19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
3-12 Μαρτίου 2017
ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ
Στους ρυθμούς της μουσικής άνοιξε η αυλαία του 19ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, την Παρασκευή 3 Μαρτίου 2017, στην κατάμεστη αίθουσα του Ολύμπιον. Μόλις έσβησαν τα φώτα της πλατείας, η οθόνη γέμισε ασπρόμαυρες φωτογραφίες της παλιάς Θεσσαλονίκης: Ο Λευκός Πύργος, η παραλία και η πλατεία Αγίας Σοφίας, δρόμοι, γειτονιές και άνθρωποι, συνδυάστηκαν με μια ξεχωριστή μουσική υπόκρουση από τον Θεσσαλονικιό Νίκο Δημηνάκη, ο οποίος συνόδευσε τα πλάνα με beatbox και σαξόφωνο.
Αμέσως μετά, στη σκηνή ανέβηκε ο διευθυντής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης, ο οποίος, εντυπωσιασμένος, ευχαρίστησε θερμά τον Νίκο Δημηνάκη, πρωταγωνιστή του ντοκιμαντέρ Beatbox και αερόφωνα – Νίκος Δημηνάκης της Τζίνας Γεωργιάδου που προβάλλεται στη φετινή διοργάνωση. Ο κ. Ανδρεαδάκης ζήτησε μάλιστα από τον μουσικό ένα ακόμα μικρό δείγμα για το πώς καταφέρνει και το κάνει αυτό, με το κοινό της αίθουσας να δίνει το ρυθμό με χειροκρότημα.
Στη συνέχεια, ο κ. Ανδρεαδάκης τόνισε ότι, όπως έδειξε και το μικρό ντοκιμαντέρ σε επιμέλεια του Σάλβα Μουνιόθ με θέμα τη Θεσσαλονίκη το οποίο «άνοιξε» το 19ο Φεστιβάλ, τα φαινόμενα μερικές φορές απατούν. Και πρόσθεσε: «Αυτό όμως είναι και το μεγάλο στοίχημα των ντοκιμαντέρ: να υπερβούν τα φαινόμενα και τα πρόσκαιρα κινηματογραφικά τρικ και να σχολιάσουν με τόλμη την αλήθεια και την πραγματικότητα που μας περιβάλλει».
Έπειτα ο ίδιος κάλεσε στη σκηνή τη Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ελίζ Ζαλαντό, η οποία με τη σειρά της καλωσόρισε το κοινό στη δεύτερη μεγάλη εκδήλωση του οργανισμού, μετά το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου, που γίνεται κάθε Νοέμβριο.
Ο Ορέστης Ανδρεαδάκης επισήμανε ότι στο φετινό 19ο ΦΝΘ θα δούμε 213 ντοκιμαντέρ μεγάλου και μικρού μήκους, 64 εκ των οποίων είναι ελληνικά, με την Ελίζ Ζαλαντό να προσθέτει ότι είναι ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τα ανθρώπινα δικαιώματα, για τους πολέμους και τα πολιτικά προβλήματα, αλλά και για τον έρωτα και την ελπίδα που διαφαίνεται μέσα στο σκοτάδι.
«Τα ντοκιμαντέρ του φετινού μας φεστιβάλ μιλούν για τον κόσμο μας. Για όλα τα δύσκολα, τα επικίνδυνα, τα παράξενα του κόσμου μας. Αλλά και για τα όμορφα, γι’ αυτά που διασώζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια» επισήμανε ο κ. Ανδρεαδάκης. Από την πλευρά της, η κ. Ζαλαντό πρόσθεσε: «Θα δούμε επίσης ταινίες για την ιστορία και την μνήμη, το περιβάλλον, τις μειονότητες και τις μετακινήσεις των πληθυσμών, αλλά και ταινίες για τον ρυθμό της μουσικής, το πάθος των τεχνών, τη μαγεία του ίδιου του κινηματογράφου.»
Ο Ορέστης Ανδρεαδάκης τόνισε στη συνέχεια μια άλλη παράμετρο: ότι «στα φετινά ντοκιμαντέρ θα βρούμε το δράμα, τον αγώνα, την έρευνα και την αποκάλυψη και -όσο κι αν ακούγεται παράξενο- το θρίλερ, την κωμωδία και τα κινούμενα σχέδια, αφού στα ντοκιμαντέρ, όπως και στις ταινίες με υπόθεση, συνυπάρχουν όλα τα κινηματογραφικά είδη».
