Επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη νερού στη Σελήνη: Η ιστορική ανακάλυψη της NASA

Νερό στη σελήνη – Η ανακάλυψη που ανατρέπει τα δεδομένα για τις μελλοντικές αποστολές στη σελήνη και επαναπροσδιορίζει την σχέση μας με το διάστημα.

Σε μια από τις σημαντικότερες αποκαλύψεις της ιστορίας της προχώρησε η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) τη Δευτέρα 26/10 με Δελτίο Τύπου, με το οποίο επιβεβαίωσε την αδιαμφισβήτητη ύπαρξη νερού στη Σελήνη.  Σύμφωνα με τη NASA, το νερό βρέθηκε στην φωτεινή (ορατή) πλευρά της σελήνης, είναι προσβάσιμο και υπάρχει σε αφθονία.

Η ανακάλυψη έγινε από το Στρατοσφαιρικό Παρατηρητήριο Υπέρυθρης Αστρονομίας (Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy ή απλά SOFIA), ένα αερομεταφερόμενο τηλεσκόπιο πάνω σε ένα ειδικά διαμορφωμένο Boeing 747 το οποίο μπορεί να φτάσει σε υψόμετρο μέχρι και τα 13 χιλιόμετρα, δηλαδή ως και 99% πάνω από την υπέρυθρη ατμόσφαιρα της Γης επιτρέποντας τους επιστήμονες να παρατηρήσουν τη Σελήνη στο μήκος κύματος των έξι μικρομέτρων, χωρίς οπτικές αναταράξεις και υδρατμούς.

Το νερό ανιχνεύθηκε στα νότια γεωγραφικά πλάτη της Σελήνης σε αναλογία περίπου 100 έως 400 μικρογραμμαρίων (μg g^1 H2O) και πιο συγκεκριμένα, στον κρατήρα Clavius, έναν μεγάλο κρατήρα στην φωτεινή πλευρά, ο οποίος μάλιστα είναι ορατός από τη Γη.  Oι επιστήμονες εκτιμούν, με βάση τα στοιχεία του σκάφους της NASA, LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter), ότι υπάρχουν το νερό είναι εγκλωβισμένο είτε σε γυαλιά, είτε σε κόκκους κάτω από την επιφάνεια της Σελήνης, εν γένει αποθηκευμένο σε άπειρες «ψυχρές παγίδες» με μέγεθος από 1 χιλιοστό ως 1 εκατοστό και οι οποίες καλύπτουν συνολικά έκταση 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με το 60% εκ των οποίων να βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο. Μερικές από τις «παγίδες» στην σκοτεινή πλευρά μάλιστα ενδέχεται να μην έχουν δει το φως του ήλιου εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια. Σύμφωνα με τον Casey Honniball, επικεφαλής της έρευνας, τα μόρια του νερού υπάρχουν διασκορπισμένα κι έτσι το νερό δεν βρίσκεται ούτε σε υγρή, ούτε σε παγωμένη μορφή. Το νερό είτε παράχθηκε στη Σελήνη, είτε μεταφέρθηκε εκεί πιθανώς από κάποια πτώση ή σύγκρουση ουράνιων σωμάτων και είναι πιθανό να υπάρχει και στους δύο πόλους ενώ οι ποσότητες του αναμένονται πολύ υψηλές.

Το νερό ως απαραίτητος παράγοντας για την ύπαρξη ανθρώπινης ζωής είναι προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ στις ανθρώπινες αποστολές στο διάστημα, η μεταφορά του όμως είναι δύσκολη και πολυδάπανη. Πλέον, οι νέες εξελίξεις δίνουν νέες προοπτικές σε αυτό το ζήτημα. Δεν γνωρίζουμε ακόμα εάν είναι εκμεταλλεύσιμος πόρος αλλά αν είναι, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως πόσιμο νερό ή αν διασπαστεί ως καύσιμο πυραύλων και ως οξυγόνο. Παρόλαυτά, η προσέγγιση αυτών των μορίων δεν θα είναι εύκολη υπόθεση καθώς υπάρχουν κρατήρες που η ψηλότερη θερμοκρασία τους φτάνει μέχρι -230 βαθμούς Κελσίου και η προσέγγιση τους θα είναι τουλάχιστον επικίνδυνη. Για να αποδειχθούν και στην πράξη όλα αυτά πάντως, η μόνη λύση είναι να πάει κάποιος και να σκάψει, άνθρωπος ή ρομπότ, σενάριο που βέβαια δεν είναι και πολύ μακρινό. Η επόμενη αποστολή της NASA με όνομα «Artemis», διάδοχης του «Apollon» των δεκαετιών 1960 και 1970, έχει προγραμματιστεί για το 2024 ενώ βρετανοί επιστήμονες ήδη αναπτύσσουν ένα ρομποτικό τρυπάνι το οποίο θα  πάρει δείγμα του σεληνιακού εδάφους σε βάθος ενός μέτρου, σε μελλοντική αποστολή της Ρωσίας στο φεγγάρι το 2025.

Στο παρελθόν υπήρξαν κι άλλες ενδείξεις για την παρουσία νερού Σελήνη χωρίς όμως να μπορέσει καμία να επιβεβαιωθεί. Η Σελήνη θεωρούνταν στεγνός και αφιλόξενος πλανήτης μέχρι το 1990, όταν και βρέθηκαν οι πρώτες ενδείξεις πάγου σε μεγάλους και απρόσιτους κρατήρες κοντά στους πόλους της. Το 2009, το ινδικό σκάφος Chandrayaan-1 ανίχνευσε ψήγματα νερού στη φωτεινή πλευρά του φεγγαριού, οι επιστήμονες όμως δεν βρίσκονταν σε θέση να διαχωρίσουν εάν αυτά τα ίχνη ήταν από νερό (Η2Ο) ή μόρια υδροξυλίου (ΟΗ). Σήμερα, στο 2020, η NASA βρέθηκε στην ευτυχή θέση να επιβεβαιώσει αυτές τις προγενέστερες θεωρίες.  Με την ιστορικής σημασίας ανακάλυψή της ανοίγουν καινούργιοι ορίζοντες και προοπτικές στην εξερεύνηση του διαστήματος, τη σχέση μας με το οποίο θα επαναδιαπραγματευθεί και επαναοριοθετηθεί σε νέες, πολύ πιο αισιόδοξες βάσεις.

Πηγές: 0, 1, 2

Πηγή Φωτογραφίας

Κείμενο: Θεοδωρίδου Ελένη (Lavart)