5 φορές που ο Ίψεν είχε δίκιο (και είπε όσα φοβόμασταν να παραδεχτούμε)

Ο Χένρικ Ίψεν ο θεατρικός συγγραφέας που συχνά αποκαλείται «ο πατέρας του σύγχρονου δράματος» δεν είναι απλώς μια φιγούρα της νορβηγικής θεατρικής ιστορίας.

Οι γνώσεις του για την ανθρώπινη φύση, τις κοινωνικές συμβάσεις και τα ηθικά διλήμματα μοιάζουν εκπληκτικά ζωντανές σήμερα, σαν ένας σοφός που παρακολουθεί τις ζωές μας από τα παρασκήνια. Το έργο του Ίψεν δε μας λέει πως να ζήσουμε, αλλά μάλλον μας προκαλεί με ερωτήματα που αρνούνται τις εύκολες απαντήσεις.

Ιδού πέντε στιγμές που ο Ίψεν είχε αναμφισβήτητα δίκιο, αφήνοντάς μας να αναρωτηθούμε, μήπως μας ήξερε καλύτερα από ότι εμείς τους εαυτούς μας;

Συνοραματιστήκαμε με τον Ίψεν: «Όλη μας η ύπαρξη είναι ένας αγώνας ενάντια στις σκοτεινές δυνάμεις μέσα μας»

1. .Ο ισχυρότερος άνθρωπος στον κόσμο είναι αυτός που στέκεται πιο μόνος (Εχθρός του λαού).

Είναι μια τολμηρή δήλωση, έτσι δεν είναι; Ο πρωταγωνιστής του Ίψεν, ο Δρ. Στοκμαν βρίσκεται απομονωμένος επειδή αρνείται να συμβιβαστεί με τις αρχές του. Το μήνυμα εδώ δεν αφορά την πεισματική απομόνωση αλλά την ακεραιότητα.

Είμαστε αρκετά γενναίοι για να σταθούμε μόνοι μας ή μήπως βρίσκουμε τους εαυτούς μας να αποσύρονται στην άνεση της συναίνεσης;

2. Ο χορός των κοινωνικών μασκών στο Κουκλόσπιτο

Όταν η Νόρα Χέλμερ κλείνει την πόρτα στο τέλος του Κουκλόσπιτου δεν ήταν απλώς μια δραματική έξοδος ήταν μια επαναστατική πράξη. Η κριτική που ασκεί ο Ίψεν στους κοινωνικούς ρόλους που υπερβαίνει τον γάμο ή το φύλο αφορά κάθε μάσκα που φοράμε για να διατηρήσουμε την ειρήνη.

Το ταξίδι της Νόρα είναι μια υπενθύμιση ότι ότι υπάρχει ένα κόστος για να ζεις πίσω από τις μάσκες και μερικές φορές, ο μόνος τρόπος για να ζήσεις πραγματικά είναι να ρισκάρεις να χάσεις τα πάντα.

3. Το θέαμα της ζωής δεν είναι πάντα όπως φαίνεται (Η αγριόπαπια)
Στην Αγριόπαπια ο Ίψεν ξεφλουδίζει την πρόσοψη μιας ειδυλλιακής οικογενειακής ζωής για να αποκαλύψει άβολες αλήθειες. Το έργο υποδηλώνει ότι μερικές φορές το να ζεις στη ψευδαίσθηση είναι ευκολότερο από το να αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα. Αυτό εγείρει ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Πόση αλήθεια μπορούμε να αντέξουμε;

4. Εξέργεση ενάντια στο status quo

Αχ, Χέντα. Η τραγική αντί – ηρωίδα του Ίψεν είναι απογοητευμένη, παγιδευμένη σ΄ ένα κόσμο που περιμένει να συμμορφωθεί. Η εξέγερση της είναι αυτοκαταστροφική. Ο αγώνας της Χέντα μοιάζει ιδιαίτερα σύγχρονος έτσι δεν είναι; Αντιστέκεται σε μια κοινωνία που την έχει εγκλωβίσει , αλλά η εξέγερσή της δεν έχει διέξοδο. Το αποτέλεσμα; Απογοήτευση, θυμός και τελικά τραγωδία . Πόσοι από εμάς, στη δική μας ζωή, νιώθουμε αυτή την ασφυκτική ανάγκη να απελευθερωθούμε, να ζήσουμε μια ζωή που έχουμε επιλέξει εμείς οι ίδιοι αντί για μια ζωή που έχει επιλεγεί για εμάς;

5. Το αναπόφευκτο τίμημα του ιδεαλισμού (The Master Builder)

Στο «The Master Builder» ο Solness είναι ένας άνθρωπος που καταδιώκεται από τη φιλοδοξία και τον ιδεαλισμό, χτίζοντας κατασκευές που συμβολίζουν τόσο τους θριάμβους όσο και τους φόβους του. Ο Ίψεν μοιάζει να αναρωτιέται: τι χτίζουμε και με ποιο κόστος; Στη δική μας ζωή μπορεί να κυνηγάμε υψηλά ιδανικά όπως την επιτυχία, την αναγνώριση ή την τέλεια ζωή αλλά έχουμε επίγνωση των θυσιών που κάνουμε στην πορεία;

Η ιστορία του Solness είναι μια προειδοποιητική ιστορία για όποιον προσπαθεί για περισσότερα χωρίς να κατανοεί το τίμημα που αυτό συνεπάγεται για την υγεία, τις σχέσεις και τη ψυχική μας ηρεμία.

Διαβάζοντας τον Ίψεν σήμερα, δεν μπορεί κανείς να μην αισθανθεί ότι κοιτάζει τους αγώνες μας στον 21ο αιώνα: την επιθυμία μας για αυθεντικότητα, τις μάχες μας με τις κοινωνικές προσδοκίες και την ενίοτε επώδυνη αυτογνωσία μας.

Έρμαν Έσσε: «Όλοι μας ως το τέλος της ζωής μας κουβαλάμε τα υπολείμματα της γέννησής μας»

Η σπουδαία παρατήρηση του Δημοσθένη: «Όσο πιο ικανός είναι ένας άνθρωπος, τόσο περισσότερο είναι επικίνδυνος για…»

Όταν ο Γιάλομ δεν ξεχνιέται: «πάρτο απόφαση το παρελθόν σου δε θα γίνει καλύτερο»

Χένρι Ντέιβιντ Θορώ: «Η επιτυχία συνήθως βρίσκει αυτούς που είναι πολύ απασχολημένοι για να…»

Φωτογραφία εξωφύλλου