Vintage, «σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη»
Σουλατσάρoντας ένα βροχερό Σαββατιάτικο πρωινό στην Portobello Road, στο παρθενικό ταξίδι μου στη βρετανική πρωτεύουσα το Μάρτη του 2004, έμεινα κατάπληκτη από το συνωστισμό συνομήλικών μου οι οποίοι αναζητούσαν την ευκαιρία της ημέρας σε αξία και μοναδικότητα στο, πανάκριβο κατά τ’ άλλα, Notting Hill. Αρχικά αυτό που γνώριζα μέχρι τότε, ήταν ότι είναι ένα παζάρι με αντίκες και second hand ρούχα, οπότε το τουριστικό μου ενδιαφέρον θα περιοριζόταν κυρίως στο φθηνό street food για το οποίο επίσης φημιζόταν. Άλλωστε πόσο εντύπωση να μου προκαλέσουν τα second hand, όταν η μοναδική επαφή που είχα με αυτά μέχρι τότε ήταν 2 επισκέψεις στην ξακουστή και μοναδική Αμερικάνικη αγορά της Λέοντος Σοφού. Ομολογουμένως, περισσότερη εντύπωση μου άφηναν τότε οι αλυσίδες fast fashion καταστημάτων που παρακολουθούσα να ξεφυτρώνουν στην πόλη μας από την ενηλικίωση μου και μετά. Ωστόσο συνειδητοποίησα αργότερα ότι, οι μνήμες εκείνης της βόλτας περιστοιχίζονταν έντονα από τη vintage αισθητική και ήταν το βάπτισμα του πυρός για να γίνω μία επιλεκτική ακόλουθος της σε ρούχα, αξεσουάρ, κοσμήματα, είδη διακόσμησης και design. Δυστυχώς τότε, η μετά millenium εποχή στην Ελλάδα, δεν επέτρεπε εύκολα τη σκέψη για υιοθέτηση στοιχείων αυτής της αισθητικής στην καθημερινότητα μας. Ήταν μια εποχή διάχυτου glam παντού και σε όλους. Οπότε εάν είχες την ευκαιρία να περιπλανηθείς στα open flea markets των μεγαλουπόλεων του εξωτερικού ίσως και να αποκτούσες μία εξοικείωση με το vintage σαν ύφος. Διαφορετικά έπρεπε να περιμένεις μέχρι την οικονομική κρίση, που οι ανάγκες για σύσταση νέων επιχειρήσεων και διοργάνωση bazaar με προσιτά είδη, έδωσε την ευκαιρία και στις επόμενες γενιές να μάθουν τι σημαίνει vintage στιλ.
Τι σημαίνει
Ο όρος εμφανίστηκε κατά τον 15ο αιώνα και αρχικά παρέπεμπε στην κατηγοριοποίηση υψηλής ποιότητας κρασιών βάσει εκλεκτής σοδειάς (διαδικασία τρύγου = αγγλική vendage < αγγλονορμανδική vendenge < παλαιά γαλλική vendage, vendenge < λατινική vīndēmia (τρύγος) < vīnum (οίνος) + dēmō). Μετεξελίχθηκε όμως στα μέσα του 20ου αιώνα, προσδιορίζοντας κάτι από το παρελθόν που διατηρεί την υψηλή του ποιότητα και αξία, στα πλαίσια εξοικονόμησης κόστους ένδυσης και περιβαλλοντικής προστασίας. Ό,τι δηλαδή το κάνει να είναι επίκαιρο όσο ποτέ και το 2020. Σ’ αυτή τη δημιουργία τάσης, έχουν συμβάλει και άλλοι παράγοντες όπως η επέκταση του vintage στη διακόσμηση, η δυνατότητα της εύκολης μεταπώλησης ενός μεταχειρισμένου ρούχου ή αντικειμένου μεταξύ ιδιωτών, η στροφή σχεδιαστών να εντάξουν στις νέες συλλογές τους πολλά ρετρό στοιχεία. Πλέον η αίσθηση του vintage είναι αρκετά οικεία με δυναμική υποκουλτούρας και αυξανόμενους λάτρεις όλων των ηλικιών. Είναι η απάντηση στη fast fashion που αρχίζει να καταρρέει εν όψει επαναπροσδιορισμού της παγκόσμιας μόδας.
