Είναι η εποχή που αντικατοπτρίζει την ανθρώπινη ψυχή.
Είναι η εποχή που ο παγετός δαγκώνει το τοπίο και η ησυχία σκεπάζει τον κόσμο, αφήνοντάς μας είτε με την επιθυμία να αποσυρθούμε στη μοναξιά μας είτε να μαζέψουμε ζεστασιά, όπου μπορούμε να τη βρούμε.
Στην ποίηση, ο χειμώνας δεν είναι απλώς ένα σκηνικό, αλλά μια μεταφορά για την απουσία, τη νοσταλγία και το αδυσώπητο πέρασμα του χρόνου. Είναι ταυτόχρονα αντίπαλος και σύμμαχος, ένα παράδοξο που κρατά τη φωτιά της δημιουργικότητας αναμμένη.
Ο καλός και ο κακός καιρός του Κ.Π. Καβάφη , το Χιόνι του Κώστα Καρυωτάκη , τα πάθη της βροχής της Κικής Δημουλά , ο Χειμώνας του Μήτσου Παπανικολάου και το Όλα γύρω μας της Ρένας Καρθαίου αποτελούν έναν αστερισμό ποιητικών φωνών που απηχούν τις αποχρώσεις αυτής της εποχής.
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)
Κ.Π. Καβάφης – «Καλός και κακός καιρός»
Δεν με πειράζει αν απλώνη
έξω ο χειμώνας καταχνιά, σύννεφα, και κρυάδα.
Μέσα μου κάμνει άνοιξι, χαρά αληθινή.
Το γέλιο είναι ακτίνα, μαλαματένια όλη,
σαν την αγάπη άλλο δεν είναι περιβόλι,
του τραγουδιού η ζέστη όλα τα χιόνια λυώνει.
Τι ωφελεί οπού φυτρώνει
λουλούδια έξω η άνοιξις και σπέρνει πρασινάδα!
Έχω χειμώνα μέσα μου σαν η καρδιά πονεί.
Ο στεναγμός τον ήλιο τον πιο λαμπρό σκεπάζει,
σαν έχεις λύπη ο Μάης με τον Δεκέμβρη μοιάζει,
πιο κρύα είναι τα δάκρυα από το κρύο χιόνι.
Κώστας Καρυωτάκης – «χιόνι»
Τί καλά που ’ναι στο σπίτι μας τώρα που όξω πέφτει χιόνι! Το μπερντέ παραμερίζοντας, τ’ άσπρο βλέπω εκεί σεντόνι να σκεπάζει όλα τα πράματα: δρόμους, σπίτια, δένδρα, φύλλα. Πόσο βλέπω μ’ ευχαρίστηση μαζεμένη τόση ασπρίλα!
Όμως κάτου, τουρτουρίζοντας το κορίτσι εκείνο τρέχει. Τώρα στάθηκε στην πόρτα μας. Ψωμί λέγει πως δεν έχει, πως κρυώνει, πως επάγωσε… «Έλα μέσα, κοριτσάκι. Το τραπέζι μας εστρώθηκε κι αναμμένο είναι το τζάκι».
Κικής Δημουλά: «Τα πάθη της βροχής»
Εν μέσω λογισμών και παραλογισμών
άρχισε κι η βροχή να λιώνει τα μεσάνυχτα
μ’ αυτόν τον πάντα νικημένο ήχο
σι, σι, σι.
Ήχος συρτός, συλλογιστός, συνέρημος,
ήχος κανονικός, κανονικής βροχής.
Όμως ο παραλογισμός
άλλη γραφή κι άλλην ανάγνωση
μού’ μαθε για τους ήχους.
Κι όλη τη νύχτα ακούω και διαβάζω τη βροχή,
σίγμα πλάι σε γιώτα, γιώτα κοντά στο σίγμα,
κρυστάλλινα ψηφία που τσουγκρίζουν
και μουρμουρίζουν ένα εσύ, εσύ, εσύ.
Και κάθε σταγόνα κι ένα εσύ,
όλη τη νύχτα
ο ίδιος παρεξηγημένος ήχος,
αξημέρωτος ήχος,
αξημέρωτη ανάγκη εσύ,
βραδύγλωσση βροχή,
σαν πρόθεση ναυαγισμένη
κάτι μακρύ να διηγηθεί
και λέει μόνο εσύ, εσύ, εσύ,
νοσταλγία δισύλλαβη,
ένταση μονολεκτική,
το ένα εσύ σαν μνήμη,
το άλλο σαν μομφή
και σαν μοιρολατρία,
τόση βροχή για μια απουσία,
τόση αγρύπνια για μια λέξη,
πολύ με ζάλισε απόψε η βροχή
μ’ αυτή της τη μεροληψία
όλο εσύ, εσύ, εσύ,
σαν όλα τ’ άλλα νά’ ναι αμελητέα
και μόνο εσύ, εσύ, εσύ.
Μήτσου Παπανικολάου: «Χειμώνας»
Μη με προσμένει πια να ‘ρθω στο βουερό ακρογιάλι.
Την αμμουδιά να πάρουμε, να φθάσουμε ως το μώλο.
Στην καταχνιά της θάλασσας και στην ανεμοζάλη
Σα ροδοσύγνεφο σκορπά, σβήνει το είναι μου όλο.
