30 αποφθέγματα του Ντοστογιέφσκι για να σκεφτείς ξανά τη ζωή

Ο μοναδικός και αγαπημένος μας Ντοστογιέφσκι κατάφερε να στρέψει τον καθρέφτη προς τα σημεία που δεν κατάφεραν να έχουν επαρκή φωτισμό.

Υπάρχει κάτι στον Ντοστογιέφσκι που σε κάνει να νιώθεις σαν να στέκεσαι στη μέση μιας καταιγίδας κρατώντας ένα κερί τρομαγμένος και συγχρόνως υπνωτισμένος, παρακολουθώντας πώς η φλόγα επιμένει να καίει. Τα λόγια του κόβουν βαθιά, έτσι δεν είναι;

Και ναι, είναι ασφαλές να πούμε ότι θα νιώσετε λίγο κρινόμενοι. Ο Ντοστογιέφσκι δεν εκθέτει απλώς τους χαρακτήρες του στρέφει τον καθρέφτη πάνω σας. Αλλά γι’ αυτό δεν τον διαβάζουμε; Για να νιώθουμε και να βλέπουμε και να νιώθουμε εκνευριστικά γυμνοί μπροστά στη δική μας ανθρωπιά;

Κανείς δεν πρόσεξε αυτή τη σημαντική φράση του Ντοστογιέφσκι: «Μπορώ να δω τον ήλιο, αλλά ακόμα και αν δεν μπορώ …»

30 αποφθέγματα του Ντοστογιέφσκι

1. «Πολλή δυστυχία έχει έρθει στον κόσμο λόγω της αμηχανίας και των πραγμάτων που μένουν ανείπωτα».
2. «Η ψυχή γιατρεύεται όταν είσαι κοντά σε παιδιά».
3. «Δεν είναι το μυαλό που έχει την περισσότερη σημασία, αλλά αυτό που το καθοδηγεί- ο χαρακτήρας, η καρδιά, οι γενναιόδωρες ιδιότητες, οι προοδευτικές ιδέες».
4. «Μπορείς να είσαι ειλικρινής και ταυτόχρονα χαζός».
5.  «Ο άνθρωπος είναι μερικές φορές ασυνήθιστος, με πάθος, ερωτευμένος, με βάσανα…»
6.  «Στους ανθρώπους πραγματικά αρέσει να βλέπουν τους καλύτερους τους φίλους να ταπεινώνονται. Ένα μεγάλο μέρος της φιλίας βασίζεται στην ταπείνωση. Και αυτή είναι μια παλιά αλήθεια, γνωστή στους έξυπνους ανθρώπους». (Ο παίκτης).
7. «Θεέ μου, μια στιγμή ευτυχίας. Γιατί δεν είναι αρκετή για μια ολόκληρη ζωή;» (Λευκές Νύχτες).
8. «Μα πως θα μπορούσες να ζήσεις και να μην έχεις μια ιστορία να πεις;» (Λευκές Νύχτες).
9. «Τίποτα σε αυτόν τον κόσμο δεν είναι δυσκολότερο από το να λες την αλήθεια, τίποτα δεν είναι ευκολότερο από να κολακεύεις» (Λευκές Νύχτες).
10. «Καλύτερα να πηγαίνεις λάθος στον δρόμο σου παρά σωστά στον δρόμο κάποιου άλλου» (Έγκλημα και Τιμωρία).
    
