[dropcap size=big]Μ[/dropcap]πορείς να μιλήσεις για τα έμψυχα μέσα από τα άψυχα; Για τα μεγάλα και ανθρώπινα μέσα από τα μικρά και πλαστικά; Ναι. Αυτό τουλάχιστον μας έδειξε ο Ariel Doron και το Hanut 31 Theatre από το Ισραήλ στην παράστασή του Plastic Heroes. Αυτό το αντιπολεμικό δείγμα του Object Theatre είδαμε στο φουαγιέ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, στο πλαίσιο του άκρως ενδιαφέροντος Διεθνούς Φεστιβάλ Δάσους στη Θεσσαλονίκη.
Η απουσία σκηνογραφίας είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να λειτουργήσει η φαντασία, γράφει ο Πήτερ Μπρουκ, και ο Ariel Doron χρειάστηκε μόνο ένα τραπέζι για να στήσει εκεί πάνω τον δικό του «παιχνιδότοπο». Αθώος σε πρώτη ματιά, με τα πλαστικά στρατιωτάκια του, τα τανκς και τα ελικόπτερα, ξεδίπλωσε, με γρήγορες ευφάνταστες εναλλαγές, πτυχές της βίαιης και συνάμα μοναχικής ενήλικης στρατιωτικής πραγματικότητας, της αντιηρωικής καθημερινότητας ενός κοινού στρατιώτη.
[dropcap size=big]Σ[/dropcap]ε αντίθεση με το σάπιο ξύλο, το σκουριασμένο μέταλλο ή το λιωμένο ύφασμα, τα πλαστικά αντικείμενα, λόγω του υλικού απ’ το οποίο είναι φτιαγμένα, αντιστέκονται στη φθορά του χρόνου˙ τον αφήνουν να γλιστρήσει από πάνω τους. Επομένως, τυπικά δεν είναι φορείς μνήμης. Κι όμως, στην παράσταση Plastic Heroes, αυτά τα ‘Made in China’ πολεμικά παιχνίδια ζωντάνεψαν κι έγιναν οι πρωταγωνιστές της παράστασης. Έγιναν ειρωνικοί σχολιαστές της τυφλής υπακοής και της αυταπάρνησης ενός στρατιώτη σε καιρό ειρήνης ή πολέμου, αποκάλυψαν την ανία του (η σκηνή με την κόκα-κόλα και τη γκοφρέτα), τη μοναξιά του (η σκηνή με τη συνομιλία μέσω skype με την επίσης πλαστική σύζυγο και τα πλαστικά παιδιά τους) τη σεξουαλική του στέρηση (η σκηνή με μια κούκλα Μπάρμπι), και το φόβο πριν τη μάχη (η σκηνή του ελικοπτέρου). Χάρη στο ζωντανό χρόνο της παράστασης, τον Ariel Doron που «έπαιξε» μ’ αυτά κι εμάς τους θεατές, τα πλαστικά παιχνίδια απέκτησαν ζωή. Μας θύμισαν τα «βιο-αντικείμενα» του Tadeusz Kantor, αχώριστα απ’ τον ηθοποιό, και όχι απλά και μόνο αξεσουάρ του, ή ταπεινό κομμάτι του σκηνικού και της σκηνικής δράσης.
[dropcap size=big]Τ[/dropcap]ο κυριότερο, μετέτρεψαν το θέατρο σ’ έναν εκ πρώτης όψεως ανάλαφρο και διασκεδαστικό αλλά κατά βάθος σοβαρό χώρο κρίσης και πολιτικής σκέψης. Απέδειξαν την ικανότητά τους να μας αφηγηθούν αντιηρωικές και αντιπολεμικές ιστορίες στα επιδέξια χέρια του Doron, που προέρχεται απ’ το Ισραήλ, από μία εμπόλεμη γη όπου ο εβραϊκός εθνικισμός (σιωνισμός) και ο παναραβισμός έρχονται πολλές φορές σε αιματηρή σύγκρουση ήδη από τα τέλη του 19ου αι. Σε μια γη όπου απ’ το 2002 μέχρι σήμερα έχουν χτιστεί τρία τείχη, ένα με την πρόφαση της αναχαίτισης των βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας των Παλαιστινίων στη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα, ένα για την αποτροπή των παράνομων Αφρικανών μεταναστών κι ένα για τη διαφύλαξη των συνόρων με την εμπόλεμη Συρία, ο Doron έβαλε τον πλαστικό του αντιήρωα να μασουλάει μια γκοφρέτα καθισμένος στο Τείχος της «Ντροπής» στη Δυτική Όχθη.
Συνοπτικά, το Plastic Heroes ήταν μια μεταδραματική παράσταση που απώλεσε το κείμενο και υπερέβη γλωσσικά και πολιτισμικά σύνορα. Μια ‘δημοκρατική’ άρα μορφή περφόρμανς, που χωρίς να παίρνει θέση για το παλαιστινιακό ζήτημα, μίλησε έμμεσα γι’ αυτό, αλλά κυρίως μίλησε για το αγαθό της ειρήνης.
Κείμενο: Πηνελόπη Χατζηδημητρίου (Lavart)
