Η ανέκδοτη επιστολή του Καζαντζάκη για το Νόμπελ. που δεν πήρε είναι μια πτυχή του αγαπημένου συγγραφέα, καθώς δείχνει την αφοσίωση που δείχνει στη δυνατή φιλία του με τον ποιητή Σικελιανό.
Τον Νοέμβριο του 1946, ο Νίκος Καζαντζάκης έγραψε μια επιστολή στον “Σεβαστό φίλο και προστάτη” του, Νίκο Βέη, καθηγητή Μεσαιωνικής και Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στην αλληλογραφία αυτή, ο Καζαντζάκης ανέφερε ότι συζητούσε το ενδεχόμενο προσφυγής σχετικά με το βραβείο Νόμπελ. Μοιράστηκε ότι είχε ανακαλύψει, μέσω ενός εγγράφου που έλαβε ο Μαντούδης από τη Σουηδία δύο μήνες πριν (επιβεβαιώθηκε από τον Ξεφλούδα), ότι είχε καθυστερήσει.
Ο Καζαντζάκης εξέφρασε την ανακούφισή του για την αποκάλυψη αυτή, καθώς αυτό σήμαινε ότι δεν θα κατηγορούνταν για παρεμπόδιση του “αγαπητού του φίλου, του ποιητή” Άγγελου Σικελιανού. Η επιστολή αναφερόταν επίσης στην αποβολή του Βέη από το Πανεπιστήμιο, που συνδεόταν με τη φερόμενη εμπλοκή του στα γεγονότα των Δεκεμβριανών. Η συγκεκριμένη επιστολή, που περιέχει αναφορές στο βραβείο Νόμπελ, τον Σικελιανό και την αποπομπή του Βέη, αποτελεί μέρος των ανέκδοτων χειρόγραφων εγγράφων που φυλάσσονται στις εκτεταμένες συλλογές του Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών.
8 αποφθέγματα του Νίκου Καζαντζάκη από το «άγνωστο» μυθιστόρημα του
Ακολουθεί η επιστολή του Νίκου Καζαντζάκη:
«Αγαπητέ, Σεβαστέ φίλε και Προστάτη!
Δεν ξέρω πως μου γεννήθηκε η ιδέα να γράψω σε μια αμερικάνικη revue μία μελέτη για τον αμερικάνο φιλέλληνα How, που είταν, στη μάχη του Μανιάκι. Μα δεν έχω βιβλιογραφία κ είστε ο μόνος που μπορείτε να μου υποδείξετε που να στραφώ να μάθω για τη ζωή, τις περιπέτειες του φιλέλληνα τούτου. Σας παρακαλώ λοιπόν θερμά ό,τι ξέρετε γράψετέ τα στον φίλο μας Πρεβελάκη και αφτός θα μου τα διαβιβάσει, θα προσπαθήσει να με βρει κι ό,τι βιβλίο είναι έφκολο, να το συμβουλευτώ (τηλέφ. 32867 Πρεβελάκης).
Μάθαμε πως ένας καινούριος τίτλος προστέθηκε στους τόσους τίτλους τιμής που έχετε: πως η τωρινή, λέει Κυβέρνηση Σας έπαψε! Είναι αλήθεια; Δεν υπάρχει λοιπόν πια ντροπή στην επίσημη Ελλάδα;
Γλυτόσαμε από το Nobel για εφέτο∙ έμαθα πως πριν από δύο μήνες έφτασε στον Μαντούδη έγγραφο από τη Σουηδία (το είδε, λέει, κι ο Ξεφλούδας) που αναγγέλνει πως είμαι εκπρόθεσμος. Χάρηκα, γιατί έτσι κανείς πια δε θα πει πως μπήκα εμπόδιο στον αγαπητό φίλο, ποιητή.
Ο Θεός μαζί Σας, αγαπητέ φίλε! Υπομονή, υπομονή κι ο Θεός θα τα φέρει αριστερά.
Δικός σας πάντα
Ν.Καζαντζάκης»
Ο Καζαντζάκης μέσα από την Ασκητική: «Χρέος μας λοιπόν να συλλάβουμε τ’ όραμα»