτέχνης; Το παραμύθι απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και έχουν ήδη έρθει παιδιά με τους γονείς τους για να δουν την παράσταση.
Λένα Παπαληγούρα – Γενικά, αισθάνομαι ευθύνη όχι μόνο ως προς τα παιδιά, αισθάνομαι ευθύνη ως προς το κοινό. Πάντα έχω στο μυαλό μου ότι μπορεί να υπάρχει ένας ιδανικός θεατής για μένα, ο οποίος μετά μπορεί να μετακινηθεί και να δει κάτι διαφορετικό στη ζωή του. Ακούγεται λίγο ιδανικό, ξέρεις, αλλά εμένα με έναν τρόπο με τροφοδοτεί πολύ, γιατί με κάνει να έχω πάντα δύναμη, ακόμη και στις πιο δύσκολές μου μέρες να δώσω ό, τι καλύτερο μπορώ. Πόσο μάλλον όταν αυτοί οι θεατές είναι παιδιά που ξέρεις ότι είναι αθώοι δέκτες και δέχονται όλες τις πληροφορίες σαν σφουγγάρι. Οπότε, εκεί πια θέλει ακόμη μεγαλύτερη προσοχή το πώς το διαχειρίζεσαι. Βέβαια, το θέατρο είναι ένα κομμάτι, αλλά δεν έχω την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Σίγουρα, αυτό το παιδί έχει να κάνει και με το τι θα επικοινωνήσει με την οικογένειά του όταν γυρίσει σπίτι από την παράσταση ή ο ενήλικας με το πώς θα εντάξει όλο αυτό στην καθημερινότητά του. Εμείς αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι λίγη χρυσόσκονη, λίγη φαντασία, λίγη μετακίνηση, λίγος προβληματισμός. Αυτό.
«…παλαιότερα νομίζω έμπαινες στην πολιτική και από μία επιθυμία, ένα όραμα να κάνεις κάτι, να αλλάξεις κάτι.»
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Είσαι γόνος πολιτικής οικογένειας και μεγάλωσες σε ένα περιβάλλον που σε έβαλε, αν μη τι άλλο, αυτομάτως σε μία διαδικασία να αποκτήσεις πολιτική σκέψη. Τα λέω καλά;
Λένα Παπαληγούρα – Κοίταξε, ναι, με την έννοια ότι…
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Όχι κομματική σκέψη.
Λένα Παπαληγούρα – Ναι, ναι. Έχει πολύ μεγάλη διαφορά, με την έννοια ότι και οι δύο μου γονείς και οι παππούδες μου ήταν ευαίσθητοι άνθρωποι και ενδιαφέρονταν πάρα πολύ για τα κοινά. Ξέρεις, παλαιότερα νομίζω έμπαινες στην πολιτική και από μία επιθυμία, ένα όραμα να κάνεις κάτι, να αλλάξεις κάτι. Αυτό τώρα δε νομίζω ότι υπάρχει, αλλά εγώ έτσι έμαθα από την οικογένειά μου και τους ευγνωμονώ γι’ αυτό. Σίγουρα, δεν το έμαθα μόνο επειδή ασχολούνταν με την πολιτική. Το έμαθα επειδή ήταν άνθρωποι που διάβαζαν, που τους ενδιέφερε ο άνθρωπος γενικά. Δεν έχει να κάνει μόνο με το ότι ήταν πολιτικοί αρκετοί από αυτούς, όσο με το ότι οι ιδιοσυγκρασίες και οι προσωπικότητές τους με οδήγησαν σε διαδρομές σκέψης.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – «Θέλω να γίνω ηθοποιός». Τους είπες ποτέ αυτή την ατάκα;
