Η κριτική του Βιτγκενστάιν στον Μπέρτραντ Ράσελ προήλθε από τις βαθιές φιλοσοφικές διαφορές μεταξύ των δύο.
Ενώ ο Μπέρτραντ Ράσελ ήταν ένας από τους πρώιμους μέντορες του η σχέση τους εξελίχθηκε, καθώς αναπτυσσόντουσαν οι ιδέες του ίδιου του Βιτγκενστάιν ιδίως αφότου έγραψε το: Tractatus Logico-Philosophicus.
Ο Βιτγκενστάιν κατέληξε να πιστεύει ότι πολλά από τα φιλοσοφικά σχέδια του Ράσελ στη μεταφυσική και την επιστημολογία ήταν θεμελιωδώς λανθασμένα. Για τον Βιτγκενστάιν αυτά τα φιλοσοφικά προβλήματα ήταν συχνά το αποτέλεσμα παρεξηγήσεων της γλώσσας και ένιωθε ότι ο Ράσελ προσπαθούσε να λύσει αυτά που θεωρούσε μη προβλήματα.
Η δήλωση του Βιτγκενστάιν αντανακλούσε την ευρύτερη απόρριψη των φιλοσοφικών μεθόδων του Ράσελ και τη δυσφορία του για την ιδέα της φιλοσοφικής εμπλοκής στην ηθική και την πολιτική. Εκεί που ο Ράσελ αναζητούσε σαφήνεια και συστηματοποίηση, ο Βιτγκενστάιν πίστευε ότι ο ρόλος της φιλοσοφίας ήταν να διαλύει προβλήματα και όχι να δημιουργεί θεωρίες ή ηθικές κατευθυντήριες γραμμές, δημιουργώντας νέους προβληματισμούς. Λογικό, θα προσθέταμε, καθώς ο Βιτγκενστάιν θεωρούσε ακόμη και τους σωκρατικούς διαλόγους ατελέσφορους.
«Τα βιβλία του Μπέρτραντ Ράσελ θα έπρεπε να εκδίδονται σε 2 χρώματα: σε κόκκινο όσα ασχολούνται με τη μαθηματική λογική, και να είναι υποχρεωτικό ανάγνωσμα για τους φοιτητές φιλοσοφίας και σε μπλε όσα ασχολούνται με την ηθική και την πολιτική, και κανείς να μην επιτρέπεται να τα διαβάσει.» (Βιτγκενστάιν)
20 αποφθέγματα του Λούντβιχ Βιτγκενστάιν: «Η κόλαση δεν είναι οι άλλοι. Είναι ο εαυτός σου.»
38 αποφθέγματα του Βιτγκενστάιν:
- Στη γλώσσα μας υπάρχει ενσωματωμένη μια ολόκληρη μυθολογία.
- Ο κόσμος είναι ένα σύνολο γεγονότων, όχι πραγμάτων.
- Για να πείσεις κάποιον για την αλήθεια δεν αρκεί να την επισημάνεις, αλλά να του δείξεις το μονοπάτι που οδηγεί από το σφάλμα στην αλήθεια.
- Τα βιβλία του Μπέρτραντ Ράσελ θα έπρεπε να εκδίδονται σε 2 χρώματα: σε κόκκινο όσα ασχολούνται με τη μαθηματική λογική, και να είναι υποχρεωτικό ανάγνωσμα για τους φοιτητές φιλοσοφίας· και σε μπλε όσα ασχολούνται με την ηθική και την πολιτική, και κανείς να μην επιτρέπεται να τα διαβάσει.
- Η φιλοσοφία είναι ένας αγώνας για να λυθούν τα μάγια που έχει κάνει η γλώσσα στη σκέψη μας.
- Τα όρια ενός ανθρώπου καθορίζονται από τα όρια της γλώσσας του.
- Δεν ξέρω γιατί βρισκόμαστε εδώ, αλλά είμαι σχεδόν σίγουρος ότι ο λόγος δεν είναι για να περάσουμε καλά.
- Τα όρια της γλώσσας είναι τα όρια του ανθρώπινου μυαλού. Όσα ξέρω είναι αυτά για τα οποία έχω λέξεις.
- Η κόλαση δεν είναι οι άλλοι. Είναι ο εαυτός σου.
- Για τα πράγματα που δεν μπορείς να μιλήσεις, πρέπει να σωπαίνεις.
- Μπορεί κανείς να φυλακιστεί σ’ ένα δωμάτιο με ξεκλείδωτη πόρτα, αν τυχόν η πόρτα ανοίγει προς τα μέσα και δεν του περάσει απ’ το μυαλό να τραβήξει αντί να σπρώξει.
