Η γλώσσα είναι σαν μια μηχανή του χρόνου. Μιλάμε και ο απόηχος αρχαίων φωνών ψιθυρίζει μέσα από τις λέξεις μας.
Μπορεί να μη τον το συνειδητοποιείτε αλλά κάθε φορά που μουρμουρίζετε «παν μέτρον άριστον» (όλα με μέτρο) ή εκφέρετε το «κύβος ερρίφθη» επικαλείστε φράσεις πολλών αιώνων.
Σκεφτείτε το περισσότερο σαν μια παιχνιδιάρικη διελκυστίνδα μεταξύ του αρχαίου και του σύγχρονου κόσμου, δείτε το σαν ένα ένα γλωσσικό κυνήγι που χρόνια δεν κοιτά.
Και όπως θα ανακαλύψετε, αυτές οι εκφράσεις δεν είναι απλώς κατάλοιπα του παρελθόντος. Είναι ψήγματα σοφίας, σαρκασμού και ποιητικής δεινότητας που έχουν επιβιώσει από μάχες, αυτοκρατορίες για να ζουν στο κεφάλι μας και στις συζητήσεις μας.
Είστε έτοιμοι να δείτε πώς οι αρχαίοι εξακολουθούν να γλιστρούν στα DM σας (μεταφορικά μιλώντας); Ας βουτήξουμε!
(Διαβάστε ολόκληρο άρθρο παρακάτω)
Τι σημαίνει συνονθύλευμα; Γιατί πολλοί γράφουν τη λέξη λάθος;
Μολών λαβέ
Αυτή ήταν η απάντηση του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες όταν ο Ξέρξης απαίτησε από τους Έλληνες να παραδώσουν τα όπλα τους. Η απάντηση, “Ελάτε να τα πάρετε”, χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα σε παρόμοιο πλαίσιο, υποδηλώνοντας την άρνηση παράδοσης και την πρόκληση να έρθει κανείς αντιμέτωπος με τις συνέπειες εάν τελικά το τολμήσει.
Άρον άρον
Σημαίνει βιαστικά χωρίς επιμέλεια – προσοχή
Κύκνειον άσμα
Το μελωδικό τραγούδι του κύκνου λίγο πριν από το θάνατό του, που αντιπροσωπεύει μεταφορικά την τελευταία καλλιτεχνική δημιουργία πριν από το θάνατο ενός καλλιτέχνη.
Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού
Σημαίνει πως δεν είναι σοφός αυτός που επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη.
Ευ ζην
Ο Μέγας Αλέξανδρος το χρωστούσε στον Αριστοτέλη. Σήμερα έχει περισσότερο την έννοια της ποιοτικής ζωής
Πυξ λαξ
Σημαίνει με γροθιές και κλωτσιές. Τη φράση χρησιμοποιούμε για να εκφράσουμε την αποπομπή κάποιου με βίαιο τρόπο ή απότομα.
Ήξεις αφήξεις
Τέτοιες εκφράσεις χρησιμοποιούνται όταν τα άτομα κατέχουν διφορούμενες θέσεις ή αντιφάσκουν με τον εαυτό τους.
Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας
Το μήνυμα που μεταφέρεται είναι να επιδεικνύουμε προσοχή απέναντι σε ενδεχόμενες απειλές, ακόμη και όταν αυτές έρχονται φέρνοντας πολλά δώρα – υποσχέσεις.
Ευ αγωνίζεσθαι
Η έκφραση αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της τήρησης της ευγενούς άμιλλας και της προσπάθειας για αριστεία με ηθικά μέσα.
Τα παιδία παίζει
Οι αρχαίοι μετέφεραν την ιδέα ότι το παιχνίδι είναι εγγενές στην παιδική ηλικία. Επιπλέον, χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι ένας ενήλικας συμπεριφέρεται ανώριμα.