11. «Όσο πιο σκοτεινή η νύχτα, τόσο πιο φωτεινά τα αστέρια. Όσο πιο βαθιά η θλίψη, τόσο πιο κοντά είναι ο Θεός!» (Έγκλημα και Τιμωρία)
12.  «Ένα καινούργιο βήμα, μια καινούργια λέξη είναι ότι οι άνθρωποι φοβούνται » (Έγκλημα και Τιμωρία).
13. «Είναι περίεργο και γελοίο το πόσα μπορεί να εκφράσει μερικές φορές το βλέμμα ενός σεμνού και οδυνηρά ενάρετου ανθρώπου που τον άγγιξε η αγάπη. Και αυτή ακριβώς τη στιγμή φυσικά θα χαρεί να εξαφανιστεί από την γη παρά να εκφράσει το οτιδήποτε με μια λέξη ή με ένα βλέμμα» (Ο παίκτης).
14. «Ήθελα να καταλάβω τα μυστικά της. Ήθελα να έρθει και να μου πει: “Σε αγαπώ,” και αν όχι αυτό, αν αυτό ήταν παράλογη παραφροσύνη, τότε… λοιπόν, τι υπήρχε για να με νοιάξει; Ήξερα τι ήθελα; Ήμουν σαν τρελός: Το μόνο που ήθελα ήταν εκείνη να βρίσκεται κοντά, στο φως της δόξας της, στη λάμψη της, πάντα, για πάντα, για όλη μου τη ζωή. Δεν ήξερα τίποτα παραπάνω!» (Ο παίκτης).
15.  «Ο άνθρωπος που συνειδητά υποφέρει αναγνωρίζοντας την αμαρτία του. Αυτή είναι η τιμωρία του» (Έγκλημα και Τιμωρία).
16. «Το μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης δεν βρίσκεται στο να μένουμε απλώς ζωντανοί, αλλά στο να βρούμε κάτι για να ζούμε» (Αδελφοί Καραμάζοφ).
17. «Το ανθρώπινο γένος δε δέχεται τους προφήτες και τους θανατώνει, όμως οι άνθρωποι αγαπούν τους μάρτυρες και τιμούν εκείνους που οι ίδιοι θα βασάνιζαν» (Αδελφοί Καραμάζοφ).
18. «Είναι καλύτερο να είσαι δυστυχισμένος και να γνωρίζεις το χειρότερο παρά να είσαι ευτυχισμένος στον παράδεισο των ηλιθίων» (Ο Ηλίθιος).
19. «Δεν θα φτάσεις ποτέ στον προορισμό σου αν σταματάς και ρίχνεις πέτρες σε κάθε σκυλί που γαβγίζει».
20. «Όταν σταματάς να διαβάζεις βιβλία, παύεις να σκέφτεσαι».
21. «Σε μια καρδιά που αγαπά πραγματικά ή η ζήλια θα σκοτώσει την αγάπη ή η αγάπη θα σκοτώσει την ζήλια».
22. «Να είσαι ο ήλιος και όλοι θα σε βλέπουν».
23.  «Μπορώ να δω τον ήλιο, αλλά ακόμα και αν δεν μπορώ να τον δω ξέρω ότι υπάρχει. Και ξέρω ότι είναι εκεί, ότι ζει» (Αδελφοί Καραμάζοφ).
24.  «Ένας ανόητος με καρδιά και κανένα νόημα είναι εξίσου δυσαρεστημένος με έναν ανόητο με νόημα και χωρίς καρδιά» (Ο Ηλίθιος).
25.  «Σας ορκίζομαι κύριοι, ότι το να σκέφτεσαι υπερβολικά είναι μια αρρώστια, μια πραγματική ασθένεια» (Το υπόγειο).
26. «Να αγαπάς σημαίνει να υποφέρεις και δεν μπορεί να υπάρξει αγάπη αλλιώς» (Το υπόγειο).
27.  «Η αγάπη είναι μια πράξη σκληρή και τρομακτική σε σύγκριση με την αγάπη των ονείρων» (Αδελφοί Καραμάζοφ)
28.  «Πάνω από όλα, μην λες ψέματα στον εαυτό σου. Ο άνθρωπος που λέει ψέματα στον εαυτό του και ακούει το ίδιο του το ψέμα, φτάνει σε ένα σημείο όπου δεν μπορεί να διακρίνει την αλήθεια μέσα του, ή γύρω του και έτσι χάνει όλο τον σεβασμό για τον εαυτό του και για τους γύρω του. Και χωρίς σεβασμό, σταματά να αγαπά» (Αδελφοί Καραμάζοφ).
29. «Τι είναι η κόλαση; Υποστηρίζω ότι είναι ο πόνος του να μην μπορείς να αγαπάς» (Αδελφοί Καραμάζοφ).
30. «Το απαίσιο είναι πως η ομορφιά είναι μυστηριώδης όσο και τρομερή. Ο Θεός και ο διάβολος μάχονται εκεί και το πεδίο μάχης είναι η καρδιά του ανθρώπου» (Αδελφοί Καραμάζοφ).

Αν οι κοφτερές ιδέες του Ντοστογιέφσκι σας άφησαν να λαχταράτε περισσότερες διανοητικές αναταράξεις, είστε τυχεροί. Γιατί να σταματήσετε εδώ, όταν ο λογοτεχνικός κόσμος ξεχειλίζει από στοχαστές που σας κάνουν τον εγκέφαλο κουλούρι; Από τη μελαγχολική φιλοσοφία του Νίτσε μέχρι τους δαιδαλώδεις εφιάλτες του Κάφκα.

Βυθιστείτε σε ακόμη περισσότερους λογοτεχνικούς θησαυρούς που περιμένουν να τους ανακαλύψετε:

15 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι που σε ξεβολεύουν: «Αν έχετε την ικανότητα να αγαπάτε, αγαπήστε πρώτα τον εαυτό σας»

Πώς θα καταλάβεις τι σημαίνει ζωή, σύμφωνα με τον Καζαντζάκη;

 Τζoν Στάινμπεκ: «Η γυναίκα κρατάει τη ζωή της στα χέρια της. Ο άντρας την…»

Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»

Ένα σπουδαίο δίδαγμα από το βιβλίο του Μπουκάι: «Εγώ είμαι υπεύθυνος για τη ζωή μου, για όλα μου τα βάσανα, για ό,τι…»

Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»