- Τι γνωρίζω για τον Θεό και το νόημα της ζωής;
Εκείνο που ξέρω εγώ είναι ότι ο κόσμος υπάρχει. - Εν τέλει, κάθε εξήγηση είναι απλά μια υπόθεση.
- Σε κάθε κουλτούρα φτάνω σε ένα κεφάλαιο με τον τίτλο «Σοφία». Και ξέρω ακριβώς τι πρόκειται να επακολουθήσει: Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης.
- Τα λόγια είναι πράξεις.
- Οι φιλόσοφοι μερικές φορές μοιάζουν με μικρά παιδιά που μουντζουρώνουν ένα φύλλο χαρτί με τυχαίες γραμμές και μετά ρωτούν έναν ενήλικο: «τι είναι αυτό;»
- Η δυσκολία στη φιλοσοφία είναι να μη λέμε παραπάνω από όσα ξέρουμε.
- Ο σκοπός της φιλοσοφίας είναι να υψώνει ένα τείχος στο σημείο όπου η γλώσσα –ούτως ή άλλως– σταματά.
- Οι περιορισμοί απελευθερώνουν.
- Μη σκέφτεσαι. Κοίτα!
- Αν οι άνθρωποι δεν έκαναν ποτέ ανοησίες, τίποτε έξυπνο δεν θα είχε γίνει ποτέ.
- Όταν μιλάμε μιαν άλλη γλώσσα, αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο κάπως διαφορετικά.
- Κάποιος που ξέρει πάρα πολλά, δυσκολεύεται να μη λέει ψέματα.
- Το ανθρώπινο σώμα είναι η καλύτερη εικόνα της ανθρώπινης ψυχής.
- Όταν φιλοσοφείς είναι σαν να προσπαθείς να ανοίξεις ένα χρηματοκιβώτιο με συνδυασμό. Όλες οι μικρές μετατοπίσεις του δίσκου δεν φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα. Μόνο όταν όλα μπουν στη θέση τους, η πόρτα ανοίγει.
- Μια σοβαρή και καλή φιλοσοφική εργασία μπορεί να αποτελείται εξ ολοκλήρου από ανέκδοτα.
- Το να ξεστομίζεις μια λέξη είναι σαν να χτυπάς μια νότα στο πληκτρολόγιο της φαντασίας.
- Ένας φιλόσοφος που δεν θέλει να παίρνει μέρος σε συζητήσεις, είναι σαν ένα πυγμάχο που δεν θέλει να μπαίνει στο ρινγκ.
- Ο φιλόσοφος πασχίζει να βρει την ελευθερώτρια λέξη, τη λέξη δηλαδή που θα μας επιτρέψει επιτέλους να συλλάβουμε εκείνο που συνεχώς μέχρι τώρα βάραινε στη συνείδησή μας, δίχως να καταλαβαίνουμε πώς.
- Η φιλοσοφία δεν είναι ένα δόγμα, αλλά μια δραστηριότητα.
- Όταν θα έχουμε κατανοήσει κάθε μυστικό του σύμπαντος, θα μένει ακόμα το αιώνιο μυστικό της ανθρώπινης καρδιάς.
- Από το λάθος πρέπει κανείς να ξεκινάει και να φέρνει στο φως την αλήθεια που κρύβει μέσα του.
- Και οι σκέψεις πέφτουν καμιά φορά από το δέντρο πριν ωριμάσουν.
- Κάθε εξομολόγηση πρέπει να είναι μέρος της καινούργιας σου ζωής.
- Η φιλοσοφία δεν είναι θεωρία αλλά ενέργεια.
- Ποτέ μη μένεις ψηλά στα άγονα υψίπεδα της εξυπνάδας. Έλα κάτω στα πράσινα λιβάδια της χαζομάρας.
- Η επιστήμη χτίζει ένα σπίτι από τούβλα, το οποίο, αφού ολοκληρωθεί δεν το αγγίζουμε πια. Η φιλοσοφία τακτοποιεί ένα δωμάτιο, κι έτσι χρειάζεται να πάρει στα χέρια της τα πράγματα πολλές φορές.
- Αν πιστεύεις στο Θεό σημαίνει ότι κατανοείς την ερώτηση σχετικά με το νόημα της ζωής.
10 φιλοσοφικά ρεύματα που πρέπει να γνωρίζετε – Οι σχολές σκέψης που διαμόρφωσαν τον κόσμο