Λένα Παπαληγούρα – Κοίτα… έχω μια ζωγραφιά από την Α’ Δημοτικού που λέει «όταν μεγαλώσω, θέλω να γίνω ηθοποιός». Οπότε, μάλλον το είπα. Δε νομίζω ότι το είπα μεγαλώνοντας. Ήταν κάτι που προφανώς υπήρχε μέσα μου, μεγάλωνε. Με πήγαινε και η μητέρα μου πολύ στο θέατρο, στις παραστάσεις της Ξένιας Καλογεροπούλου, ήταν τότε μια ομάδα «Θίασος 81» αλλά και οι παιδικές παραστάσεις του Εθνικού. Μάλλον αυτό με σημάδεψε, με έκανε να θέλω να μπω σε αυτό τον κόσμο. Κι όταν τελείωσα το σχολείο, ήταν σα φυσική εξέλιξη, είχαμε και θεατρική ομάδα στο σχολείο, οπότε αυτό το πράγμα κάπως το περίμεναν όλοι ότι θα το κάνω. Κι εγώ με την πίστη αυτή που έλεγα ότι θα το κάνω, ταυτόχρονα είχα και τη σκέψη ότι κι αν δεν τα καταφέρω, δεν θα το κάνω. Το ‘χω γενικά αυτό σαν άνθρωπος, δηλαδή να κάνω κάτι με τρομερό πάθος, αλλά αν δω ότι δε βγαίνει λέω «δεν πειράζει, δεν είναι για μένα». Οπότε, πάντα έτσι πορεύομαι και στη δουλειά. Το κάνω όσο με τροφοδοτεί, όσο το αγαπώ, όσο έχω ενέργεια για αυτό. Δε γίνεται να την κάνεις αυτή τη δουλειά, αν δεν την γουστάρεις πολύ. Όπως και τη δική σας.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Ο Γεώργιος Ράλλης, πώς σε αντιμετώπιζε; Πώς αντιμετώπιζε αυτό που ήθελες να ακολουθήσεις; Σε είχε δεί ποτέ να παίζει;
Λένα Παπαληγούρα – Δεν με είχε δει ποτέ. Με είχε δει στο σχολείο, βέβαια, αλλά «έφυγε» όταν ακόμα ήμουν στη σχολή. Νομίζω πως ήταν χαρούμενος, δεν είχε θέμα. Η γιαγιά μου, η γυναίκα του, που έζησε περισσότερο, με είδε και σε παραστάσεις. Ξέρεις, γενικά το πιστεύω αυτό και το λέω και σε παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν αλλά οι γονείς τους είναι αντίθετοι, ότι αν πραγματικά επιθυμείς κάτι και ο άνθρωπος που σε έφερε στον κόσμο δει ότι το κάνεις σοβαρά, με πίστη, με πάθος και δεν είναι κάτι που το αποφάσισες από μια μέρα στην άλλη, δε μπορεί να…
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – να κάνει διαφορετικά.
Λένα Παπαληγούρα – Ακριβώς. Δε μπορεί να κάνει διαφορετικά.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Δε βολεύει κιόλας.
Λένα Παπαληγούρα – Ναι, δε γίνεται να κάνει αλλιώς.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Τουλάχιστον λέει, ας το «σπρώξω, ας το βοηθήσω»…
Λένα Παπαληγούρα – Αυτό. Άσε που εγώ πιστεύω ότι κανονικά οι άνθρωποι που σε μεγαλώνουν πρέπει να έχουν την ευαισθησία να αφουγκραστούν τις ιδιαίτερες κλίσεις του κάθε παιδιού, ότι είναι κάπως ευθύνη του γονιού να σε «σπρώξει» προς τα εκεί που είσαι, για να είσαι.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αυτό είναι και θέμα αντιληπτικής ικανότητας, το πώς έχει μάθει να αγαπάει ο καθένας.
Λένα Παπαληγούρα – Το πώς έχει μάθει να αγαπάει: μεγάλη συζήτηση.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Το θέατρο δεν είναι στόχος, είναι δρόμος…
Λένα Παπαληγούρα – Ακριβώς αυτό.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Εσύ πού βρίσκεις εξιλέωση μέσω του θεάτρου; Αλλά και εκτός…
Λένα Παπαληγούρα – Καταρχήν, το γεγονός ότι εκ των πραγμάτων «επισκέπτεσαι» κείμενα τα οποία σε υπερβαίνουν, αυτό σε μετακινεί, σε γειώνει, σε εξιλεώνει. Θέλω να πιστεύω ότι σε κάνει καλύτερο άνθρωπο. Η δουλειά μας αυτό είναι, να «επισκεπτόμαστε» κείμενα, ανθρώπους και προσωπικότητες, οπότε αναγκαστικά χρειάζεται μια διαδρομή για να μετακινηθείς από τον εαυτό σου. Μπορεί για μένα το επάγγελμα του ηθοποιού να είναι ένα μείγμα τεράστιας ανασφάλειας με τεράστια ματαιοδοξία, αλλά ευτυχώς ενέχει κι αυτό το κομμάτι, το οποίο σε αναγκάζει να μπεις σε διαδρομές σκέψης άλλων προσώπων, είτε είναι συγγραφείς των έργων είτε οι ρόλοι που παίζεις. Αυτό, αν έχεις ευαισθησία, νομίζω πως εκ των πραγμάτων σε οδηγεί σε στιγμές που σε εξιλεώνει, σε φωτίζει μ’ έναν τρόπο.