Στις καινοτομίες της φετινής διοργάνωσης αναφέρθηκε η Ελίζ Ζαλαντό, καθώς καθιερώνεται για πρώτη φορά ένα Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα με 12 ταινίες -τρεις από τις οποίες είναι ελληνικές- και κριτική επιτροπή η οποία θα απονείμει τον Χρυσό Αλέξανδρο και το Ειδικό Βραβείο Επιτροπής.
Επιπλέον, όπως πρόσθεσε ο κ. Ανδρεαδάκης, εγκαινιάζονται και καινούργιες θεματικές ενότητες για το πειραματικό ντοκιμαντέρ, την ιστορία του κινηματογράφου και το φαγητό, το οποίο αντιμετωπίζεται όχι μόνο ως τροφή και απόλαυση, αλλά και ως πολιτισμό, ως μνήμη και ως δικαίωμα, ενώ θεσμοθετείται και ένας διαγωνισμός για το καλύτερο πιάτο των εστιατορίων της πόλης, αφού η Θεσσαλονίκη είναι πρωτεύουσα των γεύσεων.
To φεστιβάλ όμως είναι ζωντανό όλο το χρόνο μέσα στην πόλη της Θεσσαλονίκης, όπως διευκρίνισε η κ. Ζαλαντό, τονίζοντας ότι: «Το We Love Cinema είναι ο τίτλος μιας σειράς ενεργειών για να φέρουμε στις αίθουσες του φεστιβάλ όλη την πόλη, όλο τον χρόνο. Η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης μας θυμίζει τις καλύτερες ταινίες του κλασικού σινεμά, ενώ τα εκπαιδευτικά προγράμματα στο Μουσείο Κινηματογράφου και στο Ολύμπιον φέρνουν τα παιδιά κοντά στο σινεμά. Επίσης συνεργαζόμαστε με άλλους φορείς της πόλης και διοργανώνουμε κινηματογραφικά αφιερώματα, ειδικές προβολές και εκδηλώσεις και σχεδιάζουμε μερικές πολύ ενδιαφέρουσες εκπλήξεις για το καλοκαίρι».
Στη συνέχεια, ο κ. Ανδρεαδάκης ευχαρίστησε τους χορηγούς και υποστηρικτές του φεστιβάλ, υπογραμμίζοντας ότι «όλα αυτά δεν θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθούν χωρίς αυτούς», ενώ δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει και «το καταπληκτικό προσωπικό, τους συνεργάτες και τους εθελοντές».
Αμέσως μετά, προβλήθηκε η ταινία έναρξης του 19ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το ντοκιμαντέρ Οι Rolling Stones ολέ ολέ ολέ!: Ταξιδεύοντας στη Λατινική Αμερική του Πολ Ντάγκντεϊλ.
Την τελετή έναρξης του 19ου ΦΝΘ τίμησαν με την παρουσία τους, μεταξύ άλλων, οι: Αναστάσιος Κουράκης, Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων-Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Σταύρος Καλαφάτης, Βουλευτής ΝΔ, Αθανάσιος Βάρδαλης, Βουλευτής ΚΚΕ, Ιωάννης Δελλής, Βουλευτής ΚΚΕ, Γιάννης Μπουτάρης, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Orhan Yalman Okan, Γενικός Πρόξενος Τουρκίας, Sinisa Pavic, Γενικός Πρόξενος Σερβίας, Marko Suomalainen, Γενικός Πρόξενος Φινλανδίας, Σαμ Ναχμίας, Επίτιμος Πρόξενος Ισπανίας, Παντελής Πετμεζάς, Επίτιμος Πρόξενος Καναδά, Μαργαρίτα Ιγνατίδου, Επίτιμη Πρόξενος Τσεχίας, Γιώργος Αρβανίτης, Διευθυντής φωτογραφίας, Πρόεδρος ΔΣ ΦΚΘ, Αχιλλέας Κυριακίδης, συγγραφέας, κινηματογραφιστής, Αντιπρόεδρος ΔΣ ΦΚΘ, Κυριακή Μάλαμα, σκηνοθέτιδα, διευθύντρια προγράμματος ΕΡΤ3, μέλος ΔΣ ΦΚΘ, Γιώργος Τούλας, δημοσιογράφος, διευθυντής Parallaxi, μέλος ΔΣ ΦΚΘ, Γιώργος Χριστιανάκης, συνθέτης, μέλος ΔΣ ΦΚΘ, Ανδρέας