Οι αλήθειες με τον Σταίνμπεκ: «Οι άνθρωποι δεν καταστρέφονται από τη μοναξιά, αλλά από …»

Οι λέξεις του Τζον Στάινμπεκ δεν σπρώχνουν απλώς τις σκέψεις σας εισβάλλουν στα συναισθηματικά σας οδοφράγματα, αναστατώνουν τις βεβαιότητες σας και σας αφήνουν στη μέση μιας φιλοσοφικής καταιγίδας. 

Με το χαρακτηριστικό και αγαπημένο μας μείγμα ποιητικού ρεαλισμού και κοινωνικής κριτικής, ο Στάινμπεκ αποτυπώνει τις αδυναμίες τους θριάμβους και της αντιφάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ωστόσο, ο Στάινμπεκ δεν είναι μελαγχολικός απαισιόδοξος. Το όραμα του εκτείνεται πέρα από την απελπισία.

Ο Στάινμπεκ ήταν ένας λογοτεχνικός αλχημιστής που μετέτρεψε τον ιδρώτα της εργατικής τάξης της Αμερικής σε διαχρονικά αριστουργήματα. Γεννημένος στη Καλιφόρνια το 1902, η πρώιμη επαφή του με τη γεωργική ζωή διαμόρφωσε βαθιά τις αφηγήσεις του.

Οι χαρακτήρες του Στάινμπεκ συχνά ενσαρκώνουν την ένταση μεταξύ των αδυσώπητων μηχανών των οικονομικών συστημάτων – αυτά τα «τέρατα» που τόσο γλαφυρά περιγράφει –  και των εύθραυστων ανθρώπινων όντων που είναι παγιδευμένα.

(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)

Τζον Στάινμπεκ: Το βιβλίο που δεν μπορούμε να ξεχάσουμε, διαβάζοντας το ξανά και ξανά

23 αποφθέγματα του Στάινμπεκ.

