Τα σχολικά βιβλία έχουν προκαλέσει πολλές αφορμές για μεγάλες διαμάχες, μέσα στην ελληνική ιστορία.
Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει προκαλέσει πολλές αντιπαραθέσεις μέσα στην ελληνική ιστορία, ιδίως όταν πρόκειται για τα σχολικά βιβλία του, που αμφισβητούν την επίσημη αφήγηση της ιστορίας, της εθνικής ταυτότητας και των κοινωνικών αξιών. Με την πάροδο των ετών αρκετά σχολικά βιβλία θεωρήθηκαν αιρετικά και στη συνέχεια καταργήθηκαν είτε για το περιεχόμενό τους είτε για την ιδεολογία που προωθούσαν.
Η αλήθεια είναι πως είναι δύσκολο κανείς να ισορροπήσει μεταξύ της ακαδημαϊκής και δημόσιας ιστορίας, αλλά αυτό δεν αναιρεί πως πολλές φορές μπορεί να υπάρχουν και στοιχεία προπαγάνδας.
«Εσύ θα με πεθάνεις!»: 21 αγαπημένες φράσεις που έλεγαν οι μαμάδες στα 80’s και στα 90’s
4 σχολικά βιβλία που κρίθηκαν ακατάλληλα για τις σχολικές αίθουσες
1. Το βιβλίο ανάγνωσης του Δημοτικού σχολείου το 1917 το 1921 – «Τα ψηλά βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου
Μια επιτροπή διανοούμενων συνάντησε τον Υπουργό Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαιδεύσεως Θεόδωρο Ζαΐμη για να εξετάσει μια σειρά από 13 αναγνωστικά βιβλία που εισήχθησαν κατά την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917. Τα βιβλία αυτά γραμμένα για πρώτη φορά στη νεοελληνική γλώσσα επικρίθηκαν για τη δημοτική γλώσσα (έναντι της καθαρεύουσας) και το ιδεολογικό υπόβαθρό τους. Το πιο αμφιλεγόμενο από αυτά τα βιβλία Τα ψηλά βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου κατηγορήθηκε ότι προωθούσε αθεϊστικές και αντιπατριωτικές απόψεις.
2. Το σχολικό βιβλίο της Γ’ Λυκείου – 2001
Ένα εγχειρίδιο ιστορίας για τη Γ’ γυμνασίου αποσύρθηκε, καθώς ο Κύπριος Υπουργός Παιδείας Ουράνιος Ιωαννίδης εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την απεικόνιση της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών ΕΟΚΑ και του αγώνα τους κατά της βρετανικής κυριαρχίας αλλά και για τις επιπτώσεις του αγώνα στην πορεία του κυπριακού ζητήματος. Γραμμένο από μια ομάδα 12 νέων ιστορικών με επικεφαλής τον Γιώργο Κόκκινο, το βιβλίο επικρίθηκε για την απεικόνιση του ιδεολογικού προσανατολισμού της ΕΟΚΑ. Το επίμαχο απόσπασμα ήταν: «Την εποχή που ο Τρίτος Κόσμος συγκλονιζόταν από ριζοσπαστικά αντιαποικιακά κινήματα, που έδιναν προτεραιότητα όχι μόνον στην εθνική απελευθέρωση αλλά και στην κοινωνική πρόοδο, στην Κύπρο η ΕΟΚΑ του στρατηγού Γρίβα πρόβαλλε έναν κοινωνικά υπερσυντηρητικό εθνικισμό».
20 ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη γεννούν πρωτοπήγαστα συναισθήματα
3. Το βιβλίο της Ιστορίας Στ΄ Δημοτικού με επικεφαλής τη Μαρία Ρεπούση 2006 – 2008
Ίσως ένα το πιο αμφιλεγόμενα σχολικά βιβλία της πρόσφατης ιστορίας που άγγιζε το εθνικό τραύμα της Ελλάδας, τη Μικρασιατική Καταστροφή και οδήγησε σε μία έντονη συζήτηση που διήρκησε 29 ολόκληρους μήνες. Γραμμένο από μία ομάδα με επικεφαλής την Μαρία Ρεπούση, το βιβλίο κρίθηκε για την απεικόνιση των ιστορικών γεγονότων και ιδιαίτερα για την περιγραφή των απεγνωσμένων προσπαθειών του ελληνικού πληθυσμού να διαφύγει κατά τη διάρκεια της καταστροφής της Σμύρνης το 1922. Γονείς και δάσκαλοι εναντιώθηκαν στη διδασκαλία του εντός των σχολικών αιθουσών και υποστήριξαν ότι υπονομεύει την εθνική μνήμη με τον όρο «συνωστισμός», υποβαθμίζοντας τις βιαιοπραγίες και τους εμπρησμούς των Τούρκων, που ανάγκασαν τους Έλληνες να οδηγηθούν στο λιμάνι της Σμύρνης, ψάχνοντας απεγνωσμένα τρόπο διαφυγής. Περισσότερα από 1000 κείμενα γράφτηκαν για το συγκεκριμένο βιβλίο και άλλες τόσες δημοσιεύσεις του ελληνικού τύπου, που απορούσαν πως βρέθηκε στις σχολικές αίθουσες ένα τέτοιο βιβλίο.
4. Το σχολικό βιβλίο «Ιστορία Ρωμαϊκή και Μεσαιωνική» του Κώστα Καλοκαιρινού 1965
Το σχολικό εγχειρίδιο ρωμαϊκής και μεσαιωνικής ιστορίας του Κώστα Καλοκαιρινού αντιμετώπισε αντιδράσεις επειδή παρέκκλινε από την μέχρι τότε εθνική αφήγηση για το Βυζάντιο. Το σχολικό βιβλίο εισήχθη στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του Ευάγγελου Παπανούτσου μαζί με άλλα 7 βιβλία. Αρχικά, επικρίθηκαν και τα 7 βιβλία εξαιτίας της επιλογής τους να χρησιμοποιήσουν τη δημοτική γλώσσα.
Όμως το βιβλίο του Καλοκαιρινού επικρίθηκε και για ιστορικές παραλλαγές, καθώς παρουσίαζε τη βυζαντινή ιστορία ως συνέχεια της ρωμαϊκής και όχι της ελληνικής ιστορίας. Αυτό θεωρήθηκε πως υπονομεύει την ελληνική εθνική συνείδηση και οδήγησε στην απόσυρσή του.
10 βιβλία στην «πυρά»: Όταν ο κομμουνισμός και ο ναζισμός έκαναν cancel
