Συχνά υπάρχουν λέξεις που προκαλούν δυσκολίες στην ορθογραφία και το μυαλό μας τις αντιμετωπίζει με δυσκολία.
Η ελληνική γλώσσα είναι πλούσια και πολυδιάστατη, αλλά μερικές φορές οι ομοιοκαταληξίες ή η παρόμοια εκφορά λέξεων μπορεί να δημιουργήσουν σύγχυση στην ορθογραφία. Είναι σημαντικό να διατηρούμε την ακρίβεια στη γραφή μας. Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένες λέξεις που πολλοί είναι δύσκολο να γράψουν σωστά και προκαλούν διλήμματα.
Πράσσειν Άλογα – Πράσινα Άλογα
Νοηματικά, οι δύο τρόποι καταλήγουν στο ίδιο νόημα. Ωστόσο, σύμφωνα με την ορθογραφία και τη δομή της ελληνικής γλώσσας, το σωστό είναι το πρώτο, δηλαδή το να πράττεις άλογα, να παραλογίζεσαι.
Γλείφω – Γλύφω
Και τα δύο ρήματα είναι σωστά, με διαφορετική σημασία. Το πρώτο αφορά την πράξη της γλυπτικής. Αν είσαι για παράδειγμα αθεράπευτα ρομαντικός, εκφράζεις σε κάποιο άτομο την επιθυμία σου να φτιάξεις ένα άγαλμα για χάρη του, επειδή το θαυμάζεις ή το έχεις ερωτευτεί τόσο πολύ που θες να δείξεις με γλυπτική τον ρομαντισμό σου. Σε αυτήν την περίπτωση, ναι, η ορθογραφία είναι “γλύφω”. Αν όμως μιλάς για τη χρήση της γλώσσας σου, τότε θα το κάνεις με “ει” και όχι με “ύψιλον”.
Αντεπεξέρχομαι – Ανταπεξέρχομαι
Αν αναλύσουμε το ρήμα “αντεπεξέρχομαι,” αποτελείται από το κυρίως ρήμα και τρεις προθέσεις: “αντί,” “επί,” και “εκ.” Δεν υπάρχει η συνθήκη “Αντί+Από+Εκ,” και επομένως, η ορθογραφία του είναι “αντεπεξέρχομαι.”
Όσον Αφορά – Όσο Αναφορά
Είναι «όσον αφορά», και μάλιστα η πλήρης σωστή μορφή είναι “όσον αφορά σε,” και όχι “όσον αφορά το.”
Παρεμπιπτόντως – Παρεπιπτόντως
Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον θέμα, όπου η σύγχυση προκαλείται από την λεκτική εκφορά. Ορισμένοι ίσως νομίζουν ότι το “μπ” που ακούγεται είναι επειδή ο άλλος είναι κρυωμένος ή απλά διότι ακούγεται πιο ευχάριστο. Παραδείγματος χάριν, σε λέξεις που αρχίζουν με “π,” εάν βάλετε “στον” πριν από αυτές, αυτόματα προστίθεται το “μπ.” Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Το ρήμα είναι “παρα+εν+πίπτω” και όχι “παρα+πίπτω.” Αν ήταν το δεύτερο, θα έπρεπε να γραφόταν “παραπιπτόντως,” δεν θα παίρνε την αύξηση “εν.”
Άρα, η ορθογραφία του είναι παρεμπιπτόντως, ακολουθώντας τους κανόνες της ελληνικής ορθογραφίας.
Σώνει και ντε – Σόνι και ντε
Η χρήση της λέξης “Σόνι” αντί για ρήμα μπορεί να οφείλεται σε επιρροές από εταιρείες όπως η Sony ή από κάποιον που ονομάζεται Σόνι. Ωστόσο, στην ελληνική γλώσσα, η φράση χρειάζεται ένα ρήμα για να είναι πλήρης και το “σόνι” δεν αποτελεί ρήμα.
Πιθανώς, κάποιοι επιλέγουν να απλοποιήσουν τη γραφή, χρησιμοποιώντας όμικρον και γιώτα, αλλά αυτό δεν αλλάζει την ουσία ότι το “σόνι” όπως χρησιμοποιείται εκεί δεν αποτελεί ρήμα. Είναι μια παρατήρηση για τη γλώσσα και την ευκολία εκφοράς, αλλά από πλευράς ορθογραφίας και σημασίας, δεν είναι έγκυρο.
Βρομιάρης – Βρωμιάρης
Έχει κυριαρχήσει η λέξη “βρώμα” και όλες οι παράγωγές της να γράφονται με ωμέγα. Ωστόσο, με το ωμέγα αλλάζει εντελώς το νόημα. Με το ωμέγα, η καταγωγή πηγάζει από την βρώση, δηλαδή το φαγητό. Έτσι, η “βρώμα” αναφέρεται σε αυτό που τρως. Όσον αφορά στην ορθογραφία, εάν μιλάμε για δυσοσμία, προτείνεται η χρήση του όμικρον, καθώς προέρχεται από το ρήμα “βρομώ,” που υποδηλώνει μεγάλο θόρυβο ή κρότο, συνήθως συνοδευόμενο από κακή μυρωδιά.
Επομένως, αν κάποιος σε αποκαλέσει γραπτώς “βρωμιάρη,” μην νιώθεις προσβεβλημένος. Πες του ότι είσαι “βρωμιάρης,” γιατί απλά τρως, και συμπεράσματα ότι όλοι μας είμαστε βρωμιάρηδες κατά κάποιον τρόπο.
Τηγανητή Πατάτα – Τηγανιτή Πατάτα
Η τηγανίτα και το τηγανίζω έχουν προκαλέσει σύγχυση σε πολλούς. Η ορθογραφία της λέξης “τηγανητή” προέρχεται από το ρήμα “τηγανίζω” και σχετίζεται με το τήγανο ή τηγάνι. Παρόλο που το τήγανο γράφεται με γιώτα, απλοποιήθηκε. Σημειώνεται ότι τα ρήματα που λήγουν σε “-ιζω” δεν δημιουργούν επίθετα με κατάληξη “-ιτός”. Αντίθετα, παράγουν επίθετα με καταλήξεις όπως “-ιστός” ή “-ικός,” όπως συμβαίνει με τις λέξεις “φουρνιστός” ή “φωτογραφικός.” Όλα τα “-ητός” γράφονται με η, επομένως η ορθή ορθογραφία είναι “τηγανητός-τηγανητή-τηγανητό” (π.χ., κοτόπουλο).
Ποια λέξη χρησιμοποιείς συνέχεια αλλά δεν ξέρεις πως γράφεται;
