Η επίθεση στους κλασικούς πίνακες εντάσσεται άραγε στη γενικότερη επίθεση που βιώνει τα τελευταία χρόνια η κλασική τέχνη και η λογοτεχνία;
Στενεύουν οι γλωσσικές έννοιες, στενεύουν τα όρια της σκέψης, στενεύουν και τα όρια της δράσης.
Οι επιθέσεις σε αγάλματα και μνημεία, οι απαγορεύσεις αποσπασμάτων από κλασικά λογοτεχνικά κείμενα δεν μπορεί να θεωρηθούν παρά μια γενικότερη κουλτούρα επίθεσης προς την κλασικότητα. Η απόρροια αυτών των δράσεων έχει ένα βασικό στοιχείο, την απομάκρυνση από το κλασικό ως τρόπο έκφρασης και σκέψης.
Δεν είναι πρωτόγνωρο, η ανθρωπότητα το έχει ξαναβιώσει στον μεσαίωνα, τότε που οτιδήποτε θεωρούνταν κλασικό ήταν υπό διωγμό και εύκολο θύμα κάποιων θρησκευτικών ζηλωτών.
Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις στάθηκε το γεγονός, ότι τα τελευταία χρόνια κάποιοι ακτιβιστές επιτίθονται σε πίνακες ζωγραφικής που θεωρούνται κλασικοί.
Κάποιοι υποστηρίζουν πως αυτό μπορεί να συμβαίνει, διότι κάποιοι έχουν συνδέσει το κλασικό με την εποχή που δημιουργήθηκε, η οποία ήταν γεμάτη ανισότητες και ρατσισμό. (πόσο διαστροφικό ; )
Βέβαια, θα μπορούσε είναι κι άλλος ο λόγος. Τα κλασικά έργα έχουν μεγαλύτερη επιρροή στο ευρύ κοινό και έτσι το μήνυμα των ακτιβιστών θα γίνει γρηγορότερα γνωστό.
Τί είναι όμως το κλασικό;
Κάτι λογίζεται ως κλασικό όταν το νόημα του αντηχεί αιώνια, κλασικές αξίες, κλασικά πρότυπα αλλά και κλασική τέχνη.
Η κλασική τέχνη αναφέρεται συνήθως στην τέχνη που δημιουργήθηκε στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη και χαρακτηρίζεται από την έμφαση στην ισορροπία, την αρμονία και την αναλογία, καθώς περιλαμβάνει έργα σε διάφορες μορφές, όπως η γλυπτική, η αρχιτεκτονική και η ζωγραφική.
Επιπλέον, ο όρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ευρύτερα για να περιγράψει την τέχνη που ακολουθεί παρόμοιες αρχές τάξης και ομορφιάς, οι οποίες συχνά συνδέονται με τις περιόδους της Αναγέννησης και του Νεοκλασικισμού.
Η κλασική λογοτεχνία από την άλλη είναι η αρχή των πάντων, αν αναλογιστούμε πως τα πρώτα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων και μετέπειτα των Ευρωπαίων καταφέραν να διευρύνουν τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων.
Αμφισβήτησαν, συγκρούστηκαν, διεύρυναν, αναγέννησαν το ανθρώπινο πνεύμα μέσα από τα γραπτά τους. Η σταδιακή απομάκρυνση από αυτά τα γραπτά αρχικά καθιστούν αδύνατο να έρθουμε σε απευθείας επαφή με το κείμενο. Αυτό μας υποχρεώνει να τα διαβάσουμε μέσα από μεταφράσεις – αποδόσεις.
Άρα όλη μας η τύχη βασίζεται στο να εντοπίζουμε καλές μεταφράσεις. Μια κακή μετάφραση αλλοιώνει το μήνυμα του συγγραφέα αλλά και του έργου.
Αφού λοιπόν η θεωρητική επιστήμη κατάφερε να απομακρύνει τους ανθρώπους από τα απελευθερωτικά κείμενα ήταν φυσικό επακόλουθο να εμφανιστεί η κλασικό – φοβία των «νεωτεριστών».
