«Αυτή η μηχανή σκοτώνει φασίστες»

[dropcap size=big]Τ[/dropcap]α τραγούδια του Woody Guthrie έγιναν ύμνοι των κοινωνικοπολιτικών αγώνων της εποχής του. Η ζωή του ήταν γεμάτη  κακουχίες, όμως τίποτα δεν κατάφερε να νικήσει το πάθος του για τη μουσική. Με όπλο την κιθάρα στην οποία είχε χαράξει την φράση «Αυτή η μηχανή σκοτώνει φασίστες» μετέφραζε τον πόνο του σε μουσική και με τις δημιουργίες του έδινε φωνή σε εκατομμύρια ανθρώπους.

Γεννήθηκε το 1912 στην Okemah, Oklahoma. Το πλούσιο σε μουσικά ερεθίσματα παιδικό του περιβάλλον καλλιέργησε από νωρίς το ενδιαφέρον του για το τραγούδι. Όμως η τραγωδία βρήκε τον δρόμο στη ζωή του όταν ο ίδιος βρισκόταν ακόμα σε νεαρή ηλικία. Αν και ήταν τα συνεχή παθήματα που του έδωσαν αυτή την μοναδική αντίληψη για την ζωή και «έχτισαν» τον χαρακτήρα του, το τίμημα υπήρξε βαρύ. Στα 7 του βίωσε την οδύνη της απώλειας, όταν έχασε την αδερφή του σε μια πυρκαγιά που έκαψε ολοσχερώς το πατρικό του. Λίγα χρόνια μετά ο πατέρας του καταστράφηκε οικονομικά και αναγκάστηκε να εργαστεί στο Texas για να ξεπληρώσει τα υπέρογκα χρέη της οικογένειας. Στα 14 του χρόνια έχασε και την μητέρα του η οποία έπασχε από την νόσο Huntington. Όταν πλέον ενηλικιώθηκε, εγκαταστάθηκε και ο ίδιος στο Texas για να βοηθήσει τον πατέρα του. Παρόλα αυτά, όμως, δεν σταμάτησε ποτέ να ασχολείται με την μουσική και να βελτιώνει τις ικανότητές του σε κάθε λογής όργανο, είτε έπαιζε στο δρόμο είτε σε χορούς και μικρές τοπικές εκδηλώσεις.[dropcap size=big]Σ[/dropcap]τα 19 του είχε ήδη παντρευτεί και αποκτήσει τρία παιδιά αλλά για μία ακόμη φορά η καταστροφή τού χτύπησε την πόρτα. Βλέπετε το Texas γνώρισε εκείνα τα χρόνια πρωτοφανή φαινόμενα ξηρασίας, με καταιγίδες σκόνης να καταστρέφουν την αγροτική οικονομία και να αναγκάζουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να μεταναστεύσουν στην California, ανάμεσά στους οποίους ήταν και ο Woody. Τα τραγούδια του, εμπνευσμένα από τον θρήνο και την δυστυχία αυτών των ανθρώπων, γρήγορα κέρδισαν το ενδιαφέρον των ραδιοφωνικών παραγωγών του KFDV στο Los Angeles και πριν καλά καλά φτάσει στην California άρχισε να εργάζεται ως folk performer στο σταθμό. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία καθώς τα κομμάτια του έδιναν φωνή στα λαϊκά στρώματα τα οποία με την σειρά τους έδειχναν μεγάλη εκτίμηση και υποστήριξη στο πρόσωπό του. Με τον καιρό οι συνθέσεις του είχαν όλο και περισσότερο πολιτικό περιεχόμενο και ο Woody γινόταν ολοένα και πιο γνωστός στο ευρύ κοινό. Όμως το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου του κόστισε την δουλειά του, καθώς ο σταθμός φοβόταν ότι οι πολιτικές απόψεις του Woody ήταν ιδιαίτερα εφάμιλλες με αυτές του κομμουνισμού.