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Υπάρχει η άποψη ή υπήρχε η άποψη ότι η Τέχνη είναι ένα μικρό ή μεγαλύτερο μονοπώλιο για τις αριστερές πεποιθήσεις. Το θέτω όσο πιο κομψά γίνεται. Το έχεις συναντήσει αυτό μπροστά σου ανά τα χρόνια;
Λένα Παπαληγούρα – Κοίτα, δεν ξέρω αν υπήρχε παλιά, μπορεί. Τώρα δε νομίζω, με την έννοια ότι «αριστερών πεποιθήσεων» δεν ξέρω τι εννοούμε όταν το λέμε αυτό πια. Είναι τα πράγματα πολύ συγκεχυμένα. Σίγουρα, η Τέχνη είναι ένα πεδίο που επικεντρώνεται στον Άνθρωπο. Θέλω να πω, είναι ή θα ‘πρεπε να είναι ένα πιο ανθρωπιστικό επάγγελμα. Αυτό είναι πολύ ωραίο, αλλά δε νομίζω ότι είναι μονοπώλιο της αριστερής πεποίθησης ή ό,τι ονομάζουμε έτσι, γιατί αυτή τη στιγμή τα πράγματα είναι τόσο μπερδεμένα…
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Ειδικά αυτή την περίοδο…
Λένα Παπαληγούρα – Μιλάμε για προσωπικότητες που έχουν ένα όραμα και μια πεποίθηση, είτε ανήκουν στον ένα είτε στον άλλο χώρο. Δε νομίζω ότι μπορούμε να μιλήσουμε για ένα στιβαρό πράγμα που μπορεί να οδηγεί συνέχεια μια πεποίθηση. Οι καλλιτέχνες είναι οραματιστές και ανθρωπιστές… ή έτσι θα έπρεπε να είναι.
«έχω μια ζωγραφιά από την Α’ Δημοτικού που λέει «όταν μεγαλώσω, θέλω να γίνω ηθοποιός»
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Θέλεις να γίνεις μάνα;
Λένα Παπαληγούρα – Πολύ. Θέλω πολύ, πιστεύω ότι είναι μια εμπειρία που θα ‘θελα πολύ να τη βιώσω. Μακάρι να με αξιώσει ο Θεός να μου συμβεί.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Σε τι κόσμο θα φέρεις τα παιδιά σου;
Λένα Παπαληγούρα – Σε έναν δύσκολο κόσμο, αλλά εντάξει… δε γίνεται να σκέφτεσαι έτσι, νομίζω.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Οι σχέσεις σου με τους ανθρώπους που είναι εκτός χώρου πώς είναι; Πολλές φορές οι θεατρικοί ρυθμοί είναι καταιγιστικοί. Εκεί, πρέπει ο καλλιτέχνης να πλησιάσει τον άνθρωπο που βρίσκεται εκτός του χώρου ή ο 2ος πρέπει να κάνει περισσότερα βήματα προς τον καλλιτέχνη;
Λένα Παπαληγούρα – Θα σου πω. Οι ρυθμοί είναι καταιγιστικοί και, επίσης, τα ωράρια πολύ περίεργα. Πολλοί άνθρωποι έχουν καταιγιστικούς ρυθμούς στη δουλειά τους, αλλά συνήθως το βράδυ ελευθερώνονται. Εμείς, το βράδυ είναι που είμαστε εκατό τοις εκατό δεσμευμένοι. Εγώ χρειάζομαι ανθρώπους γύρω μου που δεν είναι μόνο καλλιτέχνες, γιατί με «γειώνουν», με φέρνουν στην πραγματικότητα, είναι το στήριγμά μου. Οπότε, σίγουρα φροντίζω τον χρόνο που έχω να τον δίνω σε αυτούς. Σε όλους μου τους φίλους, και στους καλλιτέχνες, απλά με αυτούς συναντιέσαι και μέσα από τη δουλειά, ενώ τους άλλους θέλει μια διαδρομή, μία μεγαλύτερη προσπάθεια για να το κάνεις. Όμως, αν επιθυμείς να είσαι με κάποιον, να τον συναντήσεις, και αυτός και εσύ κάνετε βήματα, γιατί γενικά η καθημερινότητα όλων είναι καταιγιστική.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Έχεις χάσει ανθρώπους λόγω της δουλειάς;
