Κάποια λογοτεχνικά «φινάλε» σε αγγίζουν βαθιά και κάποια άλλα σε χτυπούν αλύπητα μέσα από τις ανατροπές τους.
Κάθεσαι στις 2 τα μεσάνυχτα και προσπαθείς να καταλάβεις τι συνέβη μόλις τώρα. Σήμερα, θα βουτήξουμε σε έξι επιλόγους βιβλίων που είναι απλά πολύ δυνατοί για να τους διαχειριστούμε.
1) Τα σταφύλια της Οργής
Ξεκινάμε μ’ ένα κλασικό βιβλίο «Τα σταφύλια της οργής». Η ιστορία του Στάινμπεκ για τις κακουχίες και την αντοχή σε κάνει να πιστέψεις στη δύναμη του ανθρώπινου πνεύματος, μέχρι να σου ξεριζώσει την καρδούλα σου στις τελευταίες του σελίδες.
Μετά από όλα όσα υφίσταται η οικογένεια Τζόαντ, τελειώνουμε με μια σκηνή θηλασμού; Ναι, η Ρόουζ της Σάρον, αφού έχει τραβήξει τα πάνδεινα και χάνει το μωρό της, ταΐζει με το γάλα της έναν πεινασμένο άντρα και το μυθιστόρημα κλείνει με αυτή την αθόρυβη, συνταρακτική εικόνα. .
Ο υπαινιγμός είναι βαθύς. Θρέψη, επιβίωση, μια ωδή στην ανθρωπιά σε πραγματικά πολύ σκοτεινούς καιρούς. Ο Στάινμπεκ μας αφήνει να αναρωτιόμαστε αν τελικά οι σκληρές συνθήκες μπορούν να κλέψουν την ανθρωπιά μας. Ακόμη δεν είμαστε σίγουροι για το πως να το επεξεργαστούμε.
11 αποφθέγματα από τα βιβλία των νικητών των Βραβείων Νόμπελ λογοτεχνίας
2) Life of Pi – Επιλέξτε τη δική σας πραγματικότητα
Μιλώντας για ασάφεια, το Life of Pi σας αφήνει με ένα νοητικό hangover που δεν λέει να σταματήσει. Αφού επιβιώνει από ένα ναυάγιο με μια τίγρη της Βεγγάλης (ή μήπως όχι), ο Pi προσφέρει δύο εκδοχές της ιστορίας. Αυτή με τα ζώα και αυτή όπου δεν υπάρχουν τα ζώα. Σου δίνεται η δυνατότητα να επιλέξεις. Έχει σημασία ποια από τις δύο είναι αληθινή ;
Το τέλος ανατρέπει όλη την αφήγηση και μένεις να επιπλέεις σε μια θάλασσα αβεβαιότητας.
3) 1984 – Η ήττα του Ουίνστον: Η ελπίδα είναι νεκρή, ζήτω το κόμμα!
Εάν διατηρούσατε έστω και ένα μικρό ίχνος ελπίδας ότι ο Ουίνστον θα θριαμβεύσει επί του κόμματος, ούτε κατά διάνοια. Ο άνθρωπος είναι συντετριμμένος, κενός και γεμάτος μόνο με αγάπη για τον Μεγάλο Αδελφό.
Παρακολουθείς κάθε πράξη εξέγερσης να καταρρέει σε υποταγή, και αυτό είναι αποπνικτικό. Ο Όργουελ σέρβιρε ένα κρύο πιάτο δυστοπίας, γαρνιρισμένο με μπόλικη απελπισία, και μετά παρακολουθούσε να στριφογυρίζεις, καθώς συνειδητοποιούσες ότι ναι, αυτό θα μπορούσε να συμβεί και σ’ εμάς. Και μπορεί να συμβαίνει ήδη.