Νους υγιής εν σώματι υγιεί
Η διατήρηση ενός υγιούς νου προϋποθέτει τη διατήρηση ενός υγιούς σώματος. Αυτή η αντίληψη αντικατοπτρίζει την κλασική αθλητική φιλοσοφία, όπου η προπόνηση του σώματος θεωρούνταν απαραίτητη τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική ευεξία.
Από μηχανής θεός
Η απρόβλεπτη βοήθεια, αναφέρεται σε μια λύση ή υποστήριξη που παρέχεται ως απάντηση σε ένα πρόβλημα ή μια δύσκολη περίσταση.
Ο Ασκός του Αιόλου
(Αν και λανθασμένα αναφέρεται και ως οι Ασκοί του Αιόλου)
Το χρησιμοποιούμε σε επικείμενες καταστροφές, O Οδυσσέας έλαβε από τον Αίολο έναν σάκο (άσκο) που συγκρατούσε τους ανέμους. Ωστόσο, όταν οι σύντροφοι του Οδυσσέα άνοιξαν τον σάκο, οι άνεμοι εξαπολύθηκαν, με αποτέλεσμα το πλοίο να παρασυρθεί στο νησί των Λαιστρυγόνων.
Αντίπαλον δέος
Όταν αναφέρεστε σε έναν τρομερό αντίπαλο.
Αχίλλειος πτέρνα
Όταν αναφερόμαστε στο αδύνατο σημείο κάποιου. Η έκφραση προέρχεται από το μύθο του Αχιλλέα, όπου διηγείται ότι κατά τη διάρκεια της βύθισής του από τη μητέρα του στο ποτάμι της αθανασίας, η ευπάθειά του παρέμεινε εξαιτίας της λαβής της από τη φτέρνα του, καθιστώντας το συγκεκριμένο μέρος του σώματός του θνητό.
Βίος αβίωτος
Περιγράφοντας μια ανυπόφορη ζωή.
Γαία πυρί μειχθήτω
Σε περιόδους συμφοράς, όταν θέλουμε να τονίσουμε το γεγονός.
Γη και ύδωρ
Το χρησιμοποιούμε σε περιπτώσεις υποχώρησης, πλήρους απόσυρσης και παράδοσης χωρίς όρους.
Γνώθι σαυτόν
Γνώρισε τον εαυτό σου. Το αναφέρουμε για κάποιον που διαθέτει αυτογνωσία.
ἔπεα πτερόεντα
Ο Όμηρος αναφέρεται σε αυτή την έκφραση στην Ιλιάδα, περιγράφοντας λέξεις που παίρνει ο άνεμος, φευγαλέες και χωρίς συγκεκριμένο νόημα. Η φράση αυτή διατηρεί τη σύγχρονη σημασία της, υποδηλώνοντας κενές ή ανούσιες λέξεις, παρόμοιες με τις “λέξεις του ανέμου”.
Διαβάστε περισσότερα για τις όμορφες ιστορίες των λέξεων:
- 12 ελληνικές λέξεις που θα σας ξαφνιάσουν (και τι κρύβουν)
- Τι σημαίνει η λέξη ασκαρδαμυκτί – Πώς τη χρησιμοποιούμε ;
- «Πόνεσαν τα μάτια μας»: 9 λέξεις που γράφεις συνέχεια λάθος
- 10 ελληνικές λέξεις που χρησιμοποιούνται διεθνώς και μόνο λίγοι γνωρίζουν
- 9 ελληνικές λέξεις που δεν είναι ελληνικές
- 14 ξένες λέξεις που προφέρουμε οι περισσότεροι λάθος
- Αυτές οι 8 λέξεις δεν είναι ελληνικές, όπως φανταζόσουν
- 20 λέξεις που γεννήθηκαν από την πένα του Σαίξπηρ
- 9 λέξεις που πρέπει να εγκαταλείψεις αν θες να ακούγεσαι πιο έξυπνος
- Πότε βάζουμε δύο τόνους στις λέξεις;
- 8 λέξεις που μόνο οι γνώστες γράφουν αλάνθαστα
- Οι 6 ελληνικές λέξεις που δεν μεταφράζονται σε ξένες γλώσσες