Λένα Παπαληγούρα – Ανθρώπους που ήθελα να έχω στη ζωή μου, μπορεί να κάνω πολύ καιρό να τους δω, αλλά δεν τους έχω χάσει. Μπορεί να έχω χάσει την καθημερινότητα, την επαφή. Ας πούμε, τις φίλες μου από το σχολείο που, ξέρεις, μπορεί να τις βλέπω και να έχω χάσει κάποια επεισόδια, αλλά υπάρχουν στη ζωή μου, είναι εκεί και, αν κάτι τις συμβεί, ου μη γέννητω, θα τις πάρω τηλέφωνο κι όλα μια χαρά.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Μέντορες έχεις;
Λένα Παπαληγούρα – Έχω δασκάλους από τη σχολή που τους χρωστάω σίγουρα κομμάτια που μου «άνοιξαν» μέσα μου, αλλά έχω και ανθρώπους που μέσα από τα βιβλία τους, την Κάτια Γέρου στη σχολή, στη δουλειά έκανα ένα σεμινάριο με τον Βασίλιεφ κάποια στιγμή και ήταν αποκαλυπτικό και τα βιβλία του, τα βιβλία του Στανισλάφσκι, ο Ντοστογιέφσκι, ξέρεις, πάρα πολλοί. Ο Νίκος Μαστοράκης, κάποιες πρόβες που έκανα με τον Λευτέρη Βογιατζή, αλλά δυστυχώς δεν πρόλαβε να ανεβεί η παράσταση, γιατί αρρώστησε. Δε μπορώ να πω ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Υπάρχουν άνθρωποι που θαυμάζω πολύ. Και από γυναίκες η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, η Αμαλία Μουτούση, η Ρένα Πιτακή.
«Οι καλλιτέχνες είναι οραματιστές και ανθρωπιστές… ή έτσι θα έπρεπε να είναι.»
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Καλάμι; Δύσκολα κάποιοι το διαχειρίζονται. Εσύ ανησύχησες ποτέ για τον εαυτό σου; Είσαι μικρή και έχεις κάνει αξιοθαύμαστα πράγματα.
Λένα Παπαληγούρα – Ευχαριστώ. Ανησυχώ ναι, γιατί είναι αυτό το πράγμα ο ηθοποιός, η ανασφάλεια και η ματαιοδοξία. Επειδή εκ των πραγμάτων είναι τόσο φοβιστική η έκθεση, αν δεν έχεις κι ένα κομμάτι που βρίσκει μια αδρεναλίνη μέσα σε αυτό, δε μπορείς να υπάρξεις πάνω στη σκηνή. Αν σκεφτείς πραγματικά τι βγαίνεις και κάνεις μπροστά σε τόσους ανθρώπους, δεν υπάρχει περίπτωση να το κάνεις. Δηλαδή είσαι, μάλλον, κάποιος τρελός. Οπότε, ναι σίγουρα ανησυχώ και χρειάζομαι γύρω μου ανθρώπους για να «γειώνομαι». Απλώς, μ’ έναν τρόπο και η ίδια η δουλειά σε «γειώνει» και γιατί έρχεσαι σε επαφή με αυτά τα κείμενα, που σου είπα πριν, που αν είσαι ένας άνθρωπος που σκέφτεται και έχει μια ευαισθησία καταλαβαίνει ότι είναι πολύ πιο μεγάλα από εμάς, οπότε για να μπορέσεις να τα αντιμετωπίσεις κάπως «μηδενίζεις» εσύ τον εαυτό σου απέναντι σε αυτά, και γιατί εκ των πραγμάτων είναι ένα τόσο ανασφαλές επάγγελμα που δεν σου εξασφαλίζει τίποτα το γεγονός ότι, επειδή τώρα είσαι σε μία πετυχημένη παράσταση, θα είναι εξίσου πετυχημένη και η επόμενη. Είναι πολύ εύκολο να βρεθείς χωρίς τίποτα. Το ‘χουμε δει, το βλέπουμε καθημερινά και το μόνο που σε κρατάει είναι η επιθυμία σου να κάνεις αυτή τη δουλειά, το πάθος σου και οι άνθρωποι που συναντάς εκεί.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αυτό που σε συνεφέρει εσένα; Αυτό που σε κάνει να πατάς στη γη είναι αυτοί οι άνθρωποι εκτός;