Κάποια φωτιά ονειρεύομαι για το σβηστό μας τζάκι
Ν’ αστράφτει μες στη σκοτεινιά της σάλας της κλεισμένης.
Να κρούει το παραθύρι μας ο αέρας, το νεράκι
Και εσύ δειλή κι αμίλητη στο πλάι μου να μένεις.
Να λες σ’ αυτή σου τη σιωπή όσα ποτέ δεν είπες
Στις ανοιξιάτικες αυγές, στα θερινά τα βράδια,
Ν’ αντιστοράς στο βλέμμα σου χαρές μαζί και λύπες
Πόθους, παλμούς, ονείρατα, φιλιά, αγκαλιές και χάδια.
Κι έτσι στην κρύα τη σκοτεινιά της νύχτας του Γενάρη
Μες στ’ όνειρο θ’ αγγίξουμε μια άνοιξη περασμένη,
Τα ρόδα τ’ απριλιάτικα που πια μας τα’ χουν πάρει
η μοίρα μας κι οι ξένοι.
Γύρω γύρω όλοι – Ρένα Καρθαίου
Γύρω γύρω όλοι!
Χιόνια στο περβόλι.
Άσπρα γίναν τα κλαριά,
άσπρα στρώθηκαν χαλιά,
κι ο Χιονάνθρωπος απέξω με καλεί να παίξω.
Γύρω γύρω όλοι!
Άνθη στο περβόλι.
Άνθισεν η κερασιά,
ρόδισε η ροδακινιά,
παντού χλόη και γρασίδι,
ώρα για παιχνίδι.
Γύρω γύρω όλοι!
Ζέστη στο περβόλι.
Σύκα γέμισε η συκιά,
κόκκινη η κληματαριά,
κι ένα τόσο δα πουλί
«έλα έξω» με καλεί.
Γύρω γύρω όλοι!
Μαραμένο το περβόλι.
Φύλλα σκέπασαν τη γη,
η βροχή πια δεν αργεί
του σχολειού η καλή ποδιά
αγκαλιάζει τα παιδιά.
Γύρω γύρω όλοι!
Η ζωή περβόλι.
Άνθη, χιόνια και βροχή
κάθε χρόνο απ’ την αρχή.
Και το ξέρουμε όλοι:
Μια δουλειά, μια σκόλη.
Ο χειμώνας – Μάρω Λοϊζου
Δε μ’ακούς; Έρχομαι μέσα από τους έρημους ασφαλτόδρομους. Έλα, έλα, κοριτσάκι μυρίζω φασουλάδα, πορτοκάλι και τραγανιστό τσουρέκι.
Έλα, έλα, αγοράκι φόρεσε το σκούφο σου βάλε τα μάλλινα γάντια σου άνοιξε το στόμα σου, να ξεδιψάσεις με το χιόνι γέμισε τις τσέπες σου σταφίδες, καρύδια και ξεραμένα σύκα τάισε με ψίχουλα τα πεινασμένα σπουργίτια.
Έρχομαι μέσα από τις παγωμένες λίμνες και τα ποτάμια τα γυμνά κλαδιά και το μολυβένιο ουρανό άσ’ το μόνο του στη γωνιά του το πατίνι κάνε το φίλο σου να δακρύσει με μια φέτα μανταρίνι.
Τι κάνει η γιαγιά σου; Πλέκει ακόμη πλάι στο περβάζι; Για κοίτα πώς μελάνιασε η μύτη σου….την πάγωσε τ’ αγιάζι…
Έλα, έλα, αγοράκι έλα, έλα κοριτσάκι. Δε μ’ ακούς; Είμαι ο Χειμώνας.
Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:
- Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ: «Αν είχα να δώσω μια συμβουλή στους νέους, θα ήταν να έχουν ένα…»
- 13 αποφθέγματα του Επίκτητου: «Δεν είναι η φτώχεια που προξενεί λύπη αλλά …»
- Μαλβίνα: «Είμαστε αλάθητοι στην επιλογή του εραστή μας, ιδιαίτερα όταν…»
- 20 αποφθέγματα που θα μπορούσαν να είναι ο τίτλος της «Μεταμόρφωσης» του Κάφκα
- Μας πήρε χρόνια να καταλάβουμε τη φράση του Ντοστογιέφσκι: «Τι είναι η κόλαση; Υποστηρίζω ότι είναι ο πόνος του να μην …»
- 15 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι που σε ξεβολεύουν: «Αν έχετε την ικανότητα να αγαπάτε, αγαπήστε πρώτα τον εαυτό σας»
- Λιαντίνης: «Θα ‘ρθει μια εποχή που κάποιες γενεές θα πληρώσουν ακριβά αυτά….»
- Πώς θα καταλάβεις τι σημαίνει ζωή, σύμφωνα με τον Καζαντζάκη;
- Τζoν Στάινμπεκ: «Η γυναίκα κρατάει τη ζωή της στα χέρια της. Ο άντρας την…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
- Ένα σπουδαίο δίδαγμα από το βιβλίο του Μπουκάι: «Εγώ είμαι υπεύθυνος για τη ζωή μου, για όλα μου τα βάσανα, για ό,τι…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί
