6 φορές που η τέχνη μιμήθηκε μια ζοφερή πραγματικότητα
Από την εκτέλεση επαναστατών μέχρι τα φασόλια, ο πόλεμος έχει αποτελέσει σημείο έμπνευσης και έχει απεικονιστεί σε πολλές μορφές, εποχές και αποχρώσεις. Ένα πράγμα όμως μένει κοινό: Η φρίκη και η απώλεια.
Pablo Picasso, Guernica, 1937
Ίσως ο πιο αναγνωρίσιμος αντι-πολεμικός πίνακας, η Guernica του Picasso έχει γίνει σύμβολο της τραγωδίας του πολέμου. Εμπνευσμένος από τον βομβαρδισμό της ομώνυμης ισπανικής πόλης από τους Ναζί, πρόκειται για ένα ανατριχιαστικό σύνολο από μορφές, ζώα, νεκρούς και ακρωτηριασμένα άκρα.
Salvador Dalí, Μαλακή κατασκευή με βρασμένα φασόλια (Προμήνυμα εμφυλίου πολέμου), 1936
Στο έργο του Dali βλέπουμε και κάποιες ομοιότητες με τη Guernica. Σκληρές γωνίες, αφύσικα σχήματα, παραμορφωμένα σώματα δείχνουν τη φρίκη του ισπανικού εμφυλίου. Το σύνολο ολοκληρώνουν τα φασόλια, συμβολίζοντας τις κακουχίες που πέρασε ο ισπανικός λαός. “Δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί να καταπιεί όλο αυτό το νεκρό κρέας χωρίς την παρουσία κάποιου αλευρωμένου και μελαγχολικού λαχανικού” ανέφερε ο ζωγράφος.
Peter Paul Rubens, Οι Συνέπειες του Πολέμου, 1638-1639
Οι Συνέπειες του Πολέμου ή αλλιώς ο Τρόμος του Πολέμου, αποτελεί έναν από τους πρώτους “ακτιβιστικούς” πίνακες. Πρόκειται για μια αλληγορική απεικόνιση του Άρη να φεύγει από τον Ναό του Ιανού, καθώς η Αφροδίτη προσπαθεί να τον συγκρατήσει, εμπνευσμένη από τον τριακονταετή πόλεμο της Ευρώπης.
Francisco Goya, Η 3η Μαΐου 1808, 1814
Πρόκειται για έναν από τους πιο γνωστούς πίνακες του Goya, στον οποίον απεικονίζεται η εκτέλεση Ισπανών επαναστατών που εκτελούνται από Γάλλους στρατιώτες του Ναπολέοντα. Κεντρική φιγούρα της σύνθεσης είναι ο επαναστάτης με τα χέρια σηκωμένα, μια φιγούρα που έχει παρομοιαστεί από πολλούς με τον Χριστό και τον μαρτυρικό του θάνατο στον σταυρό. Σύμφωνα με τον ιστορικό τέχνης Κένεθ Κλαρκ, αυτός είναι “ο πρώτος μεγάλος πίνακας που μπορεί να χαρακτηριστεί επαναστατικός με κάθε έννοια της λέξης, στο ύφος, το αντικείμενο, και την πρόθεση”.
Ivan Aivazovsky, Η Ναυμαχία του Τσεσμέ τη νύχτα, 1848
Καράβια τυλιγμένα στις φλόγες και μαύρος καπνός που καλύπτει σχεδόν τον μισό πίνακα συνθέτουν μια τρομακτική εικόνα της ναυμαχίας του Τσεσμέ, όπου η νίκη της Ρωσίας έναντι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σηματοδότησε και την κυριαρχία της πρώτης στο Αιγαίο.
Eugène Delacroix, Η Σφαγή της Χίου, 1824
Ένας πίνακας που συγκίνησε τους κύκλους της Ευρώπης, Η Σφαγή της Χίου αποτελεί μια ανατριχιαστική απεικόνιση της καταστροφής του νησιού από τους Οθωμανούς το 1822.