Χάνοντας τη δουλειά του αναγκάστηκε να γυρίσει στο Texas αλλά ο ίδιος δεν είχε καμία πρόθεση να συμβιβαστεί με την παλιά του ζωή. To 1940, λοιπόν, αποφάσισε να κυνηγήσει την τύχη του στην Νέα Υόρκη. Εκεί η αναγνωρισιμότητά του απογειώθηκε και τα τραγούδια που συνέθετε δέχονταν τις επευφημίες τόσο των κριτικών όσο και του κοινού. Ανάμεσα στα κομμάτια του ξεχωρίζει φυσικά το τραγούδι με τίτλο This Land Is Your Land το οποίο αποτελεί σταθμό στην αμερικανική μουσική κουλτούρα. Συνεργάστηκε επιτυχώς με μια σωρεία folk καλλιτεχνών όπως ο Pete Seeger, ο Alam Lomax, ο Huddie “Leadbelly” Ledbetter και έπαιζε σε λαϊκές συγκεντρώσεις αλλά και σε ραδιοφωνικούς σταθμούς. Πειραματίστηκε με την συγγραφή πεζών κειμένων και ποιημάτων και ανοίχτηκε σε διάφορους καλλιτεχνικούς κύκλους αποδεικνύοντας το πολύπτυχο ταλέντο του. Αργότερα ξεκίνησε τα tours με το μουσικό σχήμα Almanac Singers όπου κατάλαβε την αγάπη του για τα ταξίδια και τις περιοδείες. Αν και ο γάμος του δεν άντεξε αυτόν τον τρόπο ζωής, ο ίδιος δεν μπορούσε παρά να ακολουθήσει παθιασμένος τον δρόμο που είχε χαράξει. Ακόμη και το 1943 κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν κατετάγη στο Πολεμικό Ναυτικό, συνέχισε να παίζει για τα πληρώματα και τους στρατιώτες στα πλοία και τις πολεμικές βάσεις.[dropcap size=big]Μ[/dropcap]ετά την απόλυσή του από το Πολεμικό Ναυτικό γνώρισε την δεύτερη γυναίκα του Marjorie με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά. Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν τα πιο δημιουργικά για τον Woody τόσο για την μουσική όσο και για την συγγραφή. Ωστόσο, η οικογενειακή και προσωπική του ευτυχία δεν κράτησε πολύ. Ο Woody είχε κληρονομήσει την νόσο Huntington από τη μητέρα του και στα τέλη της δεκαετίας του ‘40 τα συμπτώματα είχαν ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους. Ταραγμένος από την ραγδαία επιδείνωση της υγείας του, αποφάσισε βιαστικά να ξαναβγεί στους δρόμους, να ξανακυνηγήσει την μούσα του όπως πρώτα, ίσως σε μια προσπάθεια να μην αντιμετωπίσει το αναπόφευκτο της μοίρας του. Με το κλίμα στις ΗΠΑ να είναι ιδιαίτερα έκρυθμο εξαιτίας του Red Scare,  ο Woody βρήκε καταφύγιο στο Theatricum Botanicum της California,  όπου έμενε μαζί με πολλούς άλλους καλλιτέχνες που διώκονταν από τις αρχές για τις αριστερές τους ιδεολογίες. Παντρεύτηκε για τρίτη φορά και απέκτησε ακόμη ένα παιδί, αλλά ο γάμος του δεν άντεξε την περαιτέρω επιδείνωση της υγείας του. Το 1956 εισήχθη στο νοσοκομείο μην μπορώντας πλέον να ελέγξει τις κινήσεις του και παρέμεινε υπό ιατρική φροντίδα μέχρι το άδοξο τέλος του το 1967. Η δεύτερη γυναίκα του μαζί με τα παιδιά της στάθηκαν κοντά του αυτά τα δύσκολα χρόνια και τον επισκέπτονταν πολύ συχνά μαζί με τον πλέον πασίγνωστο συνεχιστή του έργου του, τον Bob Dylan.

Ο Woody Guthrie έζησε δύσκολες και τραγικές στιγμές αλλά είχε το θάρρος να τις κάνει μουσική. Μια μουσική που έδινε δύναμη σε όσους την χρειάζονταν. Μια μουσική που ενέπνευσε πολλούς και τρανούς συνεχιστές να αλλάξουν και αυτοί με τη σειρά τους τον κόσμο προς το καλύτερο. Ο Woody Guthrie τελικά ήταν ο ίδιος «η μηχανή που σκότωνε φασίστες».

Πηγές φωτογραφιών: 1 – 2 – 3

Κείμενο: Γεωργιάδης Κωνσταντίνος (Lavart)