Η ποίηση ως ευκαιρία στη σιωπή, ένα δευτεριάτικο απόγευμα ως ευκαιρία στην ποίηση…
[dropcap size=big]Η[/dropcap] ποίηση ουδέποτε μπόρεσε να οριστεί και να εξηγηθεί. Είναι η αδυναμία ορισμού της ποίησης, θα έλεγε κανείς, αυτό που μας επιτρέπει να αναζητήσουμε το περιεχόμενό της και να απλώσουμε το άφθαρτο μέσα στην αιωνιότητα ένδυμά της. Άφθαρτο διότι, όπως αναμένεται να καταλήξουμε, δεν έχει φορεθεί ποτέ και από κανέναν. Αντιθέτως, ανέγγιχτο καθώς είναι, στέκει κρεμασμένο πίσω από την αδιάσπαστη βιτρίνα, κερδίζοντας τα βλέμματα ατόμων που βρίσκονται σε κατάσταση συνεχούς δημιουργικού παροξυσμού. Η φράση δεν είναι δική μου, αλλά αποτελεί κατακάθι της σκέψης ενός σύγχρονου ποιητή, μεταφραστή και εκδότη της συμπρωτεύουσας: Γιώργος Αλισάνογλου.
«Τα ποιήματά μου είναι η κατάληξη ενός ανθρώπου που βρίσκεται συνεχώς σε δημιουργικό παροξυσμό, στο κέντρο μίας φασαριόζας πόλης. Ο άνθρωπος αυτός κλείνεται στη σιωπή ενός δωματίου, αλλά αφουγκράζεται… την πόλη».
Το όνομα του εν λόγω ανθρώπου αναφέρθηκε παραπάνω, ενώ η πόλη, στην παρούσα περίπτωση δεν είναι κάποια άλλη από τη Θεσσαλονίκη. Το δίπτυχο αυτό, ποίησης και πόλης, ήταν και ο θεμελιωτής μιας απογευματινής συζήτησης στον πνευματικό καφενέ ονόματι Ζώγια.
Η ώρα είναι οχτώ παρά δέκα, το τραπεζάκι στημένο και το μικρόφωνο περιμένει να επεξεργαστεί τις φωνές των δύο κεντρικών ομιλητών, του δημοσιογράφου και συγγραφέα Γιάννη Κοτσιφού και του Γιώργου Αλισάνογλου. Ο πρώτος ρωτά, ο δεύτερος απαντά. Έτσι, ξεκινάει μια αναδρομή στο παρελθόν του ποιητή και εκδότη, η οποία έθιξε τους προβληματισμούς που τέθηκαν στη συζήτηση. Τι είναι η ποίηση; Ποιος είναι ο ρόλος του διαδικτύου στην ανάδειξη ποιητικών φωνών; Ποια είναι η σχέση ποίησης και πολιτικής; Ποια είναι, εν τέλει, η Θεσσαλονίκη της ποίησης; Δε γνωρίζω. Κάνοντας, όμως, μια πρώτη προσέγγιση στο τελευταίο ερώτημα, θα μιλήσω για την ποιητική Θεσσαλονίκη που ακούει στο όνομα Σαιξπηρικόν, ένα όνομα που δεν απουσίασε στιγμή από τη σημερινή κουβέντα.
[dropcap size=big]Ή[/dropcap]μουν 15 χρονών, λοιπόν, την πρώτη φορά που επισκέφθηκα το βιβλιοπωλείο Σαιξπηρικόν στην παλιά του θέση, στην οδό Εθνικής αμύνης. Ο αναγνωστικός διάλογός μου ξεκινά. Απέναντι μου ο Δημήτρης Δημητριάδης, ο Γκέοργκ Τρακλ, η Εύα Ρούνεφελτ και μία σειρά από περιποιημένα, μονόχρωμα βιβλία με τη διακριτική υπογραφή «Σαιξπηρικόν». Η βιωματική αναφορά εκ πρώτης όψεως περισσεύει, αλλά ομολογώ πως ήταν δύσκολο να διαχωρίσω τη σημερινή εκδήλωση από συναισθηματικές σκέψεις που συνδέονται αβίαστα με τα πρώτα μου «εναλλακτικά» αναγνώσματα, καθώς και τη διαρκή προθυμία του Γιώργου Αλισάνογλου για κουβέντα με τον α-νήσυχο, α-τελή και α-νήλικο πελάτη.
Επιστροφή στο τραπέζι και το πνευματικό καφέ – χώρο Ζώγια. Η εκδήλωση συνεχίζεται, και ο προβληματισμός περί ποίησης είναι αχαλίνωτος. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, η ποίηση θα αποκτήσει άπειρους προσδιορισμούς. Η ποίηση ως ευκαιρία στη σιωπή, λέει ο Γιώργος Αλισάνογλου, θέτοντας έτσι έναν απώτερο σκοπό: Η ποίηση πρέπει να αποχωρήσει από την ατομική υπόσταση του δημιουργού, προκειμένου να περάσει σε ένα συλλογικό επίπεδο, σε ένα πλαίσιο συναναστροφής και ένωσης δύο κόσμων, του εσωτερικού και εξωτερικού. Δεν είναι καθόλου τυχαίος, συνεπώς, ο προβληματισμός που διατυπώθηκε από το ακροατήριο: Είναι η ποίηση πολιτική;
Ο Γιώργος Αλισάνογλου είχε απαντήσει προκαταβολικά στο ερώτημα: Η ποίηση είναι πολιτική, αλλά η πολιτική δεν είναι ποίηση. Εν ολίγοις, η έννοια της πολιτικής δεν πρέπει να είναι πλήρως συνδεδεμένη με θεσμικές και κοινοβουλευτικές διαδικασίες, αλλά με την πολιτική ως πολιτική στάση ζωής. Η ποίηση πάντως, είναι σίγουρα μια στάση ζωής, για αυτό και όλες οι διαφωνίες επί του θέματος λύθηκαν τη στιγμή που ο Γιώργος Αλισάνογλου απήγγειλε ποιήματα της υπό έκδοση ποιητικής του συλλογής Παιχνιδότοπος – Τραύμα για 9 μήνες & 3 εποχές. Ο ποιητής απαγγέλει, και το λογοτεχνικό απόγευμα οδεύει προς το τέλος του…
Κείμενο: Γιώργος Χιώτης (Lavart)
Φωτογραφίες: Σοφία Γκορτζή (Lavart)