Vintage και Ρετρό
Σχεδιαστές όπως ο δημοφιλής Alessandro Michele που ηγείται της εταιρείας Gucci με επιτυχία πρωτιάς στη λίστα των κορυφαίων brands, είναι πιστός ακόλουθος των ρετρό χαρακτηριστικών στα σύνολα του με εξαιρετική ικανότητα σύνθεσής τους. Η επίσης Ιταλίδα Miuccia Prada, ιδρύτρια των εταιρειών Prada και Miu Miu, εντάσσει σε πολλές συλλογές της στοιχεία του παρελθόντος, επιδεικνύοντας πάντα το ταλέντο της να τα εκσυγχρονίζει προσδίδοντας τους την δική της αναγνωρίσιμη πια αισθητική. Οι έννοιες vintage και ρετρό ενώ έχουν κοινές αναφορές, διαφοροποιούνται ωστόσο στη σχέση τους με το χρόνο. Το μεν vintage αναφέρεται σε αυθεντικό στοιχείο του παρελθόντος τουλάχιστον 20 ετών πριν, το δε ρετρό είναι σύγχρονο στοιχείο ξεκάθαρα επηρεασμένο από παρελθοντική τάση.
Ο λόγος αναφοράς των διάσημων σχεδιαστών, επώνυμων μεν, ταλαντούχων δε, είναι για να αποτελέσει έμπνευση για συνδυαστικές εμφανίσεις παλαιού και νεώτερου. Όσο εξοικειώνεται η ματιά μας με το vintage στυλ, παράλληλα εκπαιδεύεται για να το μεταφέρει στο παρόν με μία πιο σύγχρονη προσέγγιση.
Το vintage ως κυρίαρχη τάση
Η παγκόσμια μόδα βιώνει μία μεταβατική φάση όπου η ποιότητα ως περισσότερο βιώσιμη, θα εκθρονίσει τη fast fashion και θα χρίσει κυρίαρχη τάση τη slow fashion. Οι ανάγκες περιβαλλοντικής προστασίας σε συνδυασμό με τον κορεσμό πολυπληθών συλλογών θα αναδείξουν τη χρησιμότητα του vintage στοιχείου στη καθημερινότητα μας. Ακόμη και οι διασημότητες συμβάλλουν σ’ αυτό, όπως η Cate Blanchet στο κόκκινο χαλί του φεστιβάλ Βενετίας 2020, που επέλεξε σχεδόν σε όλες τις εμφανίσεις της, να ξαναφορέσει haute couture του παρελθόντος, δίνοντας έτσι το μήνυμα ότι η sustainable fashion ήρθε για να μείνει. Αυτό που κάποτε θεωρούσαμε ντεμοντέ τώρα με το κατάλληλο styling μπορεί να χαρακτηριστεί αυθεντικό, προσωπικό, φιλικό προς το περιβάλλον. Ομολογουμένως ο κίνδυνος μίας τέτοιας εμφάνισης να χαρακτηριστεί «κιτς» θα ελλοχεύει πάντα, ωστόσο μερικοί κανόνες πάντα βοηθούν.
- Ένα vintage ρούχο πρέπει να διατηρεί την ποιότητα του υφάσματος και το καλοραμμένο του πατρόν στα μέτρα μας. Ας μην ξεγελιόμαστε εύκολα από τις ευκαιρίες τιμής, καλύτερα να ψάχνουμε περισσότερο.
- Ένα μόνο vintage στοιχείο είναι αρκετό για να το προσθέσουμε στο σύνολο μας. Δεν χρειάζεται να αγχωνόμαστε με την ιδέα ότι πρέπει να έχουμε κι άλλα παραπλήσια είδη για να ολοκληρώσουμε την εμφάνιση μας. Άλλωστε ο συνδυασμός και η ισορροπία είναι το κλειδί στη επιτυχία ενός τέτοιου look.
- Η επιβλητική δυναμική των vintage αξεσουάρ. Παπούτσια, τσάντες, ζώνες, καπέλα, γυαλιά και φυσικά κοσμήματα μπορούν να απογειώσουν την αυθεντικότητα του στυλ. Δεν χάνουν ποτέ την αξία τους, «στιλιστικοί θησαυροί» που θα τους φυλάμε για μια ζωή.
Όπως και να χει, με πειραματισμούς ή χωρίς, η συναισθηματική αξία που εμπεριέχει το vintage στυλ, σίγουρα μαρτυρά πολλά για την προσωπικότητα μας και εκφράζει μία πιο ειλικρινή στάση ζωής ανεπηρέαστη από το τί είναι στη μόδα. Ας το τολμήσουμε… αξίζει!
Το παρόν συντάχθηκε από τη Γεωργία Σταυρίδου (Lavart)
Πηγές φωτογραφιών: Portobello Road, Hell-looks, Vogue, Honestly WTF, Beyond retro, Rokit, Ragstock, Kilo shop, Jenny blond, Archive vintage.
Εξώφυλλο: Imparfaite Paris