Το 55% των ανθρώπων μπορούν να αισθανθούν μουσική συγκίνηση, ακούγοντας την αγαπημένη τους μουσική. Εσείς το έχετε νιώσει;
Σεμνή κατά πάντα η μουσική θεών εύρημα ούσα
Η μουσική είναι καθ’ όλα ιερή, ούσα εφεύρεση των θεών, είπε ο ιστορικός και φιλόσοφος Πλούταρχος. Είναι εκεί σε κάθε σημαντική αλλά και ασήμαντη στιγμή της ζωής μας. Από τον εορτάσμο ενός γεγονότος, μέχρι την διαδρομή από το σπίτι στη δουλειά ή τη σχολή. Μπορεί να μας φτιάξει τη διάθεση, να μας παρηγορήσει ή να μας ηρεμήσει. Υπάρχουν, όμως, κάποιες μουσικές συνθέσεις, που δημιουργούν ένα πολύ έντονο και ευχάριστο συναίσθημα. Ο καρδιακός παλμός αυξάνεται, οι κόρες των ματιών διαστέλλονται, το αίμα ανακατευθύνεται στα πόδια και ένα ρίγος διαπερνά το σώμα από τα πόδια μέχρι τα χέρια και την πλάτη. Αυτή η διαδικασία του σώματος λέγεται μουσική συγκίνηση και είναι υπέροχη.
Γιατί, όμως, συμβαίνει;
Ερευνητές ξεκίνησαν να βρουν την απάντηση. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Neuroscience, που εστιάζει στην χαρτογράφηση του εγκεφάλου κατά την διάρκεια μουσικής συγκίνησης, ρίχνει περαιτέρω φως στο πώς η μουσική μπορεί να ενεργοποιήσει τα κέντρα ευχαρίστησης και ικανοποίησης του εγκεφάλου.
Νευροεπιστήμονες του UNIVERSITÉ BOURGOGNE-FRANCHE-COMTÉ, με υπεύθυνο τον Δόκτωρ Thibault Chabin χρησιμοποίησαν ηλεκτροεγκεφαλογράφημα για να απεικονίσουν μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας, όταν διαπερνά έναν άνθρωπο ευχάριστο μουσικό ρίγος. Στην έρευνα συμμετείχαν δεκαοχτώ εθελοντές, έντεκα γυναίκες και επτά άνδρες. Όλοι οι εθελοντές δήλωσαν ότι βιώνουν μουσικά ρίγη πριν την έναρξη της μελέτης. Χρησιμοποιώντας το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, τοποθετήθηκαν ηλεκτρόδια σε μια μεγάλη περιοχή των κεφαλιών των συμμετεχόντων για τη σάρωση και τη μέτρηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας στον εγκέφαλο. Οι συμμετέχοντες άκουσαν πέντε μουσικά αποσπάσματα που τους προκαλούν ρίγος, καθώς και τρία μουσικά αποσπάσματα που επέλεξαν οι ερευνητές και τους ζητήθηκε να αναφέρουν τη συναισθηματική τους κατάσταση.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ένα μουσικό ρίγος είναι αποτέλεσμα υψηλής συναισθηματικής ευχαρίστησης που έχει σαν απόρροια την φυσική αίσθηση της ανατριχίλας, του μυρμηγκιάσματος και του ρίγους στην σπονδυλική στήλη και το τριχωτό της κεφαλής.
Τα ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα αποκάλυψαν την παρουσία εγκεφαλικών κυμάτων ΘΗΤΑ που σχετίζονται με την πνευματικότητα και τη δημιουργικότητα, πράγμα που σημαίνει ότι τα ευρήματα της συγκεκριμένης μελέτης δείχνουν ότι η μουσική, πέρα από απόλαυση, έχει και εξελικτικό σκοπό.
Η μουσική απελευθερώνει την οξυτοκίνη (την ορμόνη της αγκαλιάς), που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επικοινωνία και την συντροφικότητα με άλλους ανθρώπους. Από εξελικτική άποψη, η έλευση της μουσικής θα μπορούσε να αποτελεί αρωγό στην κοινωνική συνοχή και την σύνδεση των ανθρώπων. Οι συνδεδεμένες ομάδες ανθρώπων που συνεργάζονται είναι πιο πιθανό να επιβιώσουν. Ιστορικά, η μουσική έχει χρησιμοποιηθεί για τη διατήρηση αυτής της κοινωνικής συνοχής και ως μέσο κοινωνικής ταυτοποίησης. Οι πρώτοι άνθρωποι δημιούργησαν μουσική μαζί για να ενισχύσουν το αίσθημα της επιβίωσης, ενώ οι σημερινοί εθνικοί ύμνοι και τα τραγούδια διαμαρτυρίας είναι μερικά παραδείγματα συντροφικότητας και σύνδεσης ανθρωπίνων ομάδων.
Πώς μπορεί, λοιπόν, αυτό το συναίσθημα της ευχαρίστησης από την μουσική, να αξιοποιηθεί προς όφελος της ψυχικής υγείας των ανθρώπων;
Ορισμένα είδη μουσικής μπορούν να χαλαρώσουν το σώμα και να βοηθήσουν σε περιπτώσεις άγχους και κατάθλιψης. Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι η μουσική μπορεί δυνητικά να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να βοηθήσει στην θεραπεία παθήσεων όπως το Αλτσχάιμερ.
«Υπάρχουν υπέροχες τεχνικές χαλάρωσης και αγχολυτικές ασκήσεις. Διαλογισμός, Τάι τσι, γιόγκα, γυμναστική, όμως η μουσική έχει την αίσθηση της αμεσότητας, της οικειότητας και είναι πανταχού παρούσα. Στα νοσοκομεία χρησιμοποιούμε την μουσική θεραπεία για να απαλύνουμε τον πόνο και να απαλλάξουμε τους ασθενείς από το άγχος» λέει η μουσικοθεραπευτής και Δόκτωρ, Kathleen M. Howland, που συμμετείχε στην έρευνα.
Οι νευροεπιστήμονες θα συνεχίσουν τις έρευνες για την σημαντικότητα της μουσικής στις ζωές των ανθρώπων. Ο Δρ. Thibault Chabin είπε «Θέλουμε να μετρήσουμε πώς οι εγκεφαλικές δραστηριότητες πολλών συμμετεχόντων συνδυάζονται σε φυσικά κοινωνικά μουσικά περιβάλλοντα, όπως μια συναυλία. Η απόλαυση της μουσικής είναι ένα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο που αξίζει να διερευνηθεί περαιτέρω, προκειμένου να κατανοήσουμε γιατί είναι απαραίτητη η παρουσία της στις ζωές των ανθρώπων».
Αν και, ακόμα, δεν είναι σαφές αν η προγονική μας σύνδεση με τη μουσική συνδέεται με την επιβίωση μας ως είδος, έχει θετική επίδραση στον εγκέφαλο μας. Η μουσική ακρόαση, αποτελεί έναν εύκολο και προσβάσιμο τρόπο αντιμετώπισης του άγχους και του στρες και την βελτίωση της ψυχικής μας υγείας.
Δείτε ακόμη:
Κείμενο: Χριστίνα Ρουμελιώτη (Lavart)