Γιατί η κλασική τέχνη θεωρείται ρατσιστική;
Η κλασική τέχνη και λογοτεχνία μπορεί να εκληφθεί ως ρατσιστική λόγω του ιστορικού πλαισίου στο οποίο δημιουργήθηκαν. Στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη, κοινωνίες που παρήγαγαν την κλασική τέχνη, υπήρχαν συχνά ιεραρχίες και ανισότητες, συμπεριλαμβανομένης της δουλείας και του εθνοκεντρισμού.
Ορισμένα κλασικά έργα μπορεί να αντανακλούν ή να ενισχύουν αυτές τις προκαταλήψεις, απεικονίζοντας ορισμένες ομάδες ως ανώτερες ή κατώτερες.
Ο παραπάνω ισχυρισμός βέβαια είναι νηπιακής συλλογιστικής, αλλά φαίνεται πως βρίσκει πρόσφορο έδαφος στη σύγχρονη πραγματικότητα, όπως κάθε ιδέα που βασίζεται στον παραλογισμό.
Η Wall Street Journal δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο “Even Homer Gets Mobbed“, το άρθρο αναφέρει ότι έχει ξεκινήσει ένα κίνημα για την αφαίρεση κλασικών αρχαίων ελληνικών λογοτεχνικών έργων από τις σχολικές αίθουσες σε όλες τις ΗΠΑ, μάλιστα ένα λύκειο στη Μασαχουσέτη απαγόρευσε την «Οδύσσεια» του Ομήρου.
Οι παγκόσμιες αφηγήσεις διαφορετικών εποχών που σώζονται μέσα από τη λογοτεχνία υποβαθμίζονται στην ωμότητα του ατομικού δικαιώματος του «Εγώ».
Προοδευτικοί ονομάζονται πλέον οι άνθρωποι που ακολουθούν τις τακτικές των προπαππούδων μας με μοντέρνα αμφίεση για να παραπλανήσουν μέσα στο θέατρο σκιών που έχουν στήσει.
Ο πόλεμος στο κλασικό, το οποίο βοήθησε να στήσει τα πόδια του ανθρώπου στον σύγχρονο κόσμο επιζητά αποκαθήλωση.
Οι συγγραφείς της κλασικής λογοτεχνίας πλήρωσαν ακριβά την αντιεξουσιαστική τους θέση, την καταγραφή τους για τον άνθρωπο. Ο Σωκράτης δικάστηκε και οδηγήθηκε στον θάνατο, ο Πλάτωνας εξορίστηκε, ο Κρίστοφερ Μάρλοου δολοφονήθηκε, ο Κάφκα απαγορεύτηκε στη ναζιστική Γερμανία, και πόσοι ακόμη δεν κυνηγήθηκαν από τον στρατό της εξουσίας;
Είναι ολοφάνερο ο κόσμος μας δεν εξελίσσεται και οι κλασικοί που στήλωσαν τα πόδια του ανθρώπου, για να ζει ελεύθερος μακριά από τα δεσμά του, σιγά – σιγά αλλοιώνονται και απομακρύνονται από το οπτικό και νοητικό πεδίο μας. Η συνέχεια;
Θα είναι μια επική κροταλίζουσα κατάρρευση του σύγχρονου ανθρώπου.
Αναλογιζόμενοι αυτή την απαισιόδοξη σκέψη, βλέπουμε λίγο φως από τις γρίλιες, ακούμε βαθιά ηδονιστικά ουρλιαχτά… ίσως κάποια μήτρα να γεννάει νέες «Κλασικές» μορφές της τέχνης, για να φυλάξουν το ορμητικό μέλλον που έρχεται κατά πάνω μας.
Κείμενο: Αγγέλικα Αγόρα (Lavart)
Λίγο BDSM, λίγο Strap on και τ’ αγόρι μου. Το φαινόμενο Damiano David.