Τάκης, Πρόεδρος Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Μαρία Τσαντσάνογλου, Διευθύντρια Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Συραγώ Τσιάρα, Προϊσταμένη Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, Θεοδώρα Τότσιου, Διευθύντρια Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, Sabine Wähning, Υπεύθυνη Γραφείου Θεσσαλονίκης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Peter Panes, Διευθυντής Ινστιτούτου Γκαίτε Θεσσαλονίκης, Susanne Hoffmann, Γενική Γραμματέας INPUT, Νίκος Χατζητρύφων, Επικεφαλής Σύμπραξης για το Κοινωνικό Φύλο, Gerd Oskar Bausewein, Υπεύθυνος Τμήματος Επικοινωνίας Cedefop, Γιάννης Κατσούγκρης, Υπεύθυνος Χορηγιών Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, Χρήστος Μπεχτσής, Διευθύνων Σύμβουλος/Γενικός Διευθυντής SevenGroup, Γεωργία Δώδου, PR/Communications Manager Greece SANI RESORT – IKOS RESORTS, μέλος της Κριτικής Επιτροπής του Food vs. Food, Δημήτρης Κοπαράνης, Estella Thessaloníki Estrella Athens: Executive Chef / Food Editor: Glow, μέλος της Κριτικής Επιτροπής του Food vs. Food, Ηλίας Κοντοζαμάνης, Πρόεδρος Εφετών στο Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης, διευθυντής κατάρτισης και επιμόρφωσης στην κατεύθυνση Διοικητικής Δικαιοσύνης της Εθνικής Σχολής Δικαστών, ζωγράφος, Μάκης Νικηφορίδης και Μπερνάρ Κουόμο, αρχιτέκτονες, Λέων Ναρ, συγγραφέας, αρθρογράφος, καθηγητής Ελληνικής φιλολογίας στο Αμερικανικό Κολέγιο «Ανατόλια» της Θεσσαλονίκης, Κώστας Λαμπρόπουλος, παραγωγός, Ελένη Θεοφυλάκτου, εικαστικός, Άρης Προδρομίδης, καλλιτέχνης.
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΜΕΡΑΣ
Τα ντοκιμαντέρ τους προβάλλονται σήμερα στο 19ο ΦΝΘ. Λίγο πριν τις προβολές, Έλληνες και ξένοι σκηνοθέτες, τα πρόσωπα της μέρας, μας μιλούν για τις ταινίες τους:
«John Berger οr The Art οf Looking» της Κορντέλια Ντβόρακ
«Με τον John Berger πάντα νιώθεις σαν να περνάς τα σύνορα· ο ίδιος ήταν ένα είδος διαβάτη.. Ο Γκογκέν έλεγε: “Δεν μπορείς να αγοράσεις τα μάτια!” Ναι, αλλά μπορείς να τα μοιραστείς ή να τα ακονίσεις… Υπήρξαμε όλοι μας τυχεροί που ο John Berger μας δάνεισε τα μάτια του και όξυνε την όρασή μας με τόση επιμονή και γενναιοδωρία».
«Dil Leyla» της Ασλέ Εζαρσλάν
«Οι άνθρωποι στην Τουρκία γνωρίζουν πολλά για το κουρδικό ζήτημα. Οπότε θα ήταν μάλλον πιο επικριτικοί προς τις φιλοδοξίες της Λεϊλά να αλλάξει την πόλη φυτεύοντας δέντρα. Ίσως γνωρίζουν ότι είναι μια ψευδαίσθηση να θέλεις να αλλάξεις κάτι σε έναν τόπο όπου υπάρχει σύγκρουση εδώ και 40 χρόνια».
«Shashamane» της Τζούλια Αμάτι
«Όπως λέει ένας χαρακτήρας στο ντοκιμαντέρ: ”Ήμασταν οι μόνοι που κακοποιήθηκαν πραγματικά και δολοφονήθηκαν σαν να ήμασταν μια φυλή απόκληρων. Ακόμη και τώρα, η αστυνομία συλλαμβάνει μαύρους. ‘Νομίζω πως η ιστορία στο Shashamane της Αιθιοπίας είναι μια μαρτυρία του πώς τα κοινωνικά σημάδια σκλαβιάς και διακρίσεων εξακολουθούν να παίζουν κρίσιμο ρόλο στην κοινωνία σήμερα».
«Αγιορείτικη Μαγειρική Κληρονομιά» του Χρήστου Ματζώνα
«Αυτό που κρατάω περισσότερο από τα γυρίσματα στο Άγιο Όρος, είναι η απόλυτη ηρεμία των μοναχών, μια ηρεμία που μεταδόθηκε και σε μας, κι η οποία οφείλεται στον τρόπο τους να βιώνουν τον χρόνο. Χάρη σε μια αντίληψη κυκλική, βασισμένη στην επανάληψη των τελετουργικών τους, οι άνθρωποι αυτοί έχουν νικήσει το άγχος που μαστίζει τον σύγχρονο τρόπο ζωής μας, τον εγκλωβισμένο στη γραμμική αίσθηση του χρόνου.»
«Μέρες της Λίμνης» της Πανδώρας Μουρίκη
«Προκειμένου να αποκαταστήσει την επαφή του με τη φύση, ο σύγχρονος άνθρωπος οφείλει να έχει πιο συχνή επαφή μαζί της, να ξεφύγει λίγο από την προσκόλλησή του στο αστικό περιβάλλον. Οι παρατημένοι βιότοποι, που συντηρούνται κατά κύριο λόγο πλέον από ανθρώπους με μεράκι για το περιβάλλον, πρέπει να ξαναγίνουν βασικό αντικείμενο ενδιαφέροντος για περισσότερους.»
«Greek Animal Rescue» του Μενέλαου Καραμαγγιώλη
«Τα greekies είναι αδέσποτα σκυλιά που απέκτησαν όνομα και εθνικότητα όταν τα ανακάλυψαν παρατημένα φιλόζωοι εθελοντές. Ενώ θεωρίες συνωμοσίας στην Ελλάδα πιστεύουν πως αυτά τα αδέσποτα καταλήγουν πειραματόζωα, στο διαδίκτυο οι φωτογραφίες της νέας ευτυχισμένης ζωής τους αποδεικνύουν το αντίθετο: οι ανάδοχες οικογένειες που τα υιοθέτησαν μιλάνε για ζώα που είναι πιο έξυπνα, πιο ευέλικτα, που δείχνουν αξιοθαύμαστη ευγνωμοσύνη ενώ φέρουν εμφανή τα σημάδια της προηγούμενης ζωής τους -πολλά είναι ακρωτηριασμένα και παραμορφωμένα».
«Beatbox και Αερόφωνα: Νίκος Δημηνάκης» της Τζίνας Γεωργιάδου
«Ο τρόπος που εντάσσεται στην τεχνική του beatbox η χρήση των αερόφωνων ή η αξιοποίηση των σωλήνων ύδρευσης, που γίνονται πρωτότυπα μουσικά όργανα, κάνουν το εγχείρημα του Νίκου Δημηνάκη, εξαιρετικά ενδιαφέρον. Αυτή η ιδιαίτερα επιτυχημένη προσπάθεια πειραματισμού που διευρύνει τις δυνατότητες του beatbox, οφείλει τα μέγιστα στην κλασσική μουσική παιδεία του Νίκου Δημηνάκη».
«Eyes οf Exodus» της Alexandra Liveris
«Στην εποχή που είμαστε κορεσμένοι από τις ειδήσεις των ΜΜΕ για την μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη, το ντοκιμαντέρ φανερώνει μια πολύ ειλικρινή σχέση ανάμεσα τους ντόπιους κατοίκους και τους πρόσφυγες και εξανθρωπίζει την συλλογική τους προσπάθεια να αντεπεξέλθουν μαζί σε μια τραυματική αλλαγή σε παγκόσμια κλίμακα».
«Πορτραίτο του πατέρα σε καιρό πολέμου» του Τίμωνα Κουλμάση
«Αποσπάσματα ενός ψηφιδωτού που κάνει τις ζωές μέσα στα σκοτάδια αυτών των ανθρώπων, της Νέλλης, του Fahrner, του πατέρα μου, να λάμψουν φευγαλέα μια ακόμη φορά όπως το χλωμό φως των αστεριών στον έρημο ουρανό του χρόνου».
