Τα λογότυπα αποτελούν κατά κάποιον τρόπο το «πρόσωπο», την ταυτότητα και την υπογραφή των καλλιτεχνών
Το λογότυπο είναι ένα μοναδικό, διακριτό σχέδιο, το οποίο δημιουργείται με σκοπό την προώθηση ενός καλλιτέχνη ή ενός μουσικού συγκροτήματος, την ενίσχυση της εικόνας του και τον καθορισμό των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του. Η δημιουργία ενός λογότυπου μπορεί να είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση, καθώς αυτή η μικρή εικόνα γραφικών ή λέξεων θα πρέπει να είναι μοναδική, πρωτότυπη, εύκολη στην απομνημόνευση και, ταυτόχρονα, θα πρέπει να αντιπροσωπεύει την ταυτότητα του μουσικού συγκροτήματος.
Οι δεκαετίες του ’70 και του ’80 αποτέλεσαν τη χρυσή εποχή των λογοτύπων, ειδικά για τα hard rock, glam rock και heavy metal μουσικά συγκροτήματα. Τα λογότυπα των συγκροτημάτων διαδραμάτισαν ουσιαστικό ρόλο στη σύνδεση των καλλιτεχνών με τους θαυμαστές τους. Για έναν θαυμαστή το λογότυπο μιας μπάντας είναι το απόλυτο σύμβολο που δημιουργεί απευθείας μια σχέση και σύνδεση με οποιονδήποτε φέρει το ίδιο διακριτικό.
Τι κρύβεται, όμως, πίσω από τα λογότυπα των μουσικών συγκροτημάτων; Μήπως τελικά δεν είναι απλώς μόνο μία εικόνα;
Led Zeppelin
Η δημιουργία του λογότυπου των Led Zeppelin ήρθε ως απάντηση στις αρνητικές κριτικές που έλαβε το συγκρότημα μετά την κυκλοφορία του τρίτου άλμπουμ τους. Όπως ανέφερε σε συνέντευξη ο Jimmy Page, σκέφτηκε ότι θα ήταν καλή ιδέα να κυκλοφορήσουν το επόμενο άλμπουμ τους εντελώς ανώνυμα. Στην αρχή, ήθελε μόνο ένα σύμβολο σε αυτό, αλλά, στη συνέχεια, αποφασίστηκε ότι, επειδή ήταν το τέταρτο άλμπουμ τους, αριθμός ανάλογος με τα μέλη του συγκροτήματος, θα μπορούσε να επιλέξει ο καθένας το δικό του σύμβολο.
Ο Jimmy Page σχεδίασε το δικό του σύμβολο που συχνά αναφέρεται ως “ZoSo”. Δεν εξήγησε ποτέ δημοσίως ποιο είναι το πραγματικό νόημα πίσω από το σύμβολο, αν και οι οπαδοί του έσπευσαν γρήγορα να υποθέσουν ότι εμπνεύστηκε από τα γραπτά του Άγγλου αποκρυφιστή Aleister Crowley. Ωστόσο, μετέπειτα, ανακαλύφθηκε ότι το σύμβολο χρονολογείται τουλάχιστον από το 1557 και αντιπροσωπεύει τον Κρόνο.
Το σύμβολο του τραγουδιστή Robert Plant είναι ένα φτερό μέσα σε έναν κύκλο και σχεδιάστηκε, επίσης, από τον ίδιο. Το φτερό αναφέρεται στο έμβλημα της Ma’at, της αιγυπτιακής θεάς της δικαιοσύνης και αναφέρεται στους χαμένους πολιτισμούς και την ήπειρο του Mu.
Το σύμβολο του John Bonham, ντράμερ των Led Zeppelin, αποτελείται από τρεις αλληλοσυνδεόμενους δακτυλίους, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν την οικογένεια: τη μητέρα, τον πατέρα και το παιδί. Το σύμβολο επιλέχθηκε από το βιβλίο των σημείων του Rudolf Koch.
Το σύμβολο του μπασίστα John Paul Jones επιλέχθηκε, επίσης, από το ίδιο βιβλίο. Μοιάζει με έναν κύκλο που τέμνει 3 vesica pisces (μια τριάκετρα) και συμβολίζει ένα άτομο που έχει αυτοπεποίθηση και ικανότητες.