Λένα Παπαληγούρα – Οι άνθρωποι εκτός, οι άνθρωποι εντός, οι ώρες της πρόβας που μπορεί να είναι πολύωρες και κουραστικές, μπορεί να μη βρίσκεις κάτι, να βασανίζεσαι. Το να βγω μια βόλτα στην Πλάκα, στην Αθήνα, να πάω στη θάλασσα.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Τελευταία φορά που βγήκες έξω από τον εαυτό σου και τον είδες, τον παρατήρησες, πότε ήταν;
Λένα Παπαληγούρα – Σήμερα το πρωί που ερχόμουν εδώ και περπατούσα στη θάλασσα. Μου αρέσει πολύ η θάλασσα, έχω θέμα.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Μεγάλωσες κοντά στη θάλασσα;
Λένα Παπαληγούρα – Όχι, δυστυχώς. Αλλά έχω θέμα, μου αρέσει πολύ.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αυτό το «περπατάω μόνη μου» και τα λοιπά στην κακή του πλευρά μπορεί να είναι και μοναξιά. Έχεις έρθει ποτέ αντιμέτωπη με αυτό το πράγμα, το οποίο «φλερτάρει» και με την κατάθλιψη πολλές φορές;
Λένα Παπαληγούρα – Κοίταξε, έχω έρθει αντιμέτωπη, αλλά όχι σε σημείο που να πω ότι το έχω βιώσει και μπορώ να μιλήσω γι’ αυτό πραγματικά. Νομίζω ότι τη φοβάμαι τη μοναξιά, όπως φοβάμαι πολύ την αρρώστια, την απώλεια. Είναι δύσκολο κομμάτι η μοναξιά. Ξέρεις, έχω βιώσει πένθος, αλλά όχι τόσο κοντινού μου ανθρώπου ώστε να νιώσω ότι πλησιάζω την κατάθλιψη. Έχω βιώσει πένθος πολύ αγαπημένου προσώπου, αλλά όχι τόσο ώστε να μην είναι διαχειρίσιμο.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Ήταν σε φυσιολογικό… χρόνο το πένθος.
Λένα Παπαληγούρα – Ναι, αυτό.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Πότε λες «ναι» σε μια πρόταση για μια παράσταση;
Λένα Παπαληγούρα – Συνήθως, όταν κάποιος μου προτείνει κάτι, το ένστικτό μου ξέρει πριν από μένα. Με έναν περίεργο τρόπο ξέρω αν θα πω «ναι» ή «όχι». Μπορεί, βέβαια, να θέλω να πω «ναι» αλλά τελικά να καταλήξω να πω «όχι» εξαιτίας του προγράμματος, του χρόνου, ότι δεν «βγαίνει» ή να θέλω να πω «όχι» από την πρώτη στιγμή και για κάποιο λόγο να θέλω να το σκεφτώ και να βασανιστώ και να περνάω καιρό. Αλλά, στην τελική, κατά 99% αυτό που σκέφτομαι από την πρώτη στιγμή αυτό θα κάνω.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Συμβουλεύεσαι ανθρώπους σε αυτό το κομμάτι;
Λένα Παπαληγούρα – Θα σου πω. Συνήθως, νομίζω ότι είναι αποτέλεσμα και λογικής και ενστίκτου οι αποφάσεις μου, οπότε, στο πλαίσιο της λογικής, ναι συμβουλεύομαι. Όμως, αν το ένστικτό μου λέει κάτι και όλοι άνθρωποι που συμβουλεύομαι λένε κάτι άλλο, δεν θα το κάνω. Θα ακολουθήσω το ένστικτό μου ή τουλάχιστον θα προσπαθήσω. Πιστεύω ότι κάπως ξέρουμε τα πράγματα με έναν τρόπο. Όχι το αν θα είναι καλό κάτι ή όχι, αν εσύ ο ίδιος είσαι καλά μέσα σε αυτό ή στο άλλο. Ξέρεις, εκείνη τη δεδομένη στιγμή, αν σου «κλωτσάει» κάτι μέσα σου, κάτι είναι αυτό τώρα. Γιατί να πας εκεί; Ή αν κάτι σε ιντριγκάρει, μπορεί όλοι να σου λένε «Μα είσαι τρελή; Θα κάνεις αυτό;» και να λες «Ναι, ρε παιδί μου, θέλω να το δοκιμάσω».