4) The Handmaid’s – Ένα μη – τέλος
Η Μάργκαρετ Άντγουντ ξέρει πως να πειράζει ένα τέλος και δεν σας το δίνει πραγματικά. Το βιβλίο τελειώνει με την Offred να απομακρύνεται, αλλά είναι προς την ελευθερία ή προς την δυστυχία; Δεν το μαθαίνουμε ποτέ.
Η Άντγουντ σε αφήνει σε εκκρεμότητα, μετέωρο ακριβώς όπως αφήνει και την Offred.
5) The Catcher in the Rye – Η απομάκρυνση του Χόλντεν από τη δική του ιστορία.
Ο Χόλντεν Κόλφιλντ είναι ένας από εκείνους τους χαρακτήρες που μοιάζουν τόσο αληθινοί , που θα μπορούσες να ορκιστείς ότι πήγες μαζί του στο λύκειο. Μέχρι το τέλος του The Catcher in the Rye, έχεις επενδύσει στη συναισθηματική του κατάρρευση, μόνο και μόνο για να σε αφήσει το μυθιστόρημα σ’ ένα περίεργο σταυροδρόμι.
Ο Χόλντεν καταλήγει σε ψυχιατρείο και οι τελευταίες του σκέψεις είναι εξαιρετικά ασαφείς: «Μην πεις ποτέ τίποτα σε κανέναν». Τελικά, τι συμβαίνει; Αυτή είναι και η ομορφιά της υπόθεσης δε θα μάθεις ποτέ πραγματικά.
6) Gone Girl – Ένας τρομακτικός, πολύ τρομακτικός γάμος
Εντάξει, έχετε δει και την ταινία και ίσως να πήρατε μια γεύση αυτού του δράματος αλλά σαν το βιβλίο δεν έχει (ναι, είμαστε από αυτά τα ενοχλητικά τυπάκια που υποστηρίζουν πως οι ταινίες που μεταφέρουν λογοτεχνικά έργα πάντα ωχριούν μπροστά στις αυθεντικές ιστορίες των βιβλίων).
Μετά από ένα rollercoaster εξαπάτησης, προδοσίας και εγκλήματος, μένουμε με τον Nick και την Amy και πιστέψτε με κανείς δεν το επιθυμεί αυτό. Σίγουρα η κοπελιά είναι κοινωνιοπαθής και το αγόρι με συμπλέγματα εώς το μεδούλι.
Βέβαια, σε κάθε σελίδα αναρωτιέσαι ποιος είναι ο ένοχος, ποιος είναι το θύμα και ποιος ο θύτης. Τους αντιπαθήσαμε και τους δυο και σίγουρα θα κοιτάξουμε να αποφύγουμε οτιδήποτε έχει να κάνει με γάμο για πολύ καιρό.
Εμείς όμως πως να ολοκληρώσουμε αυτό το άρθρο; Τί είδους τέλους να δώσουμε;
Αυτοί οι συγγραφείς φαίνεται να απολαμβάνουν την ασάφεια, διότι γνωρίζουν τη δύναμή του. Μας θύμισαν αυτό που έλεγε ο Δημήτρης Λιαντίνης, σε μια ομιλία του για τον Όμηρο σχετικά με την Ωραία Ελένη.
Υποστήριξε πως ο Όμηρος δεν έδωσε ποτέ σαφή χαρακτηριστικά για να περιγράψει την ομορφιά της, γνωρίζοντας πως ο ακροατής (σήμερα, θα λέγαμε ο αναγνώστης) θα πλάσει με τη δική του φαντασία την ομορφιά της, όπου θα συνάδει με τα δικά του κριτήρια.
Άρα, πολλές φορές ζούμε με το βάρος όσων δεν ειπώθηκαν και έτσι το έργο αποκτά διαδραστικό χαρακτήρα. Εξάλλου, η ίδια η ζωή δεν είναι μια ιστορία με απρόβλεπτο και συχνά απογοητευτικό, ασαφές τέλος;
Γιατί το βιβλίο «Ντέμιαν» του Έρμαν Έσσε θα έπρεπε να διδάσκεται στο σχολείο;