The Who
Το λογότυπο των Who εμπνεύστηκε από τη βρετανική mod υποκουλτούρα, η οποία κατά τη δεκαετία του 1950 στη μεταπολεμική Βρετανία, υιοθέτησε από τον στρατό τον στόχο, που φέρει τα χρώματα του Union Jack (της βρετανικής εθνικής σημαίας), ως σύμβολο του κινήματός της. Ο καλλιτέχνης Brian Pike ενσωμάτωσε στο κέντρο του συμβόλου το έμβλημα του Who. Τα χρώματα, τα γράμματα και το σχήμα στόχου του λογότυπου αντικατοπτρίζουν τη μοντέρνα κουλτούρα στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Το βέλος στο “Ο” επιλέχθηκε με σκοπό να συμβολίσει την αρρενωπότητα και ο συνδυασμός των δύο “H” για να συμβολίσει την ενότητα. Το λογότυπο δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ στο εξώφυλλο κάποιου άλμπουμ, αλλά έγινε συνώνυμο με το συγκρότημα.
The Rolling Stones
Το λογότυπο των Rolling Stones, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στο άλμπουμ “Sticky Fingers”, είναι αναμφίβολα από τα πιο δημοφιλή και αναγνωρίσιμα λογότυπα όλων των εποχών. Από τη δημιουργία του, ήταν ένα εξέχον χαρακτηριστικό της μπάντας και της ταυτότητάς της και «αντέχει» ακόμα, εδώ και 50 χρόνια.
Δημιουργήθηκε το 1973 από τον John Pasche, φοιτητή τέχνης στο Royal College of Art στο Λονδίνο, όταν ο Mick Jagger έψαχνε ένα λογότυπο για τη νέα τους δισκογραφική εταιρεία, Rolling Stones Records. Χρησιμοποιώντας τα λόγια του ίδιου του John Pasche: «Βλέποντάς τον (τον Mick Jagger), το πρώτο πράγμα που ξεχώριζες ήταν το μέγεθος των χειλιών και του στόματος του». Ο Pasche κατέληξε σε ένα εντυπωσιακό σχέδιο που ήταν ένας μοναδικός συνδυασμός του στόματος του Mick Jagger και της Kali, της ινδουιστής θεάς του χρόνου, της δημιουργίας, της καταστροφής και της δύναμης. Το αρχικό όνομα του λογότυπου ήταν «Tongue and Lips», κατόπιν η ονομασία του συντομεύθηκε σε Hot Lips.
The Ramones
Ο Arturo Vega, ο καλλιτεχνικός διευθυντής των Ramones και για πολλούς πέμπτο μέλος του συγκροτήματος, κρύβεται πίσω από τη δημιουργία του λογότυπου του πανκ ροκ συγκροτήματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Vega θεωρούσε τους Ramones ως το «απόλυτο» αμερικανικό συγκρότημα και, έτσι, χρησιμοποίησε την προεδρική σφραγίδα των Η.Π.Α ως έμπνευση για το σχεδιασμό του λογότυπου. H σφραγίδα απεικονίζει έναν αετό που κρατάει βέλη για να συμβολίσει τη δύναμη και τη μαχητικότητα του έθνους μπροστά σε κάποια ενδεχόμενη επίθεση, και ένα κλαδί ελιάς ως σύμβολο της ειρήνης. Ο Vega, γνωρίζοντας την αγάπη του Johnny Ramone για το μπέιζμπολ, αντικατέστησε τα βέλη με ένα ρόπαλο του μπέιζμπολ και το κλαδί ελιάς με ένα κλαδί μηλιάς, επειδή πίστευε ότι το συγκρότημα ήταν «τόσο αμερικανικό όσο και η μηλόπιτα». Το πανό στο στόμα του πτηνού γράφει “Hey Ho, Let’s Go”, που είναι οι στίχοι από το πρώτο επιτυχημένο single των Ramones “Blitzkrieg Bop”. Η τελευταία πινελιά περιλάμβανε τα ονόματα των τεσσάρων μελών που είναι γραμμένα στην περίμετρο της σφραγίδας.
Το λογότυπο του Vega ήταν τόσο επιτυχημένο που τα έσοδα του συγκροτήματος βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό στις πωλήσεις του σε μπλουζάκια. Μάλιστα, σύμφωνα με το Merchbar τα μπλουζάκια με το λογότυπο που έχει πουλήσει η μπάντα είναι περισσότερα από τα άλμπουμ!
