Η καθαρότητα του Mies.
Δεν τον ενδιέφερε να είναι ενδιαφέρον. Ο Mies van der Rohe ήθελε να είναι καλός. Και ήταν. Πολύ καλός.
[dropcap size=big]Μ[/dropcap]πορεί το έργο του να μην είναι γνωστό σε όσους δεν ασχολούνται με την αρχιτεκτονική, η φράση του «less is more» όμως είναι. Το λιγότερο ήταν, λοιπόν, περισσότερο για τον Mies van der Rohe (1886 – 1969), ο οποίος υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές του μοντέρνου κινήματος, προσπαθώντας ν’ απεκδυθεί την κλασική γλώσσα με τον περιττό διάκοσμο που είχε επικρατήσει μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν ενδιαφερόταν ν’ ασχοληθεί με την υπάρχουσα κατάσταση των πόλεων, διότι πίστευε πως οι πόλεις του μέλλοντος έπρεπε ν’ ανοικοδομηθούν από την αρχή, σε νέες βάσεις.
[dropcap size=big]Δ[/dropcap]ιαμόρφωσε έτσι ένα λεξιλόγιο γεωμετρικής καθαρότητας, με κτίρια αυστηρά και τεχνολογικά άρτια, χωρίς αναφορές στις ιστορικές στυλιστικές παραδόσεις. Σε αντίθεση με άλλους αρχιτέκτονες της εποχής του, όπως για παράδειγμα ο Gropius, δεν ασχολήθηκε με κοινωνικά προβλήματα ούτε ανέπτυξε κάποιο πολεοδομικό ενδιαφέρον. Σκοπός του ήταν καθαρά η δημιουργία μιας αρχιτεκτονικής γλώσσας, η οποία θα ήταν αντιπροσωπευτική της εποχής της. Και το κατάφερε. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από διαφάνεια και ρυθμό, από τον ψυχρό μινιμαλισμό του γυαλιού και του μετάλλου. Αν η ποίηση και η επιστήμη είναι αλήθειες, και η αλήθεια είναι ορθολογική, τότε και η ποίηση είναι ορθολογική (Argan, 1998).
«Στους Ρομαντικούς δεν αρέσουν τα κτίριά μου. Λένε πως είναι κρύα και άκαμπτα. Αλλά δεν οικοδομούμε για διασκέδαση. Κτίζουμε για έναν σκοπό.»
(Mies van der Rohe, περιοδικό LIFE, 01/03/1957)
[dropcap size=big]Π[/dropcap]αρέμεινε πιστός στις αρχές του, οι οποίες είναι εμφανείς σε όλα τα έργα του. Ασχολήθηκε κυρίως με ουρανοξύστες, τα «γυάλινα σπίτια» που ανυψώνονταν ως τον ουρανό, σύμβολα της μελλοντικής πόλης που οραματιζόταν. Κι όταν δεν σχεδίαζε στον κατακόρυφο άξονα, τότε απλωνόταν στο έδαφος, με πλατιά επίπεδα σκέπαστρα πάνω σε γυάλινους τοίχους, δίνοντας την εντύπωσης ενός επιπέδου που αιωρείται. Από το pavilion στη Βαρκελώνη μέχρι την οικία Farnsworth στο Ιλλινόις των ΗΠΑ και τη Νέα Εθνική Πινακοθήκη (Neue Nationalgalerie) του Βερολίνου, η κεντρική ιδέα είναι ίδια. Επίπεδη στέγη, χαμηλό γυάλινο περίβλημα και ελεύθερος εσωτερικός χώρος. Αλλά και στον ουρανοξύστη Seagram στη Νέα Υόρκη, τον οποίο σχεδίασε με τον Philip Johnson, συναντάμε πάλι το γυάλινο περίβλημα γύρω από μια κεντρική μεταλλική δομή. Όλα είναι κτίρια με ένταση λόγω της αυστηρής γεωμετρίας τους και, ακόμα κι αν λένε πως τους λείπει η ζεστασιά, σίγουρα δεν τους λείπει η γοητεία.
Argan, G.C., 1998. Η μοντέρνα τέχνη. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Πηγές φωτογραφιών: 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – 9 – 10 – 11
