Τζον Στάινμπεκ, εξηγώντας τα ανεξήγητα
«Προσπάθησε να καταλάβεις τους ανθρώπους. Αν καταλάβει ο ένας τον άλλον, θα είστε καλοί ο ένας για τον άλλον. Το να ξέρεις κάποιον καλά, ποτέ δεν οδηγεί σε μίσος, αλλά σχεδόν πάντα οδηγεί σε αγάπη».
Υπάρχουν άνθρωποι που η ενσυναίσθηση δονεί μέσα τους τόσο δυνατά που γίνονται ένα με τους άλλους και μπορούν να μεταφέρουν ατόφια την πραγματικότητα που βιώνουν. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο συγγραφέας Τζον Στάινμπεκ.
Απ’ τους κορυφαίους του μυθιστορήματος του 20ου αιώνα, γεννήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου το 1902 στην Καλιφόρνια και έφυγε στις 20 Δεκέμβρη του 1968 στη Νέα Υόρκη. Άσκησε μια σειρά από επαγγέλματα κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 1929-30 και στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εργάστηκε ως ανταποκριτής της Ευρώπης, μέσω μιας εφημερίδας. Η φθορά του πολέμου, αναπόδραστα, τον άγγιξε τόσο ψυχικά, όσο και συγγραφικά. Στα έργα του συγκαταλέγονται Το Χρυσό Κύπελλο, Οι Ουράνιες Βοσκές, Σ’ έναν άγνωστο Θεό, Η Κοιλάδα της Τορτίλα, Ανατολικά της Εδέμ και Βίβα Ζαπάτα.
Δύο είναι ωστόσο, εκείνα για τα οποία έγινε ευρέως γνωστός. Σκληρό αλλά αληθινό, το Άνθρωποι και ποντίκια του 1937, μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία για όνειρα που διαψεύδονται, παιγμένο σε θέατρο και σινεμά. Όσο για Τα Σταφύλια της Οργής (1939), πρόκειται για την ιστορία των ταπεινών και καταφρονεμένων της Αμερικής στα χρόνια της μεγάλης κρίσης. Κατεστραμμένες σοδειές, αγρότες απεγνωσμένοι που εγκαταλείπουν τον Αμερικανικό Νότο για τον «ονειρικό» Βορρά. Έζησε κι ο ίδιος από μέσα το ταξίδι των μεταναστών με τους φόβους και τις προσδοκίες τους. Έτσι, κατάφερε -με χειμαρρώδη περιγραφή και νατουραλιστική οπτική- να μεταδώσει επί της ουσίας την πραγματικότητα της ιστορικής αυτής συγκυρίας. Συζητήσεις και αντιδράσεις δέχθηκαν τα έργα του, ωστόσο δεν μπόρεσαν ούτε στο ελάχιστο να τα αποδυναμώσουν.
Κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1962, και τα έργα του συνεχίζουν να επανεκδίδονται και να διαβάζονται σε όλο τον κόσμο. Θα κλείσουμε με ένα απόσπασμα απ’ τα Σταφύλια της Οργής.
Δεν έχουμε τη δική μας ψυχή. Έχουμε ένα μέρος από μια μεγάλη ψυχή. Μια μεγάλη ψυχή που ανήκει σε όλους…
Θα βρίσκομαι παντού μέσα στο σκοτάδι. Θα βρίσκομαι εκεί όπου δίνουν μάχη για να φάνε οι πεινασμένοι. Θα βρίσκομαι εκεί όπου ο μπάτσος δέρνει τον ανήμπορο. Θα βρίσκομαι εκεί όπου οι άνθρωποι φωνάζουν επειδή είναι έξαλλοι και δεν αντέχουν άλλο.
Αλλά θα βρίσκομαι και εκεί όπου τα παιδιά γελούν επειδή πεινούν μα ξέρουν ότι το δείπνο τα περιμένει. Και θα βρίσκομαι εκεί όταν οι άνθρωποι θα τρώνε τους δικούς τους καρπούς και θα ζουν στα σπίτια που οι ίδιοι έφτιαξαν.
Θα βρίσκομαι εκεί…
Υ.Γ Διαβάστε το γράμμα στο γιο του για την αγάπη http://promahi-nea.blogspot.gr/2012/05/blog-post_677.html
Κείμενο: Αλίκη Μαργαρού (Lavart)
