Από τον 15ο αιώνα «Η Άνοιξη» του Σάντρο Μποτιτσέλι αποτελεί ένα απ’ τα διασημότερα και πιο αμφιλεγόμενα έργα στην ιστορία της τέχνης. Χωρίς να δίνει σαφείς ερμηνευτικές ή συμβολιστικές απαντήσεις, ο πίνακας, μέχρι και σήμερα, μας «αποκαλύπτει» μυστικά
«Η Άνοιξη» ή αλλιώς «Η Αλληγορία της Άνοιξης» του Σάντρο Μποτιτσέλι είναι ένας απ’ τους πιο φημισμένους πίνακες της Πρώιμης Αναγέννησης. Χρονολογείται ανάμεσα στο 1477 και το 1482 και έχει χαρακτηριστεί ως ένας απ’ τους πιο αμφιλεγόμενους πίνακες όλων των εποχών. Από το 1919 βρίσκεται στη Γκαλερί Ουφίτσι στη Φλωρεντία.
Στον πίνακα απεικονίζονται μυθολογικές φιγούρες σε έναν πολύχρωμο και ανθισμένο κήπο. Απ’ τα αριστερά του πίνακα βρίσκεται ο θεός Ερμής και δίπλα του οι Τρείς Χάριτες. Στο κέντρο η Αφροδίτη, η διάσημη μούσα του Μποτιτσέλι, και από πάνω της ο θεός του Έρωτα, στα δεξιά ο Ζέφυρος, ο δυτικός άνεμος, που κυνηγά μία νύμφη με όνομα Χλωρίδα, που μεταμορφώνεται στην Φλόρα, θεά της άνοιξης.
Οι περισσότεροι κριτικοί συμφωνούν ότι τουλάχιστον σε ένα επίπεδο ο πίνακας είναι «μια περίτεχνη μυθολογική αλληγορία για την γονιμότητα του κόσμου». Το ακριβές νόημα του πίνακα όμως ή η έμπνευση του καλλιτέχνη δεν έχουν αποσαφηνιστεί ακόμα. Οι συμβολισμοί του πίνακα αποτελούν θέμα διαμάχης των ερευνητών εδώ και πολλούς αιώνες, με εκατοντάδες διαφορετικές ερμηνείες και οπτικές.
Πέρα όμως απ’ το ασαφές της ερμηνείας και των συμβολισμών, ο πίνακας κρύβει και άλλα μυστικά:
1.Ο πίνακας δεν είχε τίτλο
Ο τίτλος «La Primavera» αποδόθηκε στον πίνακα το 1550 από τον ιστορικό τέχνης Giorgio Vasari, όταν είδε τον πίνακα στη Villa Castello, λίγο πιο έξω απ’ τη Φλωρεντία.
2. Ήταν παραγγελία
Λέγεται ότι ο πίνακας ήταν παραγγελία του τραπεζίτη Lorenzo di Pierfrancesco de Medici, ξάδελφου του Lorenzo de Medici, ο οποίος ήταν ο de facto διοικητής της Φλωρεντίας.
3. Ο Lorenzo di Pierfrancesco βρίσκεται στον πίνακα
Έχει υποστηριχθεί ότι ο Lorenzo di Pierfrancesco είναι το μοντέλο για το πορτραίτο του Ερμή και ότι η σύζυγός του Semirande απεικονίζεται ως Φλορα.
4. Η Αφροδίτη ήταν η Simonetta Vespucci
Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι το μοντέλο για την Αφροδίτη ήταν η Simonetta Vespucci, η αποκαλούμενη και ως η πιο όμορφη γυναίκα της Φλωρεντίας, σύζυγος του Marco Vespucci και ίσως η ερωμένη του Giuliano de ‘Medici (ο οποίος επίσης ορισμένες φορές υποστηρίζεται ότι ήταν το μοντέλο για τον Ερμή).
5. Ο πίνακας έχει πολλές λεπτομέρειες
Πολλές λεπτομέρειες όμως! Ειδικά το λιβάδι απεικονίζεται πολύ φυσικά με εκατοντάδες είδη λουλουδιών. Οι ερευνητές έχουν καταλήξει ότι ο πίνακας διαθέτει πάνω από 500 αναγνωρίσιμα φυτά με τα 190 εξ αυτών να είναι λουλούδια.
6. Έμοιαζε με τις φλαμανδικές ταπετσαρίες της εποχής
Όλες οι λεπτομέρειες, η συμμετρία, τα χρώματα και τα μοτίβα κάνουν την «Άνοιξη» να μοιάζει με τις φλαμανδικές ταπετσαρίες που ήταν πολύ δημοφιλείς εκείνη την εποχή. Δεν θα ήταν περίεργο πάντως, καθώς οι Μέδικοι, που ήταν απ’ τις πλέον ισχυρές οικογένειες της εποχής, θα είχαν και κάποιες σχέσεις με την Ολλανδία.
7. Όλες οι γυναικείες μορφές κυοφορούν
Χαρακτηριστικό (αλλά μάλλον όχι μυστικό) στην «Άνοιξη» είναι το γεγονός ότι όλες οι γυναικείες μορφές κυοφορούν, συμβολισμός για τη ζωή και τη γονιμότητα.