Queen
Το λογότυπο των Queen είναι ένα από τα πιο περιφρονημένα σχέδια λογότυπων ως προς το πόσο λεπτομερές και συμβολικό είναι. Το λογότυπο σχεδιάστηκε από τον θρυλικό frontman της μπάντας Freddie Mercury, ο οποίος είχε σπουδάσει γραφιστική στο Ealing College of Art και μοιάζει με το βασιλικό οικόσημο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Κάθε ένα από τα τέσσερα ζώα στο λογότυπο αντιστοιχεί στο ζωδιακό σύμβολο ενός μέλους της μπάντας. Υπάρχουν δύο λιοντάρια για τον ντράμερ Roger Taylor και τον μπασίστα John Deacon που ήταν Λέων, ένα καβούρι για τον κιθαρίστα Brian May που ήταν Καρκίνος, και δύο νεράιδες για τον Freddie Mercury, που ήταν Παρθένος. Ανάμεσα στα δύο λιοντάρια, υπάρχει ένα «Q», που πιθανόν είναι το αρχικό γράμμα του ονόματος της μπάντας, και έχει μια κορώνα στο εσωτερικό του. Πίσω από τα τέσσερα ζώα υπάρχει ένας φοίνικας. Αν και η έννοια του φοίνικα είναι σαφής -ένα μυθολογικό πουλί που ξαναγεννιέται απ’ τις στάχτες του- ο σκοπός χρήσης του στο λογότυπο παραμένει ασαφής.
The Doors
Το λογότυπο αυτό «φωνάζει» δεκαετία του ’60! Σχεδιάστηκε από το Τμήμα Τέχνης της Elektra Records με επικεφαλής τον Bill Harvey και αποτελεί ένα τέλειο παράδειγμα της δύναμης του μινιμαλισμού. Το λογότυπο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο ντεμπούτο άλμπουμ των Doors το 1967.
Υπάρχει ένα μικρό αλλά πολύ σημαντικό “The” πάνω από το όνομα του συγκροτήματος που χρησιμοποιεί την τυπική ψυχεδελική γραμματοσειρά της δεκαετίας του ’60. Επίσης, τα δύο ανακλαστικά «O» χωρίζονται στη μέση και μοιάζουν με χάπια – Γιατί άραγε;
Τhe Beatles
Τα πρώτα χρόνια η μπάντα δεν είχε κάποιο λογότυπο λογότυπο των Beatles. Το λογότυπο των Beatles εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο μπάσο τύμπανο του Ringo Starr τον Απρίλιο του 1963, τρία χρόνια μετά τον σχηματισμό του συγκροτήματος.
Ο Starr απέκτησε αυτό το σετ ντραμς από ένα κατάστημα, το Drum City, στη λεωφόρο Shaftesbury στο Λονδίνο. Όταν ο Starr μπήκε στο κατάστημα μαζί με τον διευθυντή της μπάντας, Brian Epstein, οι Beatles ήταν ήδη αρκετά δημοφιλείς, έχοντας κυκλοφορήσει το ντεμπούτο στούντιο άλμπουμ τους “Please, Please Me”. Ίσως γι’ αυτό ο Arbiter, ιδιοκτήτης του καταστήματος, συμφώνησε να δώσει δωρεάν στον Starr το τελευταίο του κιτ Ludwig Downbeat ύψους 238£, με την προϋπόθεση ότι το συγκρότημα θα διατηρήσει την επωνυμία της μάρκας. Ο Epstein συμφώνησε, αρκεί να εμφανιζόταν και το όνομα της μπάντας. Στη συνέχεια, ο Arbiter προχώρησε στον σχεδιασμό του λογότυπου σε χαρτί, κάνοντας το “B” μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα γράμματα και επεκτείνοντας το “T” με τον τρόπο που όλοι αναγνωρίζουμε σήμερα.
AC/DC
Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα για το πώς ένα λογότυπο μπορεί να γίνει τόσο σημαντικό μέρος της ταυτότητας μιας μπάντας. Το λογότυπο σχεδιάστηκε το 1977 από τον Gerard Huerta και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη διεθνή έκδοση του άλμπουμ τους “Let There Be Rock”.
Το AC/DC είναι συντομογραφία που αναφέρεται στη διαφορά συνεχούς και εναλλασσόμενου ρεύματος. Οι Malcolm και Angus Young υιοθέτησαν την ιδέα για το λογότυπο, όταν η αδερφή τους (Margaret Young) είδε τα αρχικά σε μια ραπτομηχανή. Κατά κάποιο τρόπο ταιριάζει απόλυτα με την ακατέργαστη ενέργεια και τις ισχυρές Live εμφανίσεις του συγκροτήματος και, ίσως, αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο υπάρχει ένας κεραυνός μεταξύ των AC και DC.