1. «Ναι, αλλά η τράπεζα αποτελείται μόνο από ανθρώπους.»
2. «Οι άνθρωποι δεν καταστρέφονται από τη μοναξιά, αλλά από το φόβο της.»
3. «Όχι, κάνεις λάθος σε αυτό το σημείο – εντελώς λάθος σε αυτό το σημείο. Η τράπεζα είναι κάτι άλλο από ανθρώπους. Συμβαίνει κάθε άνθρωπος σε μια τράπεζα να μισεί αυτό που κάνει η τράπεζα, και όμως η τράπεζα το κάνει. Η τράπεζα είναι κάτι περισσότερο από τους ανθρώπους, σας λέω. Είναι το τέρας. Οι άνθρωποι την έφτιαξαν, αλλά δεν μπορούν να την ελέγξουν.»
4. «Είμαι απλά ένας πόνος καλυμμένος με δέρμα…»
5.  «Και αυτό μπορείτε να το ξέρετε- φοβηθείτε την ώρα που ο Άνθρωπος δεν θα υποφέρει και δεν θα πεθάνει για μια έννοια, γιατί αυτή η μία ποιότητα είναι ο άνθρωπος, ξεχωριστή στο σύμπαν».
6. «Αυτή είναι η αρχή – από το “εγώ” στο “εμείς».
7. «Ο άνθρωπος, σε αντίθεση με οποιοδήποτε άλλο οργανικό ή ανόργανο πράγμα στο σύμπαν, μεγαλώνει πέρα από το έργο του, ανεβαίνει τις σκάλες των αντιλήψεών του και αναδύεται μπροστά από τα επιτεύγματά του».
8.  «Η τράπεζα – το τέρας πρέπει να έχει κέρδη όλη την ώρα. Δεν μπορεί να περιμένει. Θα πεθάνει. Όχι, οι φόροι συνεχίζονται. Όταν το τέρας σταματά να μεγαλώνει, πεθαίνει. Δεν μπορεί να μείνει σε ένα μέγεθος».
9.  «Αν έχεις πρόβλημα ή πληγωθεί ή έχεις ανάγκη, πήγαινε στους φτωχούς. Είναι οι μόνοι που θα σε βοηθήσουν – οι μόνοι.
10. «Αγοράζεις χρόνια δουλειάς, μόχθο στον ήλιο- αγοράζεις μια θλίψη που δεν μπορεί να μιλήσει».
11. «Δεν υπάρχει αμαρτία και δεν υπάρχει αρετή. Υπάρχουν απλά πράγματα που κάνουν οι άνθρωποι».
12.  «Και το μικρό ουρλιαχτό γεγονός που ακούγεται σε όλη την ιστορία: η καταστολή λειτουργεί μόνο για να ενισχύσει και να δέσει τους καταπιεσμένους.»
13. «Ήταν συνήθειά της να χτίζει το γέλιο από ανεπαρκή υλικά».
14. «…και στα μάτια των ανθρώπων υπάρχει η αποτυχία- και στα μάτια των πεινασμένων υπάρχει μια αυξανόμενη οργή. Στις ψυχές των ανθρώπων τα σταφύλια της οργής γεμίζουν και βαραίνουν, βαραίνουν για τον τρύγο».
15. «Η ποιότητα της ιδιοκτησίας σε παγώνει για πάντα στο “εγώ” και σε αποκόπτει για πάντα από το εμείς».
16. «Ο θάνατος ήταν φίλος και ο ύπνος ήταν αδελφός του θανάτου.
17. «Μπροστά μας υπάρχουν χίλιες ζωές που μπορεί να ζήσουμε, αλλά όταν έρθει θα είναι μόνο μία».
18. «Μύες που πονάνε να δουλέψουν, μυαλά που πονάνε να δημιουργήσουν – αυτός είναι ο άνθρωπος».
19. «Μια μεγάλη σταγόνα ήλιου έμεινε στον ορίζοντα και μετά έσταξε και χάθηκε, και ο ουρανός ήταν λαμπερός πάνω από το σημείο όπου είχε φύγει, και ένα σκισμένο σύννεφο, σαν ματωμένο κουρέλι, κρεμόταν πάνω από το σημείο όπου έφυγε. Και το σούρουπο σύρθηκε πάνω στον ουρανό από τον ανατολικό ορίζοντα, και το σκοτάδι σύρθηκε πάνω στη γη από τα ανατολικά.»
20.  «Αν χρειάζεται ένα εκατομμύριο στρέμματα για να νιώσει πλούσιος, μου φαίνεται ότι το χρειάζεται γιατί νιώθει φτωχός μέσα του, και αν είναι φτωχός μέσα του, κανένα εκατομμύριο στρέμματα δεν θα τον κάνουν να νιώσει πλούσιος, και ίσως απογοητεύτηκε που τίποτα που μπορεί να κάνει δεν θα τον κάνει να νιώσει πλούσιος.»
21. «Βέβαια, φώναζαν οι ενοικιαστές,αλλά είναι η γη μας… Γεννηθήκαμε πάνω της, και σκοτωθήκαμε πάνω της, πεθάναμε πάνω της. Ακόμα κι αν δεν είναι καλή, παραμένει δική μας….Αυτό είναι που κάνει την ιδιοκτησία, όχι ένα χαρτί με αριθμούς πάνω του».
22. «Λυπούμαστε. Δεν είμαστε εμείς. Είναι το τέρας. Η τράπεζα δεν είναι σαν τον άνθρωπο».
23. « Δεν πρόκειται να πεθάνουμε. Ο κόσμος συνεχίζει να υπάρχει, αλλάζει λίγο, ίσως, αλλά συνεχίζει να υπάρχει».

Ας συνεχίσουμε αυτό το ταξίδι της ανακάλυψης λέξεων που μοιάζουν με το σπίτι μας και αληθειών που μοιάζουν σαν να ήταν πάντα δικές μας.  Συνεχίστε να διαβάζετε και να αμφισβητείτε:

Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:

• Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ: «Αν είχα να δώσω μια συμβουλή στους νέους, θα ήταν να έχουν ένα…»
• 13 αποφθέγματα του Επίκτητου: «Δεν είναι η φτώχεια που προξενεί λύπη αλλά …»
• Μαλβίνα: «Είμαστε αλάθητοι στην επιλογή του εραστή μας, ιδιαίτερα όταν…»
• 20 αποφθέγματα που θα μπορούσαν να είναι ο τίτλος της «Μεταμόρφωσης» του Κάφκα
• Μας πήρε χρόνια να καταλάβουμε τη φράση του Ντοστογιέφσκι: «Τι είναι η κόλαση; Υποστηρίζω ότι είναι ο πόνος του να μην …»
• 15 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι που σε ξεβολεύουν: «Αν έχετε την ικανότητα να αγαπάτε, αγαπήστε πρώτα τον εαυτό σας»
• Λιαντίνης: «Θα ‘ρθει μια εποχή που κάποιες γενεές θα πληρώσουν ακριβά αυτά….»
• Πώς θα καταλάβεις τι σημαίνει ζωή, σύμφωνα με τον Καζαντζάκη;
•  Τζoν Στάινμπεκ: «Η γυναίκα κρατάει τη ζωή της στα χέρια της. Ο άντρας την…»
• Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
• Ένα σπουδαίο δίδαγμα από το βιβλίο του Μπουκάι: «Εγώ είμαι υπεύθυνος για τη ζωή μου, για όλα μου τα βάσανα, για ό,τι…»
• Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί

Φωτογραφία εξωφύλλου