Richard Georg Strauss
O Γερμανός ρομαντικός συνθέτης
Σαν σήμερα, 8 Σεπτεμβρίου, πεθαίνει ο Richard Strauss
[dropcap size=big]H[/dropcap] υπεροχή του Richard Strauss έγκειται στο γεγονός ότι διατήρησε το ρομαντισμό στη μουσική του παρά το ότι έζησε μέσα στις πιο χαοτικές περιόδους της παγκόσμιας ιστορίας. Σε μια εποχή που κυριαρχείται από την τηλεόραση και την ατομική βόμβα, ο Strauss δημιούργησε μια πολύ επιτυχημένη μουσική καριέρα με πολλές όπερες, ορχήστρες, συμφωνικά ποιήματα και μουσική μπαλέτου. Η συμβολή του στη μουσική του 20ου αιώνα ήταν αναμφισβήτητα τεράστια και τον έκανε μια μεγάλη δύναμη που επηρέασε τον μετέπειτα ρομαντισμό. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Παιδική ηλικία και εκπαίδευση
[dropcap size=big]Γ[/dropcap]εννιέται στο Μόναχο της Γερμανίας στις 11 Ιουνίου 1864. Ως παιδί λαμβάνει μουσική εκπαίδευση από τον πατέρα του, Franz Strauss, και στα έξι του χρόνια γράφει την πρώτη του συμφωνία. Κατά την παιδική του ηλικία, παρακολουθεί τις ορχηστρικές πρόβες στο Court Orchestra του Μονάχου και κάνει ιδιαίτερα μαθήματα στην ενορχήστρωση και τη μουσική θεωρία από τον βοηθό του μαέστρου. Το 1874 είναι μία σημαντική χρονιά για τον δεκάχρονο Richard, καθώς ακούει τις πρώτες Wagner όπερες που προφανώς επηρέασαν πολύ το στυλ του. Παρόλα αυτά, ο πατέρας του, όντας γενικά συντηρητικός, του απαγορεύει να μελετά τις συνθέσεις του Wagner γιατί ήταν αρκετά προοδευτικές και οι συντηρητικοί συνθέτες δεν τις εκτιμούσαν ιδιαίτερα.
Καριέρα
Το 1882 ο Strauss σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου Ιστορία της Τέχνης και Φιλοσοφία. Μετά από έναν χρόνο τα παρατάει και φεύγει για το Βερολίνο. Εκεί γίνεται ο βοηθός του μαέστρου Hans Von Bulow, ο οποίος εντυπωσιάζεται από την καντάδα του Strauss για τα πνευστά όργανα. Παρατηρώντας τον Bulow, μαθαίνει την τέχνη του μαέστρου και ο Bulow εντυπωσιάζεται από το ταλέντο του καθιστώντας τον διάδοχό του στην ορχήστρα του Meiningen. Oι συνθέσεις του Strauss εκείνη την περίοδο είναι επηρεασμένες από τον Robert Schumann και τον Felix Mendelssohn. Το έργο του Horn Concert No. 1 , Op . 11 αντανακλά αυτήν την περίοδο και είναι η βάση του ρεπερτορίου του σύγχρονου κόρνου. Μεγάλη πηγή έμπνευσης αποτελεί γι’ αυτόν η γυναίκα του, η σοπράνο Pauline de Ahna, την οποία παντρεύεται το 1894 και μαζί αποκτούν έναν γιο, τον μικρό Franz.
Ως συνθέτης
Οι πρώτες του συνθέσεις περιλαμβάνουν σόλο αλλά και ορχηστρικά κομμάτια. Μερικά από τα έργα του είναι μία σονάτα για τσέλο, ένα κουαρτέτο με πιάνο και η Violin Sonata in E-flat.
Τα συμφωνικά ποιήματα
[dropcap size=big]Μ[/dropcap]ετά την συνάντηση με τον Alexander Ritter το 1885, ο Richard Strauss υιοθετεί ένα νέο μουσικό ύφος. Εγκαταλείπει το συντηρητικό του στυλ και γράφει περισσότερα συμφωνικά ποιήματα, δηλαδή μεγαλόπνοες αυτοτελείς συνθέσεις για ορχήστρα με διάφορα θέματα και συμβολισμούς. Κάποια από τα διασημότερα είναι τα Τάδε έφη Ζαρατούστρα, Δον Ζουάν, Δον Κιχώτης, Θάνατος και εξαΰλωση.
Όπερες
Τον 20ο αιώνα στρέφεται στις όπερες και γίνεται διευθυντής της ορχήστρας Hofoper του Βερολίνου. Εκεί γεννιούνται κάποια από τα αξέχαστα έργα του όπως η Σαλώμη, η Ηλέκτρα και ο Ιππότης του Ρόδου. Το 1919, γίνεται συν-διευθυντής στην όπερα της Βιέννης, αλλά αναγκάζεται έπειτα από πέντε χρόνια να παραιτηθεί μετά από πίεση του παρτενέρ του Franz Schalk.
Επόμενα χρόνια και θάνατος
Το 1930 ήταν μία επικίνδυνη περίοδος για την πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη. Αν και αρχικά συμμετείχε στις προπαγάνδες των Ναζί, ύστερα απέφυγε και αυτούς και τους αντιπάλους τους. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου τα σοβαρά προβλήματα της υγείας του και η κακή οικονομική του κατάσταση δεν του επέτρεψαν να συνεχίσει το έργο του. Σαν σήμερα, στις 8 Σεπτεμβρίου 1949, και σε ηλικία 85 ετών, ο Richard Strauss πεθαίνει στο Garmisch-Partenkirchen της Γερμανίας.
Ο Strauss θεωρούνταν καθόλη τη διάρκεια της ζωής του ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες όχι μόνο εκείνης της περιόδου αλλά και του 20ου αιώνα. Δεν υπάρχει σχεδόν κανένας συνθέτης συγκρίσιμος μαζί του, λόγω της ορχηστρικής του φαντασίας και της εξαιρετικής συμβολής του στην ιστορία της όπερας.
[su_youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=h3CQDcMSsOs” width=”200″ height=”100″ responsive=”no”]
Κείμενο: Νατάσα Αβραάμ (Lavart)