Aerosmith
Το λογότυπο των Aerosmith κρύβει περισσότερα μυστικά από όσα μπορούμε να σκεφτούμε. Σχεδιάστηκε από τον Ray Tabano, ο οποίος ήταν μέλος της αρχικής μπάντας των Aerosmith πριν αντικατασταθεί από τον Brad Whitford και εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1974 στο άλμπουμ “Get your wings”.
Είναι ένα πολύ κομψό, ασπρόμαυρο λογότυπο με ένα μεγάλο γράμμα «Α» που απλώνει τα φτερά του στο φόντο. Υπάρχουν, επίσης, και άλλα σημαντικά στοιχεία, όπως ένα μικρό αστέρι και τα φτερά που συμβολίζουν την ελευθερία και την κίνηση. Γύρω από το γράμμα «Α» υπάρχει ένας κύκλος που μας θυμίζει το αστεροειδές τμήμα ενός τιμονιού και παραπέμπει στο περίφημο σύμβολο της αναρχίας. Αυτός ο συνδυασμός φτερών και τιμονιού συμβολίζει το πνεύμα του rock’ n’ roll και την ελευθερία που χαρακτηρίζουν τη μουσική του συγκροτήματος.
Guns n’ Roses
Για το τέλος άφησα το λογότυπο του συγκροτήματος Guns n’ Roses. Δημιουργήθηκε το 1987 και έχει μια ποιητική, ευαίσθητη και ρομαντική πλευρά, ενώ παράλληλα εκφράζει μία βιαιότητα. Η αντίθεση αυτή υπογραμμίζει τα ακραία συναισθήματα που χαρακτηρίζουν τη μουσική της μπάντας. Σύμφωνα με κάποιες υποθέσεις, το λογότυπο σχεδιάστηκε από τον Slash, ωστόσο, σύμφωνα με τον Axl Rose, ο δημιουργός του επιτυχημένου λογότυπου είναι ο καλλιτέχνης τατουάζ Bill White.
Το φωτεινό και καθαρό κόκκινο χρώμα συνδυάζεται με το κίτρινο και το μαύρο, δημιουργώντας έναν ελκυστικό συνδυασμό. Το ίδιο το λογότυπο αποτελείται από δύο περίστροφα και τριαντάφυλλα με αγκάθια τυλιγμένα γύρω από αυτά. Στο φόντο, ο ορείχαλκος με το ασημένιο αστάρι στη μέση, αποτυπώνει στην πραγματικότητα ένα περίβλημα σφαίρας. Επίσης, τα περίστροφα και τα τριαντάφυλλα, όπως και το όνομα της μπάντας, είναι ένας συνδυασμός των επώνυμων των Tracii Guns (ένα από τα αρχικά μέλη του συγκροτήματος, αργότερα αντικαταστάθηκε από τον Slash) και Axl Rose. Είναι, επιπλέον, μια αναφορά στις προηγούμενες μπάντες τους – Hollywood Rose και LA Guns.
Τα πιο “δυνατά λογότυπα” λένε, συνήθως, τις πιο απλές ιστορίες
Τα λογότυπα των ροκ συγκροτημάτων δεν ήταν ποτέ τόσο σημαντικά όσο είναι σήμερα στην εποχή της εικόνας, της διαφήμισης και του “branding”. Με τα χρόνια, τα επίσημα λογότυπα έγιναν ένα βασικό στοιχείο που έπρεπε να έχουν οι καλλιτέχνες για να προωθήσουν την μπάντα τους και, σήμερα, η επιλογή ενός λογότυπου φαίνεται να είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνει ο μέσος όρος των καλλιτεχνών, όταν ξεκινούν το ταξίδι τους ως επαγγελματίες μουσικοί.
Δεν έχει σημασία αν είστε λάτρης της κλασσικής μουσικής, θαυμαστής της indie ή πολύ περισσότερο εάν δεν έχετε καμία επαφή με την ροκ μουσική. Ανεξάρτητα από τις μουσικές σας προτιμήσεις, είμαι σίγουρη ότι μπορέσατε να αναγνωρίσετε κάποια από αυτά τα λογότυπα. Και αυτό μάλλον σημαίνει κάτι…
Βλέπε επίσης:
Πέντε αληθινές ιστορίες πίσω από τα γνωστότερα studio logos του Hollywood (video)
Κείμενο: Αθηνά Δανιηλίδου (Lavart)
