Παρά τη συμβολή τους, οι ουτοπικοί σοσιαλιστές αντιμετώπισαν κριτική για την έλλειψη ταξικής ανάλυσης και στρατηγικής πολιτικής διορατικότητας. Οι επικριτές, συμπεριλαμβανομένων των Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς, τόνισαν την ανεπάρκειά τους στην αντιμετώπιση της ταξικής δυναμικής και της πολιτικής πάλης, αμφισβητώντας τη σκοπιμότητα των προτάσεών τους.
Η τριάδα των Saint-Simon, Robert Owen και Charles Fourier, αξιοσημείωτες μορφές του ουτοπικού σοσιαλισμού, λειτούργησε ως πηγή έμπνευσης για πολλούς κοινωνικούς μεταρρυθμιστές, δημοκράτες και επαναστάτες, παρά την κριτική που δέχθηκε.
Ο ουτοπικός σοσιαλισμός, όπως παραδειγματίστηκε από τον Henri de Saint-Simon, τον Robert Owen και τον Charles Fourier, σηματοδότησε την απαρχή της σύγχρονης σοσιαλιστικής σκέψης. Αυτά τα προνοητικά άτομα προσέφεραν πρώιμη κριτική στον καπιταλισμό, οραματίστηκαν πιο δίκαιες κοινωνίες και έγιναν πηγές κινήτρων για τις επόμενες γενιές σοσιαλιστών και μεταρρυθμιστών.
Ωστόσο, οι ιδέες τους αντιμετώπισαν συχνά σκεπτικισμό, καθώς θεωρήθηκαν μη ρεαλιστικές και αποσυνδεδεμένες από την κοινωνική πραγματικότητα, γεγονός που τους χάρισε τον χαρακτηρισμό “ουτοπικές” με μια υποτιμητική έννοια.
28 αλήθειες του Λένιν: «Οι υπερβολές στη σεξουαλική δραστηριότητα είναι ένα σημάδι της αποσύνθεσης…»
Οι ουτοπικοί σοσιαλιστές
Ο Henri de Saint-Simon (1760-1825), γεννημένος μέσα στο σκηνικό της Γαλλικής Επανάστασης, διαμόρφωσε τη σοσιαλιστική του φιλοσοφία γύρω από φιλοσοφικά και θεολογικά πεδία και όχι γύρω από την πρακτική εφαρμογή. Το δόγμα του Saint-Simon επικεντρώθηκε στη διχοτόμηση μεταξύ των παραγωγικών “εργατών” και των παρασιτικών “τεμπέληδων”, υποστηρίζοντας την ενοποίηση των πρώτων για τη σφυρηλάτηση μιας επιστημονικά διοικούμενης, κοινωνικά δίκαιης κοινωνίας. Οραματιζόταν να το επιτύχει αυτό μέσω της εγκαθίδρυσης ενός “νέου χριστιανισμού”, δίνοντας προτεραιότητα στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των εξαθλιωμένων μαζών.
Ο Ρόμπερτ Όουεν (1771-1858), προερχόμενος από ένα ταπεινό περιβάλλον στην Ουαλία, μετατράπηκε από βιομήχανος σε κοινωνικό μεταρρυθμιστή, ενσαρκώνοντας τη δράση και όχι την απλή θεωρία. Οι προσπάθειές του, ιδίως στο New Lanark, περιλάμβαναν την εφαρμογή προοδευτικών μέτρων πρόνοιας και την ίδρυση του πρώτου βρεφικού σχολείου της Βρετανίας. Πέρα από το New Lanark, ο Owen υπερασπίστηκε ευρύτερες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και ίδρυσε το New Harmony, ένα φιλόδοξο αλλά βραχύβιο πείραμα συνεταιριστικής διαβίωσης.
Ο Charles Fourier (1772-1837), γιος ενός εύπορου επιχειρηματία, είχε διπλή ζωή ως έμπορος υφασμάτων και ριζοσπάστης συγγραφέας. Σε αντίθεση με τους ομολόγους του, ο Φουριέ οραματίστηκε έναν σοσιαλισμό με επίκεντρο την απόλαυση, ασκώντας κριτική στην αδυναμία της αστικής κοινωνίας να ξεφύγει από τον κύκλο των άσχημων κοινωνικών συνθηκών. Πρότεινε το φαλάνστερ ως αρχιτεκτονική λύση, συνδυάζοντας την κοινοτική διαβίωση με τη βιομηχανία και τη γεωργία, υποστηρίζοντας τις κοινές δουλειές και τη σεξουαλική απελευθέρωση.
Τί είναι ο σοσιαλισμός; 10 facts για τα θετικά και τα αρνητικά του