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Σε λίγες στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων…« Ο γάμος της Μαρίας Μπράουν» σε σκηνοθεσία και διασκευή Γιώργου Σκεύα. Εν το μεταξύ η Χάνα Σιγκούλα ζει, δεν είναι τόσο μεγάλη.
Λένα Παπαληγούρα – Ναι, ζει και είναι και θεότητα. Μακάρι να μπορούσαμε να την καλέσουμε και στην πρεμιέρα. Πραγματικά, θα ήθελα πολύ. Υποδύομαι τη Μαρία Μπράουν. Για μένα θα είναι μια μετακίνηση, είναι ήδη μια μετακίνηση αυτές οι πρόβες, γιατί μιλάμε για ένα πολύ μυστήριο πρόσωπο…
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Μετακίνηση;
Λένα Παπαληγούρα – «Μετακίνηση» εννοώ δική μου, γιατί ψάχνω νέες διαδρομές. Μιλάμε για ένα πολύ μυστηριώδες πρόσωπο, εξ ου και τόσο γοητευτικό. Ένα πρόσωπο που είναι σαν να λέει λίγα αλλά να εννοεί τόσα πολλά. Όλος ο κόσμος του Φασμπίντερ είναι έτσι υπαινικτικός. Νομίζω έχει να κάνει και με την εποχή αυτή της Γερμανίας που είναι έτσι και οι Γερμανοί, ειδικά μετά τον πόλεμο, τα πράγματα ήταν πολύ κρυφά. Είναι ένα πολύ κρυφό πρόσωπο, λοιπόν, η Μαρία Μπράουν. Ένα πρόσωπο που χτίζει όλο της τον κόσμο σε ένα ιδανικό αύριο, πιστεύοντας ότι πρέπει να κοιτάζουμε μόνο μπροστά, προφανώς γιατί έχει βιώσει τρομερό πόνο από τον πόλεμο, από τη συνθήκη της προσπάθειας για επιβίωση στην οποία ζει. Αλλά αυτό τελικά έχει ολέθριες συνέπειες για την ίδια, η ψευδαίσθηση αυτή ότι μπορεί να τα ελέγξει όλα και ότι μπορεί να έχει τρομερή δύναμη. Είναι σχεδόν σαν σύμβολο, σα να είναι λίγο πάνω από τη γη. Πολύ ιδιαίτερο πρόσωπο, πολύ ιδιαίτερο. Η ταινία επίσης είναι ένα αριστούργημα.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Δεν την έχω δει ακόμη την ταινία…
Λένα Παπαληγούρα – Δες την, είναι αριστούργημα. Βέβαια, ο Σκεύας δημιούργησε ένα καινούριο θεατρικό έργο, κάνοντας τη διασκευή. Δούλευε σαν ντετέκτιβ, έψαξε πάρα πολλά στοιχεία και από τη βιογραφία του Φασμπίντερ και από τα σημειώματά του. Έτσι, πήραμε στα χέρια μας ένα κείμενο, το οποίο ήταν σχεδόν ένα καινούριο κείμενο που βασίζεται στην ταινία αλλά έχει και πολλές άλλες πληροφορίες και φυσικά έχει τον τρόπο να γίνει θέατρο. Γιατί μία ταινία δεν είναι εύκολο να γίνει θέατρο. Απλώς, τα θέματα που πραγματεύεται αυτή η ταινία νομίζω ότι είναι συγκλονιστικό το ότι είναι πολύ ανοιχτά θέματα, θέματα που μέχρι σήμερα εξακολουθούν να μας απασχολούν.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Πες μου τι ψιθυρίζεις στον εαυτό σου όταν είσαι μόνη και σου ‘ρχεται στο νου η Παπαληγούρα που είναι στα 40+;
Λένα Παπαληγούρα – Να είμαι καλά, καταρχήν. Να είναι καλά και οι άνθρωποι που αγαπώ, γιατί αυτό δεν είναι αυτονόητο. Υγεία πρώτα απ’ όλα δηλαδή. Κάτι καλύτερο εύχομαι για την χώρα μας κι εγώ εύχομαι να έχω οικογένεια και να εξακολουθώ να αγαπώ τη δουλειά με τον ίδιο τρόπο που την αγαπάω τώρα, να παίρνω δηλαδή τις χαρές που μου δίνει.
Συνέντευξη: Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart)
Φωτογραφίες: Διάνα Σεϊτανίδου (Lavart)
https://www.lavart.gr/o-gamos-thw-marias-brown-me-thn-lena-papalhgoura/
